DÜŞÜNDÜm ki, əməl çəmənzarında



Yüklə 192,16 Kb.
səhifə4/5
tarix25.04.2017
ölçüsü192,16 Kb.
#15749
1   2   3   4   5

Heç unutmam, səhərdi, çox erkən 
Köydə çıxdım da bağça seyrinə mən. 
Qopdu tufan, uçuşdu toz-torpaq, 
Soldu bir anda hər yaşıl yarpaq. 
Tozda gördükcə qönçə gülləri mən, 
Nə təəssüflər eylədim, bilsən! 
İmdi birdən görüncə böylə səni, 
Anaraq dünkü gül hekayəsini. 
Acılar duymaq üzrəyəm yenidən,

Əcəba, anladınmı Azəri sən!?.” 


Hər tərəfdən süzülən gözləri sarmışdı maraq. 
Öyünən süslü xanımlar gülüşüb oynaşaraq, 
Sardılar Azəri soldan-sağdan. 
Öncə üzr istədilər, “Sən həkim olsan — dedilər — 
Burda var dürlü çiçək hər bağdan, 
Həpsi dündən bəri artıq bunu dərd eylədilər. 
Ən gözəl kim, əcəba hanki qadın? 
Bir cavab istəriz, ancaq aydın.” 
Güldü Azər dedi: “Söz yox, həpiniz imdi gözəl... 
Seçəməm bir-birinizdən sizi mən, ən əvvəl 
Sıyrılın həp boyalardan, tozdan. 
O zaman ayrılır əlbəttə gözəldən çirkin, 
O zaman bəlli olur doğru, yalan. 
Aktrisdir deyə sandım sizi əvvəl, lakin 
Sonra duydum ki, bu ev səhnə deyil, 
Bu oyun son modadır, köhnə deyil...” 
Azərin sözləri bir iynə kibi 
Qanadıb durdu gülən hər qəlbi. 
Kimi nifrət, kimi heyrətlə baxar. 
Kiminin gözləri bir şölə çaxar. 
Kiminin yer süpürür qaşqabağı, 
Pozulur rəngi silinmiş dodağı. 
Kimi küskün, kimi əzgin-bezgin... 
Birinin parladı qəlbindəki kin. 
Dedi: “Bilməm bu tikənlər nə için? 
Bir düşün, sən bizi təhqir etdin.” 
Azərin gözləri getdikcə gülümsər kimi şən... 
Dedi: “Aldanma xayır, məndə nə kin var, nə tikən. 
Biləkis sizdəki mənfi süslər 
İncə bir duyğunu təhqir eylər. 
Xayır, Azərdə bulunmaz qabalıq, 
Sizə düşməndir o sərsəm və alıq 
Ki, “gözəlsən” deyə təqdis eylər. 
Sonra təhqir ilə arxanca gülər. 
Biri der: “Bax, nə gözəl pudra, boya! 
Bu gözəllik kir olur girsə suya” 
Biri der: “Pənbə heç uymaz sarıya, 
Bənzəyir bax, bu qadın soytarıya”. 
Fəqət Azər düşünür çox başqa, 
Xoşlamaz çünki yalan söz və riya. 
Onca bir gül ləkəsiz, tazə gərək, 
Oxşamaz ruhunu hər yapma çiçək. 
“Əskilik” zövqü yorar, hər “yenilik” 
Çox təbii... oluram mən də şərik. 
Yenilik xoş, moda xoşdur, lakin 
Böylə sərsəm yenilik çox çirkin. 
Hər dəyirman tozu, hər kirli boya 
Bir gözəllikmi verir? Yox, haşa! 
Həpiniz xəstə, üzülmüş, qansız, 
Başqa, çox başqa sizin dərmanınız. 
O da yalnız: su, günəş, bir də hava!.. 
“Su, günəş, bir də hava” ən rəna, 
Ən gözəl bir tualetdir... mənə bax, 
Bu qaranlıq odalardan qaçaraq, 
Hürr olun ta sizi öpdükcə günəş, 
Qızarıb hər yanaq olsun gülə eş. 
Hərəkətsiz bir ovuc ət kimisiz 
Qapanıb məhbəsə gün görməsəniz. 
Nə gözəllik, nə də səhhət qalacaq, 
Gündə bir çöhrə vərəmdən solacaq. 
Sordunuz “kim daha dilbər və gözəldir” deyərək, 
Sevdiyimdən sizi mən xırpaladım bilmiyərək. 
Üzü dilbər, sözü dilbər pək çox... 
Özü dilbər gözəl az, bəlkə də yox. 
Eşsiz olsun da camalın nə çıxar, 
Mənəvi hüsnünü bir yoxla nə var? 
Bir çox afət bilirəm üzləri xoş, 
Rühü düşgün və sönük, içləri boş... 
Şübhəsiz, nazü qürur, işvə, əda 
Dadlıdır şən və gözəl bir qızda. 
Gözəlin — məncə — ən ülvi sifəti: 
İncə ruh, əqlü zəka səltənəti... 
İnqilab iştə! Atıb çarşafı siz, 
O siyah pərdəyi rədd eylədiniz. 
Qeyd edərkən bunu tarix, ancaq 
Bir fəzilət deyə alqışlayacaq. 
Sizi aldatmasın amma bu qürur, 
Çarşaf atmaqla bitər sanma qüsur. 
Çox beyinlər yenə həp pərdəlidir, 
Mənəvi pərdəyi dəf etməlidir.” 
Azərin sözləri çimdiklədi çox duyğuları, 
Süzdü qumral, ala gözlər onu altdan-yuxarı. 
“Yetişir, anladıq artıq!” dedilər, 
Söylənən “saçmayı” həzm etmədilər. 
Öpüşürlərdi gedərkən həpsi, 
Çox tühafdır bu öpüşmək həvəsi. 
Xəstə, sağlam nədir? Aldırmazlar, 
Vərəm olsan da könül qırmazlar. 
Bu çürük adətə Azər darılıb qızdı həmən, 
Dedi: üzr istəyirəm, 
Bu, cinayət kimi bir şey... qabalıq olsa da mən 
Sizə qatil deyirəm. 
Sizə qatil deyirəm! Çünki bu qorxunc adət 
Mədəni bir vəhşət!.. 
Bu öpüşlər saya gəlməz acı, xain və ağır 
İztirablar yaradır. 
Bir çox insan bu öpüşlərdə səadət də bulur, 
Onu şairlərə sor! 
Mən səadət deyil, ancaq duyaram təhlükələr,

