Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin
Yüklə 1,42 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
110 AORTANIN ŞİŞLƏRİ Aortanın şişlər tərəfindən tutulması bir neçə yolla ola bilər: 1. Primer aorta şişləri. 2. Aortanın ikincili olaraq metastaz yolu ilə tutulması. 3. Qonşu orqanların şişlərinin aortaya birbaşa yayılması. 4. Başqa orqanların şiş toxumasından qopan nekrotik materialların embolik obstruksiyası ilə aortada şiş meydana gələ bilər. Birincili aorta şişləri çox az rast gəlinir. Cravford 1984 - cü ildə dünyada cəmi 23 halda birincili aorta şişi aşkarlamışdır.Bu şişlərin tiplərinə baxdıqda: fibrosarkoma, fibromikzosarkoma, fibromiksoma, fibroksantosarkoma, mizosarkoma, leyomiosarkoma, spinal hüceyrəli sarkoma,angiosarkoma,maligin histiosarkoma, sarkone,miksona şəklində idi.Daha sonra Fonsecq hımkarları ilə birlikdə axtarışları 1992-ci ildə təkrarladılar və 31 halda aortanın şişlərini aşkarladılar. Araşdırmalar zamanı şiş toxumasının aortanı diffuz şəkildə tutması müəyyən edildi və şişləri polipoidol quruluşda: intimal, intraluminal, adventisial (lokal invaziya) olaraq siniflərə ayırmağa başladılar.Şişlər aortanın okkluziyası və ya aortanın distal emboliyası ilə birlikdə rast gəlmişdi. Aortanın xüsusilə, şiş əmələ gələn hissəsi tamamilə zədələnərək divarı destruksiyaya uğramış olur və şiş aortanın bütün hissələrindən demək olar ki, bərabər sıxlıqda görünür. Crauford tədqiqatlarında olan xəstələrin 61% -nin yaşları 16 həftəlik ilə 70 yaş arasında olmuşdur.Ancaq xəstələrin 69% - i 50 yaşdan yuxarı idi. Ən çox rast gələn simptom 70% xəstədə ağrının olmasıdır. Aorta şişlərində yaranan ağrı lokal şiş invaziyası, metastaz hesabına arteriya şaxələrinin okkluziyası və ya arteriyaların embolik okkluziyasından sonra meydana gələn işemiya nəticəsində əmələ gəlir. Digər simptomlar və kliniki əlamətlər arasında orqanların işemiyası ilə baglı insult və hipertenziya, sistolik küylər, qızdırma, halsızlıq, bədən çəkisinin itməsi sayıla bilər. Şiş emboliyasına bağlı mezenterial infarktlar da nadir deyildir. Maligin histiositoma daha öncə dakron qreft qoyulan xəstələrdə aşkarlanmışdır. Griepp və Grulon bu tip şişlərin daha 111 əvvəllər qoyulan qreftlərin proksimal uclarında və ortalama 4 il sonra adventisiyada meydana gəldiyini bildirmişdilər. Griepp dakron qreftlərlə bu tip şişlər autopsiyada aşkarlanır. Bəzən bir embol materialının sırasında şiş hüceyrələri tanımaq olur. Birincili şişlərin yanında qonşu orqanlara metastaz yolu ilə yayılması meydana gələ bilər. Aorta şişlərinin müalicəsi cərrahiyyə əməliyyatı ilə həyata keçirilir. Cərrahiyyəyə əlavə olaraq radioterapiya və kimyəviterapiya seçmək olar. Yüklə 1,42 Mb. Dostları ilə paylaş:
|