Diyabetik Ayak Risk Faktörleri
Nedenleri
Daha önce ayak ülseri/
amputasyon öyküsü
Periferik nöropati
Periferik vasküler hastalık
Ayak deformitelerinin
gelişmesi
Charcot eklemi
Pençe ayak vb.
Kötü metabolik kontrol
Kötü glisemi kontrolü
Yüksek kan basıncı
Yüksek LDL kolesterolü
İleri yaş
Sigara içimi
Kötü ayak bakımı
Uygunsuz ayakkabı, çorap
Tırnak kesimi hataları
Hijyen eksikliği
DİYABET VE AYAK
7-12
TÜRKDİAB Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi 2017
100
7-13
DİYABET VE AYAK
(1)
Ayak ülserlerinin %80’i eksternal travma ile ilintilidir.
Diyabetik Ayak Patogenezi
Nöropati
Duysal
nöropati
Ağrı hissi
azalması
Travmaya
yatkınlık
Travma
Enfeksiyon
Ayak ülseri
1
- Kronik yara
Gangren
Amputasyon
Osteomyelit
Duyu-sıcak
soğuk hissi
azalması
Motor
nöropati
Postural
bozukluk
Kuru cilt
fissür
Eklem
hareket
kısıtlılığı
Otonom
nöropati
Mikro -
anjiyopati
Makro -
anjiyopati
Terleme
azalması
Ayak
deformitesi
kallus
Kan akımı
regülasyon
değişimi
Kemik-
eklem
beslenme
bozukluğu
Sinir doku
beslenme
bozukluğu
Mikrovasküler
kompartmanda
fonksiyonel
bozukluklar
Ayak-
kas doku
beslenme
bozukluğu
İskemik
ayak
Arteriel
plaklar
stenoz
Anjiyopati
101
TÜRKDİAB Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi 2017
Diyabetik Ayak Tedavi Yaklaşımı
Klinik Ağırlık
Özellikleri
Tedavi
Hafif
Kuru cilt
Yüzeyel
ülserasyon
(Selülit minimal
ya da yok,
osteomiyelit yok,
sistemik
toksisite yok)
Nemlendirici kremler
Lokal yara bakımı
Gerekirse
antibiyotik tedavisi
Orta-Ağır
(Ekstremiteyi
tehdit eden)
Derin dokulara
ülserasyon
Selülit
Hafif/orta nekroz
Osteomiyelit
Kültür, antibiyogram ve
antibiyotik tedavisi
Antibiyotik tedavisi
Revaskülarizasyon
değerlendirmesi ve
tedavi
Uzun süreli uygun
antibiyotik tedavisi
1
,
gerekirse kemik
rezeksiyonu
Ağır
(Hayatı tehdit eden)
Derin dokulara
ülserasyon
Pürülan drenaj
Ağır nekroz/
gangren
Septik şok
Cerrahi debridman,
drenaj ve antibiyotik
tedavisi
Cerrahi drenaj, uygun
geniş spektrumlu
antibiyotik tedavisi
Revaskülarizasyon
gerekirse lokal
ampütasyon
Sepsis tedavisi
(1)
Kültür antibiyograma göre
DİYABET VE AYAK
7-14
TÜRKDİAB Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi 2017
102
7-15
DİYABET VE AYAK
Yara Bakımı
Enfeksiyon kontrolü
Basıncın ortadan kaldırılması (yatak istirahati, total kontakt alçı,
tekerlekli sandalye, baston, özel yarım ayakkabı vb.)
Devitalize dokunun debridmanı (cerrahi debridman -enzimatik
debridman)
Islak pansuman (serum fizyolojikle)
Vakum destekli yara kapatma sistemleri uygulaması
Gerekirse mikro - makro cerrahi girişimi
Diyabetik ayak ülserlerinde enfeksiyon ajanı genellikle gram pozitif
koklar ve en çok da Stafilokoklardır.
Her yara mutlaka antibiyotik tedavisi gerektirmeyebilir. Ancak
yumuşak doku enfeksiyonu lehine bulgular varsa (İnflamasyonun
klinik bulguları, sedim yüksekliği, Wagner evre 2 ve üzeri yara vb)
ampirik antibiyotik tedavisi başlanabilir.
Bu olgularda sürüntü kültürleri çoğu defa yanıltıcı sonuçlar verebilir.
Akut yara enfeksiyonu olan olgularda antibiyotik tedavisi başlanırken
Gram pozitif kokları hedefleyen tedaviler düşünülebilir.
Ancak, kronik yaralarda, daha önceden yara tedavisi için antibiyotik
tedavisi almış kişilerde veya ciddi enfeksiyonlarda daha geniş
spektrumlu antibiyotiklerin seçilmesi ve hastanın daha uzmanlaşmış
bir merkeze sevk edilmesi uygundur.
Önleme
Ayak bakımı eğitimi
Ayak ve parmak aralarının günlük kontrolü
Günlük olarak ayakların yıkanıp, kurulanması
Nemlendirici krem sürülmesi
Çıplak ayakla yürünmemesi
Uygun ayakkabı ve çorap kullanımı
Ayakkabı içlerinin günlük incelenmesi
Çorapların günlük değişimi
Düzgün tırnak kesimi, sorunlu tırnakların sürekli kontrolü
Kallusların ilgili uzman tarafından tedavisi
Nasır tedavisinin dikkatle yapılması
Ayak mantarlarının tedavisi
Kesi, sıyrık, yara vb. durumlarda sağlık kuruluşuna başvurulması
103
TÜRKDİAB Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi 2017
Dostları ilə paylaş: |
