Dərslik azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən təsdiq edilmi şdir. Baki 2001

Müasir dövrdə insanların adi şüurunun inkişafında daha çox 
dəyişikliklər yaranır. O elmi- texniki və sosial tərəqqinin güclü 
tə
'
sirinə mə
'
ruz qalır.
Bu təsir nəticəsində onda elmi ünsürlər tədricən 
artır, gündəlik təsəvvür və biliklər müəyyən qədər elmiləşməyə başlayır. 
Bütövlükdə tarixi prosesdə belə bir qanunauyğunluq özünü göstərir: 
cəmiyyət tərəqqi etdikcə, ona müvafiq surətdə adi şüurun səviyyəsi də 
yüksəlir. 

---

451 
Deyilənlərdən aydın olur ki, adi şüurun fəaliyyət dairəsi xeyli 
dərəcədə genişdir. O həyatda rast gəlinən bir çox hadisə və prosesləri 
«sağlam düşüncə» səviyyəsində izah edir və həyat təcrübəsinə 
əsaslanmaqla düzgün qərarlar qəbul etmək imkanı verir. Insanların 
həyatında və cəmiyyətin inkişafında adi şüurun yeri və rolu bununla 
müəyyən olunur. 
Adi şüur mə
'
lumatlarının gündəlik həyat təcrübəsinə əsaslanmasına 
baxmayaraq, burada faydalı cəhətlər çoxdur. Onlar insanların dünyada 
səmtləşməsində, istehsalda və fəaliyyətin digər sahələrində köməyə gəlir. 
Belə mə
'
lumatlar öz məzmununa görə xeyli dərəcədə geniş olur. Onlar 
dünya və təbiət hadisələrini, əmək fəaliyyətini, iqtisadi münasibətləri, ailə 
və məişəti, əxlaq və incəsənəti əhatə edir. Xüsusilə də xalq yaradıcılığı ilə 
bağlı olan sahələrdə adi şüur həqiqətləri daha çox kara gəlir. 
Bununla yanaşı göstərilməlidir ki, adi şüurda illüziyalar, mücərrəd 
və təxmini fikirlər və hətta səhv mülahizələr və qalıqlar özünü göstərir. 
Adi şüurdan fərqli 
olaraq nəzəri şüur ictimai həyat hadisələrinin 
dərindən mə
'
nalandırılması deməkdir
. Bu onların mahiyyətini və ob-
yektiv inkişaf qanunlarını dərk etmək yolu ilə həyata keçirilir. Odur ki, 
nəzəri şüur ictimai şüurun yüksək səviyyəsini ifadə edir. Nəzəri şüurun 
məzmunu çox müxtəlif sahələri əhatə edir. Buraya ictimai həyatın bütün 
sferalarında mövcud olan hadisə və proseslərin ümumiləşdirilmiş in
'
ikası 
daxildir.