Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 1 noyabr 2004-cü IL tarixli 816 saylı əmri ilə təsdiq olunub

Məhəbbət aşiqləri: Vilyam Şekspirin "Romeo və Cülyetta", Hüseyn Cavidin "Şeyx Sənan" 

faciələrində Romeo və  Şeyx Sənan. Belə rollarda Ülvi Rəcəb səhnəmiz üçün o dövrdə yeni olan 

poetika xüsusiyyətlərini, estetik ifadə vasitələrini cəsarətlə  sınaqdan çıxarıb. O, özünün poetik 

oyununda lirizmlə psixologizıni ahəngdar cazibədə birləşdirməsi ilə ənənə yaradıb. 

Aktyor bir oyun-üslubdan digərinə çox sərbəstcə, yüksək professionallıqla, janrın poetika-

estetika prinsip və ölçülərində keçirdi. Onun Romeosu təkcə Milli Dram Teatrının deyil, geniş 

mənada milli səhnə sənətimizin ən parlaq Romeosu kimi tarixiləşib. 

Azərbaycan aktyorları arasında "psixoloji teatr" sənətinin bünövrəsmi qoyan ilkinlərdən biri 

və onun formalaşmasında misilsiz xidmətlər göstərən, yüksək nailiyyətlər qazanan Ülvi Rəcəbdir. 

Ülvi Rəcəb MDT-da işləyə-işləyə  dəvətlə Tiflisdə  Şeyx Sənan, Yaşar, Yarovay rollarını 

oynayıb. 1931-ci ildə Bakı Türk İşçi Teatrının hazırladığı "Sevil" tamaşasında Ülvi Rəcəb Balaş 

rolunu yüksək sənətkarlıqla oynayıb. Sevil rolunda onun yöndaşı Akademik teatrın aktrisası 

Mərziyə xanım Davudova və Gülüş obrazında  İşçi Teatrının gənc istedadlarından Farma Qədri 

olublar. 

Ülvi Rəcəb Bakıdakı Rus Dram Teatrında həmin kollektivin hazırladığı "Otello" tamaşasında 

Otellonu oynayıb. Onun tərəf-müqabilləri B.İlin (Yaqo) və A.Suvorova (Dezdefliona) tanınmış və 

təcrübəli aktyorların olmasma baxmayaraq, Ülvinin oyunu parlaqlığı ilə seçilib. 

"Həyat" (rejissor Ədil  İsgəndərov) tamaşasında oynadığı Süleyman rolu Ülvi Rəcəbin 

Akademik teatrda son işi və son qələbəsi oldu. Aktyor ictimai-sosial tutumlu, mürəkkəb psixoloji 

əsaslı, ikili xarakterli obraz yaratdı. Süleyman rolunun uğuru bütövlükdə tamaşanın ideya-bədii 

tutumunu, fikir dərinliyini, quruluşçu rejissorun ali məqsədini müəyyənləşdirdi. 

Bu tamaşanın premyerasından xeyli müddət sonra Ülvi Rəcəbi "Vətən xaini" damğası ilə 

tutdular. O, yüzlərlə günahsız qurbanlardan biri kimi faciəli şəkildə güllələndi. 

Teatr sənətindəki xidmətlərinə görə 25 aprel 1933-cü ildə Ülvi Rəcəbə Azərbaycan 

Respublikasının əməkdar artisti fəxri adı verilib. 

Ülvi Rəcəb milli teatr tariximizdə ilk aktyordur ki, realist-romantik aktyor oyun üslubuna 

geniş və yaradıcı tərzdə psixoloji dərinlik, lirik ahəng gətirib. 

Ülvi Rəcəb nəcib ləyaqətli, saf amallı, həyat eşqli, bütöv xarakterli obrazları xüsusi şövq və 

məharətlə ifa edib. 

Ülvi Rəcəb monumental quruluşlu romantik faciə surətlərinin səhnə təfsirində  də  həyatdan 

şirə çəkən poetik realizmə üstünlük verib. 

Ülvi Rəcəb cəmimiyyət və məlahət, ürəyəyatımlıq onun ifası üçün səciyyəvi cəhətlər idi. 

Ülvi Rəcəb gur və yapışıqlı səsində ürəkoxşayan lirizmn vardı. 

Ülvi Rəcəb sifət ifadə vasitələri zəngin, sirayətedici və xarakterik olurdu. 

Ülvi Rəcəb öz dövründə psixoloji pauzalardan ustalıqla istifadə edən  ən bacarıqlı  sənətkar 

kimi tanınırdı. 

Ülvi Rəcəb tərəf-müqabilləri (yöndaşları) ilə ünsiyyətdə, səhnədəki vəziyyətin psixoloji 

halına uyğun davranmaqda Ülvi həmişə nümunə göstərilirdi. 

Ülvi Rəcəb ifa etdiyi hər bir personajı  dərindən duyan, onun həm məfkurəvi, həm də 

psixoloji rəsmini dəqiqliklə ölçüb-biçən, ətə-qana gətirən aktyor kimi seçilirdi. O, obrazların daxili 

dolğunluğuna heyrətamiz coşğunluqla, sadə, ancaq çoxmənalı ştrixlərlə nail olurdu. 

Romantik ruhlu ehtirasa, emosional həssaslığa, dinamik plastikaya malik olan Ülvi Rəcəb 

tanrının ona bəxş etdiyi istedadın cövhərli məziyyətləri ilə kifayətlənmirdi. Axtarışlar aparır, tapıb 

---

cilaladığı  və oynadığı obrazın mayasma hopdurduğu ifadə vasitələri ilə tamaşaçıları  məftun edir, 

onlara bədii həzz verirdi. 

Ülvi Rəcəb janr baxımından rəngarəngliyə, xüsusən mövzu-problem müxtəlifliyinə can atan 

aktyor idi. 

Ülvü Rəcəb 1937-ci ildə "xalq düşməni" damğası ilə tutulub. 1938-ci ilin yanvarında Bakıda 

güllələnib.