Dərs vəSAİTİ Azərbaycan Respublikası Təhsil
Yüklə 1,65 Mb.
|
|
Oyunun həvəsləndirilməsi
Müəllimlər uĢaqların oyunlarına daim diqqət yetirməli və onları nəzarət altında saxlamalıdırlar. Onlar yalnız yaranan münaqiĢəni aradan qaldırmaq iĢində vasitəçi olmaq və müəyyən problemləri həll etməyə yardımçı kimi çağrıla bilərlər. Onlar uĢaqların qarĢılıqlı münasibət sahəsindəki vərdiĢlərinin inkiĢafına nəzarət etməlidirlər. Müəllimlər uĢaqların inkiĢaf potensialını müəyyənləĢdirmək və daha müvafiq oyun növlərini həvəsləndirmək üçün
onların zəif
nöqtələrini müəyyənləĢdirməlidirlər. ĠĢtiraketmə, təqlid, yaxud ünsiyyət vərdiĢləri çatıĢmayan uĢaq Ģübhəsiz ki, elə bir uğur qazana bilməz. Bu vərdiĢlərin inkiĢaf etdirilməsi vaxt tələb edir. Müəllim görəndə ki, uĢaq oyuncaqla
149
müəyyən müddət ərzində oyuna davam gətirə bilir və sosial baxımından ünsiyyət saxlamaq qabiliyyəti artır, bu halda o, uĢağı sərbəst Ģəkildə oyuna buraxır. Müvafiq Ģəkildə həyata keçirilən nəzarət oyunun keyfiyyətinə müsbət təsir göstərir. lazımi məqamda edilən adi bir məsləhət də oyunu uzada və bu yolda maraqlı edə bilər. Oyuna maraqsız giriĢən uĢağı həvəsləndirmək məqsədilə müəllim adı bir oyunçu kimi guya döĢəmədə qatar sürərək «uuuu…» eləməklə oyunu qızıĢdıra bilər. Müəllim əvvəlcə uĢaqla yan-yana oynayır ki, oyunu qızıĢdırsın və sonra uĢaq müstəqil Ģəkildə, yaxud digər bir uĢaqla oynaya bilmək iradəsini nümayiĢ etdirdikdə, yavaĢ-yavaĢ oyundan çəkilir. Çoxlu fiziki, görmə, eĢitmə, yaxud əqli qüsuru olan uĢaqlar müəllim onların fəaliyyətini fiziki Ģəkildə istiqamətləndirdiyi zaman uğur qazanırlar və bu iĢ həmin uĢaqların oyunu az-çox müstəqil Ģəkildə oynaya bilmələrinə qədər davam edir. bununla belə, oyunu təlimatın elə bir uzun müddətə hesablanmadığı zaman istiqamətləndirilməsi oyunun spontan xarakterindən asılı olur. Daim yaĢlı Ģəxslərin qayğısına ehtiyacı olan uĢaqlar yanlarında müəllimləri görmək istəyir və ürəklərindən keçir ki, məhz müəllim bu oyunu istiqamətləndirsin. Ancaq bu uzun müddət davam etdikdə, uĢaqlar maraqdan düĢürlər. Müəllim oyun oynayan bir qrup uĢağın yanında durduqda, bu onların oyununun tempini səpgidə də bilər. Bu zaman müəllim kənardan onun məkanını seyr etməlidir. UĢaqların oyunu onların hafizəsində güclü izlər buraxır. Bu məqamda, məsələn müəllimlər, deyək ki, yumĢaq təbiətli bir uĢağın oyunun ortasında qrupun liderinə çevrilməsini müĢahidə edə bilərlər. Bəzən uĢaqlarda «teelfon» oyununu oynayarkən Ģəxsi ideyalar meydana çıxır. Bu zaman sinif bəzi üzvlərdə narahatlığa səbəb ola bilən dil, yaxud davranıĢın Ģahidi ola bilər. Bu tipli Ģəraitdə müdaxilənin özü də, yaxud haqqında mühakimə yürütmək bir qədər çətindir. Müəllimlər məqamı ötürmədən konkret davranıĢdakı mübahisəli aspektləri, o cümlədən uĢaqla qurmuĢ olduğu qarĢılıqlı inama əsaslanan münasibəti nəzərdən keçirməli və nəzərə almalıdır. UĢaq hansı oyunu oynamaq barədə Ģəxsi ideyasını necə ortaya atır? UĢağın yaxud uĢağın konkret hərəkətinə müdaxilə edib onu dayandırdıqdamı düzgün hərəkət edir? əgər müəllim müdaxilə etməyi qərarlaĢdırırsa, mülaxilənin hansı forması seçilməlidir? Müəllim oyun prosesindən kənarda yox, ona maksimum yaxındırsa, uĢaq müəllimin iĢtirakına dərhal reaksiya verəcək və onun oyundakı intensivliyi azalacaqdır. Müəllim uĢağın təcrübəsini
150
qiymətləndirməlidir. «Sən dedin ki, «dayan,» sən bizdən özümüzü necə hiss etməyi soruĢmalısan. Bu barədə mənə bir Ģey deyə bilərsənmi?»
Yüklə 1,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|