Diyabet tani ve tedavi rehberi 2017-12x21cm indd

6-3
 
 
DİYABETİN AKUT KOMPLİKASYONLARI
Klinik v
e laboratuv
ar
1
 değ
erlendirme İV sıvı başla. Başlangıçta %0.9 NaCl 1 L/st (15-20 ml/kg/st)
İV
SC / İM
Regüler insülin
0.15 Ü/kg İV bolus
0.1 Ü/kg
 
/
 
st
İV insülin  infüzy
on
u
Regüler insülin 0.4 Ü/kg 
 İV
bolus
, 
 İM/SC
0.1 Ü/kg
 
/
 
st 
regüler insülin 
SC/İM
İnsülin
İlk saatte serum g
lukozu  50-70 mg/dl düşmedi ise
Glukoz değ
erlerinde azalma 
 
50-70 mg/dl oluncay
a kadar 
saatlik insülin infüzy
on
un
u 
iki kat arttır
Glukoz düşüş hızı saatte
50-70 mg/dl’y
e ulaşıncay
a 
kadar İV saatlik bolus
insülin v
er (10 ünite)
Diyabetik Ketoasidozda T
eda
vi Prensipleri (Birinci Bölüm)
Elektrolitler
, BUN
, kreatinin, g
lukoz stabilleşincey
e kadar her 2-4 
saate bir kontrol et. HH düzeldikten sonra eğ
er hasta ağızdan 
alamıy
orsa, İV insülinle de
vam et v
e g
erektikçe SC insülin ekle
. 
Hasta yiy
ebildiğ
inde SC insülin v
ey
a önceki tedavi rejimini başlat 
ve metabolik kontrolü değ
erlendir
. Presipite eden faktörleri 
araştır
.
İV Sıvı
Hidrasy
on durum
un
u incele
Düzeltilmiş serum sodyum
u belirle
Serum g
lukozu 250mg/dl’nin altına indiğ
i zaman
Hipo
volemik şok
Hipotansiy
ona
Eğ
ilim
Kardiy
ojenik
şok
Serum Na
+
yüksek
Serum Na
+
normal
Serum Na
+
düşük
%0.9 NaCl (1.0 L/ st) v
e/v
ey
a plazma 
genişleticiler
Hemodinamik
ölçümler
%0.45 NaCl
(hidrasy
on durum
una göre)
%0.9 NaCl (4-14 ml/kg/st) (hidrasy
on durum
una göre)
Metabolik kontrol sağ
lanıncay
a kadar
, serum g
lukozun
u 150-200 
mg/dl arasında tutacak şekilde y
eterli insülinle birlikte 
(0.05-0.1 Ü/kg/st İV infüzy
on y
a da her iki saatte 5-10 Ü SC) ile 
%5 dekstrozla beraber %0.45 NaCl 150-250 ml/st sıvı v
er
(1)
 Anamnez, BUN
, kreatinin, elektrolitler
, kan g
azları, idrar tahlili, g
erekirse kültür
,  EKG v
e akciğ
er  g
rafisi

---

77
TÜRKDİAB Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi 2017
DİYABETİN AKUT KOMPLİKASYONLARI
 
 6-4
Klinik v
e laboratuv
ar
1
 değ
erlendirme İV sıvı başla. Başlangıçta %0.9 NaCl 1 L/st (15-20 ml/kg/st)
pH < 6.9
pH 6.9-7.0
pH > 7.0
HCO
3
 v
erme
400 ml H
2
O içersinde 
sulandırılmış
NaHCO
3
 (100 mmol)
200 ml/st  infüze et
pH > 7 oluncay
a kadar her iki saatte bir HCO
3
  
kullanımını tekrarla.
Serum K
+
 düzeylerini de ölç
200 ml H
2
O ile 
sulandırılmış 
NaHCO
3
  (50 mmol)
200 ml/st infüze et
Diyabetik Ketoasidozda T
eda
vi Prensipleri (İkinci Bölüm)
P
otasyum
Eğ
er serum K
+
 < 3.3 mEq/L ise K ≥ 3.3 mEq/L oluncay
a 
kadar insülini ertele v
e saatte 40 mEq K+ v
er (2/3 
KPO
4
)
Serum  K
+
 ≥ 5.0 mEq/L ise K
+
verme (iki saatte bir K
+
 kontrol et)
Eğ
er serum K
+
 ≥ 3.3 fakat < 5.0 mEq/L ise serum K
+
 4-5 
mEq/L tutabilmek için her litre İV sıvı için 20-30 mEq K
+
 
ekle (2/3 KCl v
e 1/3 KPO
4
)
HCO
3
  ihtiy
acını hesapla
(1)
 Anamnez, BUN
, kreatinin, elektrolitler
, kan g
azları, idrar tahlili, g
erekirse kültür
,  EKG v
e akciğ
er g
rafisi

---

TÜRKDİAB Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi 2017
78
6-5
 
 
DİYABETİN AKUT KOMPLİKASYONLARI
Hiperosmolar Hiperglisemik Durum
Nedenler

T2DM (özellikle yaşlı) akut insülin ihtiyacının arttığı durumlar,

Akut myokart enfarktüsü, serebrovasküler olaylar,

Tiazidler, propranolol, fenitoin, steroidler, furosemid, klortalidon 
  gibi ilaçların alımı,

