Dərslik Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin

______________Milli Kitabxana_____________ 

 349

əsrdə Sparta Peloponnes ittifaqına daxil oldu. 30 il davam edən 

Peloponnes müharibəsində (e.ə. 431-404) qalib gəlmiş, bütün 

Yunanıstana hakim olmuşdu. E.ə. 146-cı ildə Romadan asılı 

vəziyyətə düşdü. 

Yunan koloniyalari. Yunan şəhərlərində  sənətkarlıq və 

ticarət inkişaf edirdi Tacirlər sənətkarlıq məmulatlarını Aralıq 

dənizi və ona bitişik olan dənizlərin sahillərində satırdılar. Kiçik 

Asiyadakı Milet şəhərində yun parça, Korinf şəhərində  ən yaxşı 

silah, Afinada əla dulusçuluq məhsulu istehsal olunurdu. Yunanlar 

keyfiyyətli şərab və zeytun hazırlayır və xaricə göndərirdilər. 

Yunanıstanda demosun artması ilə aristokratlarla demos 

arasında mübarizə gücləndi. Aristokratlar qalib gəldikdə demos, 

demos qalib gəldikdə aristokratlar ölkədən qovulurdu. Qovulmuş 

aristokrat demişdi: “Mən öz dəbdəbəli evimi qaçqın gəmisinə 

dəyişdim”. Yunanıstanın ticarət  şəhərləri Aralıq dənizi və Qara 

dəniz sahillərində daimi koloniyalarını yaratdılar. Hər bir şəhər öz 

koloniyalarına hərbi və ticarət gəmilərindən ibarət donanma 

göndərirdi. Köçüb gələnlər Yunanıstanın müxtəlif vilayətlərindən 

idilər, onlar kolonistlər adlanırdılar. Koloniyalara tacirlər, 

sənətkarlar, doğma yerlərini tərk edən, adamlar gəlirdilər. Qara 

dəniz sahillərində Pantikapey, Olviya, Xersones, Feodosiya, Fasis, 

Sinop və başqa yunan şəhər-dövlətləri yarandı. Onlar yerli əhali 

ilə alver edir, bəzən onları qula çevirir, qulların bir hissəsini 

Yunanıstana göndərirdilər. Beləliklə, e.ə. VIII-VI əsrlərdə 

Qafqazdan tutmuş  İspaniyaya qədər dəniz sahillərində çoxlu 

yunan koloniyaları əmələ cəldi. Bu koloniyalar yunan şəhərləri ilə 

əlaqə yaradır və  əlaqə saxladıqları  həmin  şəhərləri ana şəhər 

adlandırırdılar. 

Koloniyalarla ticarət Yunanıstanda sənətkarlıq və ticarətin 

inkişafına təkan verdi. E.ə. VIII-VI əsrlərdə Yunanıstanın bütün 

şəhərlərində və koloniyalarında şəhər quldarlıq dövlətləri yarandı, 

Hər bir şəhər-dövlətinin qoşunu, hökuməti, xəzinəsi, pulu var idi. 

Onların bəzisini demos, bəzisini isə aristokratlar idarə edirdilər. 

Qədim yunanlar yad ölkələrdə  məskunlaşsalar da, özlərini 

vahid xalq hesab edirdilər. Onlar özlərini ellinlər, vətənlərini 

Ellada adlandırırdılar. Harada yaşadıqlarından asılı olmayaraq, 

---