Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət



Yüklə 1,28 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə120/166
tarix18.05.2022
ölçüsü1,28 Mb.
#58406
növüDərs
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   166
2015-332

 
Mövzu 11: Fonetik normalar
 Ədəbi  dilin  səs  sistemi  də  normalar  əsasında  tənzimlənir. 
Səslərin sözlərdə müəyyən düzülüş forması və ünsiyyətdə məqbul 


 
177 
sayılan  fonetik  dəyişmələrə  uyğun  variantları  və  ənənəvi  deyiliş 
forması  norma  kimi  qəbul  olunur.  Məsələn,  dilimizin  ahəng 
qanununa  görə  şəkilçilər  sözlərin  son  hecasının  ahənginə  uyğun 
olaraq onlara qoşulur. Əgər binalar, anam, almaq, gəlmək kimi söz-
lərdə şəkilçilər binalər, anəm, almək, gəlmax şəklində işlədilirsə, bu 
fonetik  normaya  görə  qüsur  sayılır.  Başqa  bir  misal:  dilimizdə 
şəkilçi tərkibində eo saitləri işlənmir. Yerli dialektdə sözlər aton, 
nənön, gəler, alacek kimi işlədilirsə, deməli, burada da fonetik nor-
ma pozulmuş olur. Azərbaycan dilinə məxsus sözlərdə vurğu, əsa-
sən, sözün son hecası üzərinə düşür. Bəzilərinin danışığında sözlər 
o

xu,  da

ha,  si

fət  kimi  tələffüz  olunursa,  yaxud  mənəvi,  mavi, 
vadar(etmək)  kimi  sözlərin  birinci  hecasındakı  qısa  tələffüz 
olunursa, bu da fonetik normadan uzaqlaşmadır. 

Yüklə 1,28 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   166




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin