Donni saqlash va dastlabki ishlash texnologiyasi

Yormalarning kimyoviy va fizik tarkibi, ularni
chiqindilardan tozalash usullari
Yormabop donlardan ishlab chiqarilgan yormalarning kimyoviy 
va fizikaviy tarkibi 35-jadvalda berilgan. Jadval raqamlaridan 
m a’lum bo‘ladiki, yormalar tarkibidagi oqsillar - 7-23,0 %, yog‘lar
0,6-6,2 %, kraxmal - 47,4-73,7 
%,
qand - 1,1-3,4 %, uglevodlar
- 1,7-9,6 
%,
kul modda esa 0,5-2,6 % ni tashkil qiladi. Bundan 
tashqari, yormabop donlar har xil mineral (makro va mikro element) 
lar (Ка, K, Mg, Sa, R, G‘e) ga boy.
Yormalar turli vitaminlarga ham boy. Yormalarning ozuqaviy 
qiymati, 
yormalardagi 
kimyoviy 
moddalar ularning 
inson 
organizmida hazm b o iish ig a bog‘liq (35-jadval).
Don massasidan turli chiqindilar yoki yow oyi o ‘simlik urug‘- 
larini ajratib olish ularning tarkibiga bog‘liq.
Don va chiqindilaming tarkibini aniqlagandan so‘ng ularni toza­
lash usullari va texnologik jarayonlarda foydalaniladigan uskunalar 
aniqlanadi.
Don massasi dagi chiqindilaming o ‘lchami (uzunligi, eni va 
qalinligi), og‘irligi (solishtirma og‘irligi, hajmi), aerodinamik xu­
susiyatlari, shakli, yuzasining holati va uning tavsifi, ishqalanish 
koeffitsienti, mustahkamligi, qayishqoqligi, rangi va boshqalar 
asosida dondan farq qilishi turli usullar yordamida amalga 
oshiriladi.
196

---

Don massasini ko‘rsatilgan fizik xususiyatlarini hisobga olgan 
holda tozalash qo‘llanmaning so'ngi boblarida to iiq bayon etilgan.
* Yorma zavodining don tozalash boiim id a don turiga ko‘ra 
uskunalarning texnologik jarayonlarda ketma-ket o ‘rnatilishi 35- 
jadvalda ko‘rsatilgan.
35-jadval
Yormalarning kim yoviy tarkibi ea ozutspik qim m ati
Yormalar