Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət
Yüklə 1,28 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
NĠTQ MƏDƏNĠYYƏTĠ
MÜSTƏQĠL FƏNN KĠMĠ Nitq mədəniyyəti müstəqil fənn kimi çox qədim tarixə ma- likdir. Nitq mədəniyyəti – ritorika qədim Yunanıstanda, Romada, Ərəbistanda, Çində geniş yayılmışdı (Bu haqda yeri gələndə bəhs ediləcək). Azərbaycanda isə nitq mədəniyyətinin – ritorikanın bu 114 və ya digər elementi dağınıq halda min ildən bəridir ki, mövcud- dur. Azərbaycanın şair və mütəfəkkirləri nitqin gözəlliyi, ekspres- sivliyi, təmizliyi, konkretliyi və s. cəhətləri haqqında çox bəhs et- mişlər. Lakin bir müstəqil sahə olaraq nitq mədəniyyəti Azərbay- canda XX əsrin ortalarında diqqəti cəlb etmiş, Elmlər Akade- miyasının Dilçilik İnstitutu nəzdində nitq mədəniyyəti şöbəsi açılmış, 80-ci illərdən başlayaraq bəzi ali məktəblərdə tədris pla- nına salınmışdır. 1969-cu ildən başlayaraq Azərbaycan dilinə diq- qət artdığı kimi, nitq mədəniyyəti məsələlərinə də diqqət artırıl- mışdır. Müstəqillik illəri dilimizin, sosial həyatımızın bütün sahə- lərində işlənməsi ilə, əlamətdar olduğu kimi, dilçiliyimizin də inki- şafına gündəlik dövlət qayğısının göstərilmasi ilə əlamətdardır. Dövlət dilinin tətbiqi işinin təkmilləşdirilməsi haqqında Azərbay- can Respublikası Prezidentinin 18 iyun 2001-ci il tarixli fərma- nında Azərbaycan dilinin indiyədək misli görünməmiş səviyyədə yüksək qiymətləndirilməsi ilə yanaşı, onun demək olar ki, bütün problemləri şərh edilir. Eyni zamanda qarşıda duran elmi və təşki- lati problemlər göstərilir. Orada deyilir: ―Çox qəribə görünsə də, Azərbaycan dilçiliyinin sovet dövründə əldə edilmiş sürətli inkişaf tempi son illərdə aşağı düşmüşdür və bu sahədə bir durğunluq müşahidə olunur. Azarbaycan nitq mədəniyyəti məsələlərinin tədqiqinə və nizamlanmasına kəskin ehtiyac duyulur‖. Bu fərman dilçiliyimizin bütün sahələri qarşısında geniş in- kişaf perspektivləri açdığı kiıni, Azərbaycan nitq mədəniyyəti problemlərinə yanaşmanı da kökündən yaxşılaşdırmağı tələb edir. Buna görə də bir fənn olaraq nitq mədəniyyəti təhsil siste- minin aktual problemlərindən biri olmalıdır. ADU-da, Azər- baycan Respublikası Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Aka- demiyasında və digər ali təhsil ocaqlarında Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti müstəqil fənn kimi tədris edilir. Buna görə də Azərbaycan dilini tədrisi zamanı nitq mədə- niyyətinin öyrənilməsinə daha çox əhəmiyyət verilir. |