Kronik hastalıklar,

Enfeksiyonlar.
Bulgular

Poliüri, polidipsi, taşikardi, hipotansiyon, konfüzyon, koma, fokal, 
  jeneralize motor atak, hemiparezi gibi nörolojik semptomlar.
Laboratuvar

Ciddi hiperglisemi > 600 mg/dl (sıklıkla 1000-2000 mg/dl)

Hiperosmolarite > 320 mOsm/kg

Ciddi dehidratasyon

Ketonüri yok ya da eser miktarda

pH > 7.3

HCO3 > 18 mEq/L

Asidoz yok

---

79
TÜRKDİAB Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi 2017
DİYABETİN AKUT KOMPLİKASYONLARI
 
 6-6
Başlangıç klinik v
e laboratuv
ar değ
erlendirme
1
 İV Sıvı: Başlangıç saatlik 1 L %0.9 NaCl
Hiperosmolar Hiperg
lisemik Durum T
eda
vi Prensipleri
İV Sıvı
Hidrasy
on durum
un
u incele
Düzeltilmiş serum sodyum
u belirle
Hipo
volemik şok
Serum Na
+
Yüksek
%0.9 NaCl (1.0 L/st) v
e/v
ey
a 
plazma g
enişleticiler
%0.45 NaCl (4-14 ml/ kg/st) hidrasy
on durum
una göre
Serum g
lukoz değ
erleri 250-300 mg/dl’de v
e plazma 
ozmolalitesi < 315 mOsm/kg v
e hasta uy
anık tutulacak 
şekilde insülini 0.05-0.1 U/kg/st azalt v
e sıvıyı 
%5 dekstroz ile %0.45 NaCl ile değ
iştir
.
Elektrolit, BUN
, kreatinin v
e g
lukoz stabilleşincey
e kadar her 2 - 4 
saatte bir kontrol et. HHD düzeldikten sonra eğ
er hasta ağızdan 
alamıy
orsa, İV insülinle de
vam et v
e g
erektikçe SC regüler 
insülin ekle
. Hasta yiy
ebildiğ
inde SC insülin v
ey
a önceki tedavi 
rejimini başlat v
e metabolik kontrolü değ
erlendir
. Presipite eden 
faktörleri araştır
.
Hemodinamik
ölçümler
%0.9 NaCl (4-14 ml/kg/st) hidrasy
on durum
una göre
Hipotansiy
ona
eğ
ilim
Serum Na
+
Normal
Kardiy
ojenik
şok
Serum Na
+
Düşük
İnsülin
0.1 ~ 0.15 Ü/kg İV bolus regüler
0.1 Ü/kg/st İV insülin infüzy
on
u
Serum g
lukoz saatlik kontrol et. 
Eğ
er serum g
lukozu birinci saatte 
en az 50 mg/dl düşmez ise saatlik 
insülin dozu g
lukoz 50-70 mg/dl/st 
düşüncey
e kadar iki kat v
erilir
.
Eğ
er serum K
+
 < 3.3 mEq/L ise
, 
K ≥ 3.3 mEq/L oluncay
a kadar 
insülini ertele v
e saatte 40 mEq 
K
+
 v
er (2/3 KCI v
e 1/3 KPO)
Serum K
+
 ≥ 5.3 mEq/L ise K
+
vermeden her iki saatte bir kontrol et
Serum K
+
 ≥ 3.3 - < 5.3 mEq/L
ise K
+
 u 4-5 mEq/L arasında 
tutabilmek için her litre İV sıvı
içerisinde 20-30 mEq K
+
 
(2/3 KCI, 1/3 KPO
4
) v
er
P
otasyum
(1)
 Anamnez, BUN
, kreatinin, elektrolitler
, kan g
azları, idrar tahlili, g
erekirse kültür
, EKG v
e akciğ
er g
rafisi

---

TÜRKDİAB Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi 2017
80
6-7
 
 
DİYABETİN AKUT KOMPLİKASYONLARI
Hipoglisemi
Nedenler

İnsülin dozunun fazla yapılması

İnsülin uygulama zamanlamasında ve şeklinde hata yapılması

Hasta için uygunsuz insülin seçimi ve uygulaması

Yüksek doz oral antidiyabetik ilaç alımı

Öğün atlama ve yetersiz karbonhidrat alımı

Gastroparezi

İnsülin ihtiyacının azalması, duyarlılığının artışı

Glukoz kullanımının arttığı durumlar (aşırı egzersiz vb.)

Hepatik glukoz üretiminin azalması (alkol alımı)

Glukagon ve epinefrin cevabının yetersizliği

İnsülin klirensinde azalma (nefropati)

Adrenal yetmezlik
Bulgu ve Belirtiler

Hafif: Soğuk, nemli cilt, solukluk, halsizlik, tremor, çarpıntı, terleme

Orta derece: Baş ağrısı, halsizlik, ruhsal değişiklikler, irritabilite, 
  uyku hali, dikkatte azalma, davranış değişiklikleri

Ciddi: Konvülsiyon, koma
Değerlendirme (SMBG)*

Hafif hipoglisemi < 70 mg/dl

Orta derece hipoglisemi 50 - 70 mg/dl

Ciddi hipoglisemi < 50 mg/dl
*Klinik olarak hipogliseminin asemptomatik ve semptomatik olması 
önemlidir. Biyokimyasal sınıflama bir fikir verme amacı ile verilmiştir. 
Tedavide başkasının yardımı gereken durumlar ciddi hipoglisemi 
olarak alınmalıdır.

---

81
TÜRKDİAB Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi 2017