Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 1 noyabr 2004-cü IL tarixli 816 saylı əmri ilə təsdiq olunub

 

MİRMAHMUD KAZIMOVSKİ (1882-1.12.1940) 

 

Azərbaycanın ilk peşəkar aktyorlarından olan Mirmahmud Mirələkbər oğlu Kazımovski 

1882-ci ildə Bakıda doğulub və burada maarifpərvər, teatr xadimi Həbib bəy Mahmudbəyovun 

üçsiniflik türk-rus (rus-tatar) məktəbində oxuyub, gələcəyin böyük aktyoru Hüseyn Ərəblinski ilə 

dostlaşıblar. Bir yerdə  səhnəyə ilk dəfə 9 mart 1897-ci ildə müəllimləri Sultanməcid Qənizadənin 

hazırladığı "Lənkəran xanının vəziri" (Mirzə  Fətəli Axundzadə) tamaşasında çıxıblar. Həmin 

gündən başlayaraq Cahangir Zeynalovun ev tamaşalarında (öz mənzilində göstərilən  əsərlərdə) 

oynamağa başlayıb. Sonralar "Müsəlman dram artistləri" dəstəsində,  əsasən "Nicat"ın truppasında 

və az-az müddətlərdə müxtəlif teatr bölmələrində, həvəskarların dərnəklərində aktyorluq edib. 

Yaradıcılığı bugünkü Akademik Milli Dram Teatrı ilə sıx bağlı olan Kazımovski iyirminci 

illərin əvvəllərində Bakı Türk Azad Tənqid və Təbliğ Teatrında işləyib. Ömrünün son illərində fəxri 

təqaüddə olsa da, Milli Dram Teatrının tamaşalarında oynayıb. 1935-ci ildə  Dərbənddə teatr 

yaradılmasında iştirak edib. 

O, "Nə qanır, nə qandırır", "Vurhavur", "Daşım-daşım", "Molla Cəbi" ("Molla Cəbi və yaxud 

kəndxuda"), "Cümcümü bəy" "Həmşəri mənzili", "Yaftuməli" kiçik həcmli dram və vodevillərin 

müəllifidir. "Bakılılar", "Kəndlilər", "Bismillah" filmlərində epizod rollara çəkilib. 

1938-ci il dekabrın 4-də Mirmahmud Kazımovskiyə Azərbaycan Respublikasının  əməkdar 

artisti fəxri adı verilib. Aktyor 1 dekabr 1940-cı ildə Bakıda vəfat edib. 

Mirmahmud Kazımovskinin oynadığı çoxsaylı  səhnə obrazları arasında Ağa Bəşir 

("Lənkəran xanının vəziri", Mirzə  Fətəli Axundzadə),  İvan bəy, Cahangir bəy və  Əhməd 

("Keçmişdə qaçaqlar", "Pəhlivanani-zəmanə" və "Müsibəti-Fəxrəddin", Nəcəf bəy Vəzirov), Mirzə 

Hüseyn və Azarlı ("Ölülər", Cəlil Məmmədquluzadə), Allalıqulu ("Çəkinəçi Seyfulla" 

Məhəmmədhəsən Həsənov. Əsərin adı "Pinəçi Seyfulla" kimi də yazılıb), Nozər ("Dəmirçi Gavə", 

Şəmsəddin Sami), Rodriqo, Əczaçı ("Otello" və "Romeo və Cülyetta", Vilyam Şekspir), 

Podpolkovnik ("Vətən", Namiq Kamal), De Kastre ("1812-ci il", Baxmetov), Suxrani ("Ağa 

Məhəmməd şah Qacar", Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev), Molla ("1905-ci ildə", Cəfər Cabbarlı), Piri 

baba ("Qızıl çeşmə", Qurban Musayev), Qurban kişi ("Vaqif", Səməd Vurğun), kolxozçu ("Toy", 

Sabit Rəhman) epizod rolları daha diqqətçəkəndir.