Dintaniw kk



Yüklə 294,12 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə9/27
tarix06.12.2022
ölçüsü294,12 Kb.
#72569
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   27
dintaniw kk

Zardushtiylik dini - a`yyemgi Iran xa`m Orta Aziyada eramizdan buring`i VI-V a`sirlerde payda 
boldi xa`m onin` payg`ambari Zaratushtra ta`repinen do`retilgen.
Zardushttin` tuwilg`an xa`m da`slepki diniy xizmetleri baslang`an jer tuwrali eki pikir- birinshisi, Batie 
teoriyasinda ol Meda (Xa`zirgi Iranda) onin` Watani boldi dep da`lilleydi. Yag`niy Zardushtiylik dininin` a`yyemgi Iranda 
ken` tarqalg`anin xa`m onin` muqaddes kitabi esaplang`an Avesto en` birinshi ma`rtebe jazilg`an nusqasi iranpaxlaviy 
tilinde bolg`an dep da`lilleydi. Ja`ne ekinshi pikir Shig`is teoriyasinda Zardushttin` Watani xa`m bul dinnin` tarag`an 
makani Xorezm bolip esaplanadi xa`m ko`plegen dereklerde bul pikir ilimiy da`liylin tapqan. Xorezm birinshi bolip 
Zardushtiylik muqaddes otin Atar xurra javg`ilg`an xa`m Axuramazda Zardusht penen baylanisqan jer esaplanadi. Misali, 
Avestoda` birinshi ma`rtebe muqaddes ot (alaw) Atarxurra, Eranvej(Ayrianvedja)da jag`ildi deyiledi. Eranvejdin` 
geografiyaliq xa`m tabiyg`iy tariypi Xorezmge tuwra keledi. Bunnan tisqari Avestodag`i Sogd(Sogdina), 
Mauru(Marv),Batxi (Baktriya) x.t.b. ma`mleket atlari xaqiyqatliqqa tuwra keledi. 
Jurtbasimiz Islam Karimov Turkistan gazetasi xabarshisinin` sorawlarina bergen juwaplarinda «Ilgeride bir neshe 
ma`rtebe atap o`tkenimizdey, xa`r bir xaliq, sonin` ishinde o`zbek xalqinin` da tariyxi ta`kirarlanbas bolip esaplanadi. Biz 
ja`xa`n maydaninda ku`ni keshe payda bolg`an xalq emespiz. Bizin` milletimiz, xalqimiz kuxna Xorezm jerinde «Avesto» 
payda bolg`an zamanlardan beri o`z o`miri, turmisi, o`z ma`deniyati, o`z tariyxi menen jasap kelmekte....» dep atap o`tti. 
Mine usinday baxali pikirden kelip shig`ip biz Zardushttin` Watani,onin` da`slepki ma`kani xa`m «Avesto»nin` kelip 
shiqqan jeri bul Xorezm, Sogdiana, Fergana yamasa Baktriyani aytiwg`a boladi. «Avesto»niq «Yasht» bo`liminde bayan 
etiliwine qarag`anda Zardushttin` Watanlaslari og`an isenbey, onin` taliymatin qabil etpeydi. Sonda ol watanin taslap 
qon`si ma`mleketke keledi, ol jerdegi malika Xutoasa xa`m shax Vishtaspanin` isenimine, qollap quwatlawina erisedi. 
Son` qon`si ma`mleket penen uris baslanip Vishtaspa jen`iske erisedi. Na`tiyjede bul taliymat xaliqlar arasinda ken` 
taraladi. Shax Vishtaspa pa`rmanina muwapiq Zardushttin` a`g`00 baptan ibarat pa`ndnamasi Avestonin` a`yyemgi bo`legi 
«Got»ti jazip tapsirip shaxtin` xa`mirin orinlaydi. «Avesto» Zardusht ta`repinen jazilip, toplanip bolg`annin keyin, 
eramizdan aldiqg`i VII a`sirdin` aqiri xa`m VI a`sirdin` birinshi yariminda arnawli ka`tib, xatkerler ta`repinen a`g` min` 
o`gizdin` terisine altin suwi menen ko`shirilgen.



Yüklə 294,12 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   27




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin