1. AMAÇ:Damar içi kateter enfeksiyon riskinin en aza indirilmesi için standart önlemlerin oluşturulmasıdır.
2. KAPSAM: Hastanenin tüm birimlerinde çalışan doktor, hemşireleri ve sağlık memurlarını kapsar.
3.TANIMLAR: 4. İŞLEM:
Kateter ancak endikasyon durumunda takılmalı, endikasyon ortadan kalkar kalkmaz en kısa sürede çıkarılmalıdır.
Kateter giriş bölgesinin palpasyonu öncesinde ve sonrasında, kateter takılmasından, pansuman değiştirilmesinden ve kateterle ilgili her türlü manipülasyondan önce ve sonra eller KDH T/150 İzolasyon Önlemleri Talimatında belirtilen el hijyeni esaslarına göre yıkanır.
Kateter takılmadan önce ve pansuman değişimi sırasında KDH T/42 Cilt Antisepsisi Talimatı’na göre cilt temizliği yapılır.
Kateter takılmadan önce uygulama alanının antisepsisinde %2’lik klorheksidin , %10’luk povidon iyot veya %70’lik Alcol kullanılmalıdır.
Alkol kullanılıyorsa bir dakika, Povidon iyot kullanılacak ise iki dakika süre ile uygulanmalı ve iyot kurumaya bırakılmalıdır. Povidon iyot sonrası alkol kullanılması tahrişi önler.
Deri temizliği yapıldıktan sonra giriş yeri palpe edilmemelidir (steril alanda çalışılıyor ise palpe edilebilir).
Erişkin hastalarda, filebit gelişimini önlemek için Periferik Venöz Kateterler (PVK) 72–96 saatte bir değiştirilir. Çocuk hastalarda ise komplikasyon gelişmedikçe (filebit, infiltrasyon vb.)kateterin rutin olarak değiştirilmesine gerek yoktur, İV tedaviye devam edildiği süre boyunca korunabilir.
Periferik kateterlerin üst ekstremite venlerine takılması önerilir. Alt ekstremiteye takılmış olan kateter en kısa sürede çıkartılarak üst ekstremiteye takılmalıdır.
Acil durumlarda takılan kateter 24 saat içinde değiştirilmelidir.
Kan, kan ürünleri ve lipit emülsiyonlarının verilmesi için kullanılan kateter ve infüzyon setleri, infüzyonun başlamasını takiben 24 saat içinde değiştirilir.
Kan ve kan ürünlerinin infüzyonu dört saat içinde tamamlanmalıdır.
Parenteral ilaçlar veya katkı maddeleri için mümkün olduğunca tek dozluk ampul veya flakonlar kullanılır.
Tek dozluk ampul veya flakonlar içinde kalan solüsyonlar daha sonra kullanılmak üzere birbirine eklenerek saklanmamalıdır.
Multidoz flakonlar kullanılacaksa, flakonlar açıldıktan sonra buzdolabında saklanmalıdır.
Multidoz flakonlar kullanım öncesi, flakonların giriş diyaframı %70’lik alkol ile temizlenmelidir.
Multidoz flakonların giriş diyaframına mutlaka steril bir iğne ile girilmeli ve dokunarak kontamine edilmemelidir. Sterilitesi bozulan multidoz flakonlar kullanılmamalıdır.
Kateter giriş yeri her gün kontrol edilmeli, lokal hassasiyet, ısı artışı, eritem, damar trasesinin palpe edilmesi, enfeksiyon belirti ve bulguları geliştiğinde veya iyi çalışmadığı tespit edildiğinde periferik kateter değiştirilmelidir.
Kateter üzerine kateteri takan kişi mutlaka takılış tarihi yazmalı ve parafını atmalıdır.
Santral Venöz Kateterlerde (SVK) girişim sonrası veya en az haftada bir tromboflebit gelişimini önlemek amacıyla heparin uygulaması yapılmalıdır.
Çok lümenli kataterler zorunluluk olmadıkça kullanılmamalıdır.
Kateter yeri seçiminde mekanik ve infeksiyöz komplikasyon riski dikkate alınmalıdır (juguler veya femoral bölge yerine subklavian bölge tercih edilmelidir.
SVK takılması sonrasında günlük yara pansumanı yapılmalı, gazlı bez veya transparan örtüler kullanılmalı, kateter giriş yerine lokal antibiyotik kremler uygulanmamalıdır.
Enfeksiyon şüphesi ile çıkarılan kateterin hem distal ucundan hem de deri giriş bölgesinden 3–5 cm ‘lik bir parça kesilerek steril bir petri kabına koyularak laboratuvara gönderilmelidir.
Kateter takılmasından önce veya bakım sırasında rutin antibiyotik profilaksisi yapılmamalıdır
5.SORUMLULAR: Tabipler, hemşireler, sağlık memurları, ebeler, acil tıp teknisyenleri
6. İLGİLİ DOKÜMANLAR:
Hastane Enfeksiyonları Derneği Yayınları (Hastane Enfeksiyonları El Kitabı Yayın No:2)
Hastane Enfeksiyonları Derneği Yayınları (Damar İçi Katater Enfeksiyonlarının Önlenmesi Kılavuzu)
