Bu chiqindilarga pishm ay qolgan don, qobiq, gul q obig‘i, xashak, poya sinig' i kabi yengil chiqindilar kiradi. 48-rasm. Havo separatori D on havoda harakat qilganda qarshilikka (bosim ga) uchraydi, bu bir qancha omillarga b o g ‘liq. D onga qarshi havo oqim ining bosim i donning massasiga, uning o ‘lchamiga, shakliga, yuzasining holatiga, donning havoda turish vaziyatiga, harakatning nisbiy tezligiga b o g ‘liq. Donning aerodinamik xususiyatidan saralashda foydalaniladi. H avo oqim i ikkinchi marotaba o ‘tkazilganda don massasidan y o v v o y i o ‘tlam ing urug‘larini ajratadi. Donning muallaq tezligi va uning chiqindilari tajriba y o ‘li bilan aniqlanadi. D on m assasini mineral chiqindilardan (toshlardan) tozalaydigan uskuna. 126
Don aralashmalarida boshqa chiqindilar qatorida mineral chiqin- djlar (mayda tosh, qum, oyna siniqlari, m etallsim on moddalar) ham uchraydi. Bulami havo separatorida ajratish mumkin emas. Bu chiqindilar unga tushib qolsa, unlam ing sifatini buzib, nostandart lioltitga olib keladi yoki uskunalami ishdan chiqaradi. B u chiqindilar tosh ajratuvchi mashina yordamida ajratiladi. B u uskunada donning zichligi hisobga olingan b o ‘lib, mineral chiqindilar don yuzasida paydo b o ‘lgan ishqalanish dinamik koeffitsiyenti asosida ajratiladi. Uskunalarining texnologik samaradorligi 96-99%ni tashkil qiladi. Bu samaradorlik quyidagi omillarga b o g ‘liq: uskunani 100 % yuklash, havo sarfi, donlarning geometrik o ic h a m i, donning nam ligi, iflosligi va uskunanig nishabligiga b o g iiq b o ia d i. 49-rasm. M in eral aralashm alarni ajratish uskunasi