Дипломна работа Холматов Нурулла " Smenada 1000kg yarim dudlangan kolbasa ishlab chiqarish txnologik liniyasini tashkil etish "

 
Kichik korxonalar uskunalariga quyiladigan talablar 
Kichik quvvatli korxonalarda katta quvvatga ega texnologik uskunalardan 
foydalanish, maksadga muvofiq emas, chunki ular qimmat narxga ega, ularni to‘la 
quvvatda ekspluatatsiya qilishga xom ashyo yetishmaydi. 
Har tomonlama universal (bajaridigan ishi bo‘yicha) va ko‘poperatsiyali uskuna 
qo‘llash iqtisodiy qulaydir. U oson va tez o‘zgartiriladigan, arzon, ishonchli va 
ko‘p muddatli bo‘lishi lozim. Bunday uskunani agregatlash printsipiga asosan, 
umumiy 
uzatgichdan 
foydalanib, 
har 
xil 
operatsiyalarni 
bajaradigan 
o‘zlashtiriladigan ishchi organlariga ega qilib yaratish mumkin. Detallarni va 
qismlari (unifitsirovann
ыe) almashtiriladigan va minimal o‘lchamda bo‘lishi 
mumkin. 
Uskunalarning kichik korxonalarda ishlashi uchun, odatda, bug‘, siqilgan havo va 
gaz qo‘llanilmaydi. Uskunalar va kichik korxona faoliyatining yuqori 
samaradorligi maxalliy issiqlik, suv, sovuqlik bilan ta’minlovchi manbalarga 
bog‘liq. Ishlab chiqarish korxonalarini loyihalashda mahsulotlarni va xom ashyoni 
saqlash uchun tabiiy manbalardan foydalanish imkoniyatlarini hisobga olish kerak. 
Kichik korxonalardagi uskunalarni ekspluatatsiya qilish uchun maxsus 
tayyorlangan mataxassislar – texnologlar, mexaniklar, laborantlar va ishchilar talab 
qilinadi.

---

IQTISODIY QISMI 
Loyihaning iqtisodiy qismi yakunlovchi hisoblanib, loyihalashtirilgan ishlab 
chiqarishning samaradorligini belgilovchi asosiy texnik-iqtisodiy kursatkichlar 
hisobidan iboratdir: 
1.Ishlab chiqarish dasturi – loyiha bo‘yicha ishlab chiqarilgan mahsulotning 
yillik hajmi (natural ifodada va qiymati bo‘yicha, 1-jadval). 
2.Mahsulot ishlab chiqarish tannarxidagi to‘g‘ri moddiy sarflarni ochish- 
xom ashe va asosiy materiallar,quvvatlar va yoqilg‘ilar sarflari (qayta ishlanadigan 
chiqindi ayrilgan holda). Bu sarflar texnalogik reglament bo‘yicha korxona 
malumotlariga asoslangandir (2-jadval). 
3.Mahsulot tannarxining kalkulyatsiyasi -1 o‘lcham va yillik maxsulotning 
ishlab chiqarish tannarxi, foyda, rentabellik ko‘rsatkichlari, mahsulotning ulgurji 
(QQS-siz) va erkin sotish (kelishilgan bahosi).
4. Ishlab chiqarish asosiy texnik-iqtisodiy kursatkichlari-mahsulotning yillik 
hajmi (natural ifodada va qiymat bo‘yicha), 1o‘lcham va yillik mahsulotning ishlab 
chiqarish tannarxi, foyda, rentabellik ko‘rsatkichlari, oyligi, moddiy sarflarning 
tannarxidagi ulushi.
1. Ishlab chiqarish dasturi-mahsulotning ishlab chiqarish hajmi (natural va qiymat 
ifodasi) 
1-jadval 
№ Mahsulot nomi 
O‘lcham Bir o‘lcham 
mahsulotning 
bohosi, so‘m
Yillik ishlab chiqarish 
Natural 
ifodasi 
Qiymat 
ifodasi, 
m.so‘m
1 
Yarim dudlangan 
kolbasa 
Tonna 
20000475 
450 
9000213,75 
Yillik ishlab chiqarish quvvati 1500*300=450000 kg=450t yiliga 

---

Mahsulot ishlab chiqarish tannarxining kalkulatsiyasi 
Yarim dudlangan kolbasa 
Yillik mahsulot hajmi 450t (mahsulotning o‘lchami)
2-jadval 
№ 
Sarf moddalar 
Sarf hisobi 
1 o‘lcham mahsulot 
uchun, so‘m 
Yillik xajm uchun, 
ming so‘m 
1. 
Materiallarga sarflangan tug‘ri 
harajatlar 
12820000 
5769000 
2. 
Mexnatga doir to‘g‘ri harajatlar, 
shu jumladan 
222500 
100125 
a 
Asosiy ishchilarning ish haqi
178000 
80100 
b 
Ijtimoiy sug‘urta ajratmasi 
44500 
20025 
3. 
Qo‘shimcha (yondosh) moddiy 
sarfi 
86850 
39082,5 
4. 
Mehnatga doir yondosh sarflar 
55000 
24750 
5. 
Asosiy fondlar amortizatsiyasi
88700 
39915 
6. 
Boshqa sarflar 
60600 
27270 
7. 
Ishlab chiqarish tannarxi 
(1+2+3+4+5+6) 
13333650 
6000142,5 
8. 
Meyoriy foyda 
3333412,5 
1500035,625 
9. 
Mahsulot rentabelligi % 
25 
25 
10. Korxonaning ulgurji baxosi 
16667062,5 
7500178,125 
11. Kelishilgan(erkin sotish) baxosi 
(QQS bilan)
20000475 
9000213,750 

---

Asosiy iqtisodiy ko‘rsatkichlar hisobi 
«Krakovskiy» yarim dudlangan kolbasa 
3-jadval
№ 
Ko‘rsatkichlar 
O‘lcham 
Loyiha 
1. 
Yillik mahsulot ishlab chiqarish 
hajmi 
A) natural ifodada
t 
450 
B) tovar mahsulotning qiymati
m.so‘m 
9000213,750 
2. 
1 (bir) o‘lcham mahsulotning 
tannarxi (ishlab 
chiqarish 
sarflari) 
so‘m 
13333412,5 
3. 
Yillmk mahsulot tannarxi 
m.so‘m 
6000142,5 
4. 
Maxsulotning 
ulgurji 
sotish 
bahosi 
m.so‘m 
7500178,125 
5. 
Yillik foyda 
m.so‘m 
1500035,625 
6. 
Mahsulot rentabelligi
% 
25 
7. 
1 ishlovchining o‘rtacha oylik 
ish haqi
m.so‘m 
1510 
8. 
1 ishchining o‘rtacha oylik ish 
haqi
m.so‘m 
1040 
9. 
Moddiy 
sarflarning 
ishlab 
chiqarish tannarxidagi ulushi 
% 
97