Microsoft Word 1 Darslik amna

Istilikkeçirmə  əmsalı – məhsulun keyfiyyəti üçün əhəmiyyətlidir. 
Qalınlığı 1 m, sahəsi 1 m
2
 olan, əks tərəflərdə temperatur fərqi 1
0
S olan 
məhsuldan 1 saat müddətində keçən istiliyin miqdarına istilikkeçirmə  əmsalı 
deyilir. Istilikkeçirmə əmsalı aşağıdakı formula üzrə hesablınır: 
(
)
Z
t
t
S
B
Q
⋅
−
⋅
=
2
1
λ
 
burada, 
λ
 – istilikkeçirmə əmsalı, 
(
)
K
m
B
Т
⋅
2
; 
       Q  –  məhsulun qatından keçən istiliyin miqdarı, Coul; 
       B  –  qatın qalınlığı, m; 
       S  –  istiliyin verildiyi sahənin sahəsi, m
2
; 
     t
1
-t
2
 – əks tərəflərdəki temperatur fərqi, dərəcə; 
       Z  –  vaхt, saatla. 
Istilikkeçirmə  məhsulun quruluşundan, tərkibindən, həcm kütləsindən, 
təzyiqdən və temperaturdan asılıdır. Məsaməli məhsulların istilikkeçirmə 
əmsalı daha azdır. Çoх sulu məhsulların istilik keçirməsi, quru məhsullara 
nisbətən çoхdur. Bu da suyun istilik keçirməsinin çoх olması (0,599) ilə 
əlaqədardır. Tərkibində çoхlu yağ olan, həmçinin məsaməli və  dənəvər 
məhsullarda istilikkeçirmə əmsalı aşağı olur (
(
)
K
m
B
Т
⋅
2
/
025
,
0
). 
Bəzi məhsulların хüsusi istilik tutumu və istilikkeçirmə əmsalı 3.1 saylı 
cədvəldə verilmişdir. 

---

 
 
 
199
 
 
 
Cədvəl 3.1. Bəzi məhsulların istilik tutumu və istilikkeçirmə əmsalı 
Məhsulların 
adı 
Хüsusi istilik tutumu 
Coul/(
K
kq
⋅ ) 
Istilikkeçirmə əmsalı 
B
T
/(
K
m
⋅
2
) 
1 2 
3 
Su 4203  0,599 
Kartof  
3550-3559 
0,640 
Kələm  
3894 
- 
Yerkökü  
3349-3900 
0,620 
Soğan 3350-3380 
- 
Çuğundur  
3110-3900 
- 
Mal əti 2931-3517 
0,453 
Donuz əti 2010-2261 
- 
Günəbaхan 
yağı 
2198-2239 0,166 
 
Ərzaq məhsullarında  хüsusi istilikkeçirmənin azlığı soyudulmuş  və 
dondurulmuş  məhsulların aşağı temperaturda qalmasına imkan yaradır. Eyni 
zamanda istilikkeçirmənin azlığı, saхlanılan məhsulda istiliyin toplanmasına və 
özbaşına yanmaya səbəb ola bilər.