"Dövlət qeydiyyatına alınmışdır" Azərbaycan Respublikasının

51. QAZ VƏ MAYE NƏZARƏTİ ÜZRƏ DEFEKTOSKOPÇU
İşin xüsusiyyəti.
2-ci dərəcə
Məmulat səthinin və vakuum sistemlərinin hava ilə üfürülməsi və üfürüb təmizlənməsi, vakuum şlanqlarının və vakuum sistem
qol borularının spirtlə silib təmizlənməsi. Süzülən mayenin və adsorbsiya edən örtüklərin çəkilməsi və təmizlənməsi. Məmulatlara ul
şüalarda baxılması. Helium və haloid sızma axtaranların işə salınması və iş rejiminə çatdırılması. Kvars diffuz sızma üzrə sızma axtarıcı
reaksiyasının yoxlanılması. Helium balonlarının və reduktorların helium sisteminə qoşulması. Elektrik ölçü və mexaniki cihazları
sistemlərdə qazın və vakuumun artıq təzyiqinin ölçülməsi. Mexaniki və buxar vuran vakuum nasoslarının istismarı.
Bilməlidir: vakuumun alınmasına dair əsas məlumatları; ciyə-kvars lampalarının, lüminessent cihazların: lövhəşəkilli-rotor, lövhə
zolotniklərin-plunjer, buxar-vuran və soyudan tələlərin iş prinsiplərini; vakuumun ölçülməsi üçün olan nəzarət-ölçü cihazlarının təyina
şərtlərini; boyaüfürücülərin, helium və haloid sızmaaxtarıcıların iş prinsiplərini və quruluşunu; sızmaaxtarıcıların konstruksiyasında
yoxlamaq üçün istifadə olunan metodları.
İş nümunələri.
1. Sadə konfiqurasiyalı tökmələr, döymə və ştamplama pəstahları - ultrabənövşəyi şüalarla yoxlama.
2. Artıq təzyiqin və vakuumun ölçülməsi üçün cihazlar-manometrlərin, mexaniki və elektrik vakuummetrlərin göstəricilərinin çıx
3. Qovuşuq qaynaq birləşmələri - ultrabənövşəyi şüalarla yoxlama.
4. Sızmaaxtarıcı - cihazın işə hazırlanması və onun işə salınması.
52. QAZ VƏ MAYE NƏZARƏTİ ÜZRƏ DEFEKTOSKOPÇU

---

Bilməlidir: əsas vakuumun alınması metodlarını; nasosla çəkmə prosesinin əsaslarını; nasosun işləmə sürətini; boru 
müqavimətini və xidmət etmə qabiliyyətini; qazların axma rejimini; obyekti təmizləmək üçün olan avadanlığın və aparatların quruluş
və qumvuran nasosların quruluşunu; vakuumu ölçmək üçün olan nəzarət-ölçü cihazlarının quruluşunu; sızmaaxtarıcıların elektrik, ra
vakuum sistemlərində sadə nasazlıqları; sızmaaxtarıcıların yoxlama və həssaslığının tənzimləmə üsullarını; nəzarət obyektlərinin sınaqd
metodlarını; nəzarət metodlarının mahiyyətini üstünlüklərini və çatışmazlıqlarını; lüminessent cihazların quruluşunu; civə-kvars 
elektrik parametrlərini; ultra-bənövşəyi şüaların və flüoresensiyanın təbiətini; mayenin fiziki xassələrini (isladılma, dözümlük, sə
kapillyar təzahürləri), rəngli defektoskopiya növü üçün boyaq maddələrinin və lüminessent defektoskopiyası üçün lüminessent m
növlərini; penetrantın məmulatın səthinə vurulma və təmizləmə metodlarını; məhlul hazırlayarkən dəqiq çəkilmiş maddə miqdarını
analitik tərəzidən istifadə qaydalarını.
İş nümunələri.
1. Metallurgiya və energetika avadanlığının hissələri - döymə, yayma və mexaniki emaldan sonra lüminessent və 4 rəngli metodla
2. Orta və mürəkkəb quruluşlu tökmələr, döymələr və ştamplanmış dəzgahlar - lüminessent və rəngli metodlarla nəzarət.
3. Qazın və vakuumun artıq təzyiqini ölçən cihazlar - istilik termobuxar lampanın işçi cərəyanına qoyulması, boşalma dərəcəs
etmək üçün dərəcələrə bölünmüş əyri istilik termobuxar lampaların tətbiqi.
4. Helium sistemləri – manometrin göstəriciləri üzrə sıxlığın yoxlanılması.
5. Vakuum sistemləri və sınan kameraları - helium sıxlığının yoxlanılması.
6. Hissələrdə və obyektlərdə bucaq qaynaq birləşmələri - lüminessent və rəngli metodlarla nəzarət.
7. Boru kəmərlərində qaynaq qovuşuq yerləri - lüminessent və rəngli - metodlarla 
nəzarət.