Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 1 noyabr 2004-cü IL tarixli 816 saylı əmri ilə təsdiq olunub

 

 

LEYLA BƏDİRBƏYLİ (8.1.1920-23.11.1999) 

 

Teatr tariximizdə gözəlliyi, səhnə məlahəti həmişə yüksək qiymətləndirilən Leyla Ağalar qızı 

Bədirbəyli (Cavanşirova)  əslən  Şəmkirli olsa da, 8 yanvar 1920-ci ildə Bakıda doğulub. Bəzi 

mənbələrdə doğum tarixi 1923-cü il göstərib. Leyla xanım Bakıda 3 saylı Beynəlmiləl məktəbdə 

oxuyandan dram dərnəyinin iştirakçısı olub. On dörd yaşından Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının 

rəqs ansamblına üzv olub. Orta məktəbdə oxuya-oxuya rəqqasəlik edib, daha sonra Mahnı və Rəqs 

Ansamblında solist işləyib. 1942-ci ildə "Səbuhi" filmində Tubu xanım roluna çəkilib. 

16 oktyabr 1942-ci ildən teatrın baş rejissoru Ədil  İsgəndərovun çağırışı ilə Milli Dram 

Teatrına aktrisa götürülüb. 1975-ci ildə  Cəfər Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm"in nəzdində 

yaradılan kino Aktyorları Teatrının bədii rəhbəri və aktrisası  işləyib. Burada Qarsiya Lorkanın 

"Qanlı toy", Məmməd Muradın "Təkan" dramları və sair pyeslər tamaşaya hazırlanıb. 

Leyla Bədirbəyli 1994-cü il mart ayının 3-də yenidən Milli Dram Teatrına gəlib və 1998-ci 

ildə öz ərizəsi ilə təqaüdə çrxıb. 

---

Leyla xanım Milli Dram Teatrında yaradıcılığa Mirzə  İbrahimovun "Həyat" dramının 

tamaşasında Zəhra rolu ilə başlayıb. Tezliklə əsas rolların ifaçısına çevrilən aktrisa Məmməd Səid 

Ordubadinin "Dumanlı Təbriz" (Dilrüba), Əbdürrəhin bəy Haqverdiyevin "Pəri cadu" (Pəri), "Köhnə 

dudman" (Gül sənəm), Ənvər Məmmədxanlının "Şərqin səhəri" (Dilarə), İlyas Əfəndiyevin "İşıqlı 

yollar" (Lalə), "Atayevlər ailəsi" (Mehrican), "Mənim günahım" (Nurcahan), "Mahnı dağlarda 

qaldı" (Fəxrəndə), Nəcəf bəy Vəzirovun "Yağışdan çıxdıq yağmura düşdük" ("Hacı  Qəmbər". 

Cəvahir), Süleyman Sani Axundovun "Eşq və intiqam" (Qəmər), Sabit Rəhmanın "Toy" (Zinyət), 

"Xoşbəxtlər" (İnci), "Əliqulu evlənir" (Qumral) "Yalan" (Şəlalə), Mirzə İbrahimovun "Yaxşı adam" 

(Zəhra) "Kəndçi qızı" (Göyərçin), Hüseyn Cavidin "Şeyx Sənan” (Zəhra), İmran Qasımov və Həsən 

Seyidbəylinin "Uzaq sahillərdə" (Anjelika), Şıxəli Qurbanovun "Əcəb işə düşdük" (Əntiqə), Mehdi 

Hüseynin "Alov" (Rəfiqə), Bəxtiyar Vahabzadənin "İkinci səs" (Həyat), Cəfər Cabbarlının "Almaz" 

(Almaz), "Solğun çiçəklər" (Sara), "Oqtay Eloğlu" (Firəngiz), "Od gəlini" (Solmaz), "Dönüş" 

(Gülsabah), Səməd Vurğunun "Vaqif" (Gülnar və Xuraman), "Xanlar" (Mehriban), Mirzə  Fətəli 

Axundzadənin "Lənkəran xanının vəziri" (Nisə xanım), Vilyam Şekspirin "On ikinci gecə" 

(Oliviya), "Otello" (Dezdemona), "Qış nağılı" (Perdita), Bernard Şounun "Şeytanın şagirdi" (Cudit), 

Lev Tolstoyun "Canlı meyit" (Luiza) pyeslərinin tamaşalarında iştirak edib. 

Leyla Bədirbəyli bədii filmlərdən "Arşın mal alan"da Gülçöhrə, "Fətəli xan"da Tuti Bikə, 

"Koroğlu"da Nigar, "Onun böyük ürəyi"ndə Xalidə, "Görüş"də Bilqeyis, "Kölgələr sürünür"də 

Leyla, "Dəli Kür"də  Zərnigar, "Dərviş Parisi dağıdır"da  Şəhrəbanu xanım rollarına və sairə ekran 

obrazlarına çəkilib. 

Leyla xanım 1946-cı ildə "Arşın mal alan" filmindəki Gülçöhrə roluna görə Stalin mükafatı, 

1972-ci ildə isə "Mahnı dağlarda qaldı" tamaşasında oynadığı  Fəxrəndə xanım obrazına görə 

Azərbaycan Respublikasının Dövlət mükafatı ilə  təltif olunub. 21 iyul 1949-cu ildə Azərbaycan 

Respublikasının əməkdar artisti, 10 iyun 1959-cu ildə isə xalq artisti fəxri adlarına layiq görülüb. 

Leyla Bədirbəyli dramatik aktrisadır. Müxtəlif janrlı tamaşalarda çıxış etsə  də, oynadığı 

obrazın bədii tutumunu dramatik zəmində kökləyib.  İfasında sadə  və  əsasən, realist boyalara 

üstünlük verib. Səhnədə ciddi, bir qədər romantik, bəzən melodramatik obrazları oynamaqda daha 

səriştəli idi. 

Leyla Bədirbəyli 1999-cu il noyabrın 23-də vəfat edib. Bakıda Fəxri xiyabanda dəfn olunub.