Difraksion panjara

Yüklə 0,77 Mb.

1 2 3 4 5 6 7 8

Fizika mustaqil ish

Agar difraksion panjara orqasiga L yig‘uvchi linza qo‘yilsa, u holda linzaning fokal tekisligida joylashgan E ekranda difraksion manzara vujudga keladi, bu difraksiya manzarasi ikki jarayon, ya’ni yorug‘likning har bir ayrim tirqishdan difraksiyasi va hamma tirqishda difraksiyalangan yorug‘likning interferensiyasi natijasidir. Biroq bu manzaraning asosiy xususiyatlari ko‘proq ikkinchi jarayon bilan aniqlanadi. Biz shuni tushuntirish uchun ϕ burchak ostida tarqaluvchi to‘lqinlarning bir-birini kuchaytiradigan shartni topamiz. Qo‘shni tirqishlarning mos nuqtalaridan chiqayotgan to‘lqinlar orasidagi ∆ yo‘l ayirmasi AC kesmaning uzunligiga teng. Agar bu kesmada butun sondagi to‘lqin uzunliklari yoki juft sondagi yarim to‘lqin uzunliklari joylashsa, barcha tirqishlardan shu ϕ yo‘nalishda tarqaluvchi to‘lqinlar qo‘shilib, bir-birini kuchaytiradi.

Agar difraksion panjara orqasiga L yig‘uvchi linza qo‘yilsa, u holda linzaning fokal tekisligida joylashgan E ekranda difraksion manzara vujudga keladi, bu difraksiya manzarasi ikki jarayon, ya’ni yorug‘likning har bir ayrim tirqishdan difraksiyasi va hamma tirqishda difraksiyalangan yorug‘likning interferensiyasi natijasidir. Biroq bu manzaraning asosiy xususiyatlari ko‘proq ikkinchi jarayon bilan aniqlanadi. Biz shuni tushuntirish uchun ϕ burchak ostida tarqaluvchi to‘lqinlarning bir-birini kuchaytiradigan shartni topamiz. Qo‘shni tirqishlarning mos nuqtalaridan chiqayotgan to‘lqinlar orasidagi ∆ yo‘l ayirmasi AC kesmaning uzunligiga teng. Agar bu kesmada butun sondagi to‘lqin uzunliklari yoki juft sondagi yarim to‘lqin uzunliklari joylashsa, barcha tirqishlardan shu ϕ yo‘nalishda tarqaluvchi to‘lqinlar qo‘shilib, bir-birini kuchaytiradi.

Bir o'lchovli difraktsiya panjarasi bilan diffraktsiya
Uzunlikdagi yorug'lik to'lqini difraktsiya panjarasi tekisligiga perpendikulyar ravishda tushgan deb taxmin qilaylik. Panjara teshiklari bir-biridan teng masofada joylashganligi sababli, yo'nalish uchun ikkita qo'shni uyadan keladigan nurlarning () yo'l farqlari butun ko'rib chiqilgan difraktsiya panjarasi uchun bir xil bo'ladi:
Asosiy intensivlik minimumlari shart bilan belgilanadigan yo'nalishlarda kuzatiladi:

Yüklə 0,77 Mb.

Dostları ilə paylaş:

1 2 3 4 5 6 7 8