Dərs vəSAİTİ Azərbaycan Respublikası Təhsil


Sinifdə dilə həssaslıq mühitinin yaradılması



Yüklə 1,65 Mb.
səhifə79/114
tarix28.12.2021
ölçüsü1,65 Mb.
#10633
növüDərs
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   114
 

Sinifdə dilə həssaslıq mühitinin yaradılması  

 

UĢaq  təmayüllü  siniflər  üçün  ilkin  məqsəd  uĢaqların  özünün 

ünsiyyətə  qoĢulması  təĢəbbüsündə  bulunmalarıdır.  Dil  vərdiĢləri 

funksional  Ģəkildə  və  uĢaqların  maraqlarına  müvafiq  olaraq  inkiĢaf 

etdiyi  üçün  bu  vərdiĢlərin  sonrakı  təkamülü  yaradılan  mühitdən  asılı 

olacaqdır.  Müəllimlər  sinifdə  uĢaqların  yerləĢməsini  elə  seçməli  və 

onlara  danıĢmaq  və  ünsiyyətə  girmək  üçün  kifayət  qələr  vaxt 

ayrılmalıdırlar  ki,  onlar  ən  müxtəlif  yollarla  biri  digərilə,  yaxud  yaĢlı 

Ģəxslərlə ünsiyyətə girmək meylində olsunlar.  

Sinifdə azyaĢlı uĢaqlar üçün aparılan təcrübələr çoxtərəfli, təbii dil 

imkanlarına  əsaslanmalıdır  (Qudman,  1986).  Əsas  dil  funksiyalarından 

hər  biri  –  kommunikasiya,  ifadə  və  əsaslandırma  qarĢılıqlı  münasibət 

prosesində spontan Ģəkildə inkiĢaf edir. ünsiyyət vərdiĢləri üçün Ģəraitin 

yaradılması tərkibinə idrakı, sosial və linqvistik vərdiĢlərin daxil olduğu 

bir prosesdir (Ounes, 1988).  

«Sənin  ayaqqabın  hansı  rəngdədir?»  tipli  suallar  qarĢılıqlı 

münasibətə girməyin ən səmərəsiz üsullarından biridir. Belə ki, uĢağın 

ayaqqabısının  hansı  rəngdə  olmasını  hamı  görür.  Eyni  zamanda,  bu 

Ģəraitdə  hansısa  cavabın  verilməsi  müəyyən  dərəcədə  lazımdır. 

Müəllimlər uĢaqların adətən istifadə etdikləri dili zənginləĢdirmək üçün 

uĢaqları həvəsləndirməlidirlər.  

Aparılan sorğuların cümlə Ģəklinə salınması verilən cavabın necə 

olmasına  birbaĢa  təsir  edir.  uĢaqlar  iĢləyərkən  (nəsə  qurarkən,  Ģəkil 

çəkərkən  və  s.)  onlardan  «Öz  işin  haqqında  mənə  danışmaq 

istərdinmi?»  tipli  suallar  vermək  daha  yaxĢıdır,  nəinki  «Bu  nədir?» 



 

163 


UĢağın  düĢüncəsinə  görə  iĢ  elə  bir  xüsusi  keyfiyyətə  malik  deyildir. 

Bununla belə iĢ prosesinin təsvir edilməsi və bunun Ģəxsi müĢahidələrlə 

əlaqələndirilməsi uĢaq üçün maraqlı ola bilər.  

 


Yüklə 1,65 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   114




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin