Morfoloji prinsip yazıda sözlərin qrammatik tərkibi əsas
götürür, sözün və ya şəkilçinin bir tələffüz forması yazı üçün
düzgün sayılır, qalan formalar ona tabe edilir, sözün kökü və
şəkilçisi vahid bir formada yazılır. Məs: adi danışıq dilində ayaq
– əyaq, qəbul – qabul və s. kimi iki variantda işlənilən sözlərin
birinci tələffüz forması orfoqrafiyada düzgün sayılır. Yaxud –lar/
-lər, -dar/-dər, -zar/-zər, -nar/-nər formalarında işlənən kəmiyyət
şəkilçisinin bir şəkli –lar/-lər yazılı dildə əsas götürülür.
Tarixi-ənənəvi prinsipə görə sözün müasir danışıq dilində
(ədəbi danışıq dilində) səslənməsindən asılı olmayaraq, onun
vaxtilə mövcud olduğu yazılış şəkli saxlanılır, əsas götürülür.
Dilimizdə yazılışı ədəbi tələffüzündən fərqli olan sözlərin
müəyyən bir qismi (məs: dəftər, Səttar, səkkiz, doqquz, müəllim,
növbə, ailə və s.) tarixi-ənənəvi prinsip əsasında yazılır.
|