Kirli, müsrü ləkələr. 


Qorxun, azğın ləkələrdən qorxun, 
Ev yıxan təhlükələrdən qorxun! 

LALƏ 


“H” 

Şəhər qadınları “pənbəgül” deyə 


Həpsi vurulmuşdu gözəl Laləyə. 
Sisli dağların o eşsiz pərisi 
Oxşar dururdu hər xəyalı, hissi. 
Dadlı bir musiqi gülər səsində
İlham izləri var hər cilvəsində. 
Gözlərindən uçan bayğın kölgələr 
Hər incə duyğudan pərəstiş dilər. 
Yürürkən göyərçin rəqs edər kibi 
Çırpındırır o hər yaralı qəlbi. 

...Qədəhlər dolmuşdu, çalğı inlərdi, 


Gözəl qız inləyən səsi dinlərdi. 
Bütün gənclər ətrafına qondular, 
Bu köy dilbərinə badə sondular. 
İçmək istəmədi, israr etdilər. 
Bir az içdi, həmən təkrar etdilər. 
Ürpərdi tükləri bu ilk adımda 
Duydu vicdanında acı bir səda. 
Çox sürmədi dalğalandı nəşəsi, 
Cəzb etdi hər kəsi nazı, işvəsi. 

İçdilər... içdilər... Gözlər bayıldı, 


Sinirlər gevşədi, qollar yayıldı. 
Gecə keçmiş... “Artıq vaqıtdır” deyə 
Səfa məclisinə vida etdilər, 
Büllur qəhqəhələr saçıb getdilər. 

Lalə də bir gənclə qol-qola çıxdı, 


Əsrarlı gecəydi, hava açıqdı. 
Bahar məhtabının səfası vardı, 
Sevdalı busələr şən qızı sardı. 
Ehtiras atəşi olunca kəskin, 
Yaxdı ismətini dağ pərisinin. 
Səfil bir odanın vəhşi qoynunda 
Silinməz bir ləkə qaldı boynunda. 

Səhər dan ulduzu gülərkən ona 


Ruhunda qopdu bir acı fırtına. 
Yataqda çırpındı, həmən bayıldı... 
Yarın son imtahan idi, son yıldı. 
O gəlmişdi ürfan həyatı görsün, 
Köylərinə nurlu izlər götürsün. 
O istərdi yoxsul, aciz və miskin 
Qız-gəlinə doğru yollar göstərsin. 
Fəqət imdi!?.. Həpsi-həpsi nafilə!.. 
İnsanlardan qaçıb endi sahilə. 
Köpüklü dalğalar coşub çağlarkən, 
Alovlar, zəhərlər axdı içindən. 
Babası, annəsi, qarlı dağları, 
Yavuz nişanlısı, yaşıl bağları, 
Parladı bir röya kimi gözündə, 
Dəhşətlər oynaşdı pənbə üzündə. 
Günəş gülümsərkən Lalə də güldü, 
Birdən-birə dalğalara gömüldü. 
Görən balıqçılar imdadə qoşdu, 
Əfsus!.. O bitmişdi, xəyal olmuşdu. 

Cənazəni sardı arxadaşları, 


Saçıldı gözlərdən inci yaşları. 
Qız-gəlin soruşub maraq edərdi: 
“Lalə nədən soldu, nə imiş dərdi?” 
Azər dedi: “Lalə nəşədən soldu, 
Dadlı şərab dalğasında boğuldu.” 

Bu halda kinli bir səs 


Üsyan etdi apansız, 
Çevrilib baxdı hər kəs, 
Şahin baxışlı bir qız. 

“Xayır!” — dedi — “xayır!.. mən 


Göz yaşı tökməm ona. 
Onun bu zillətindən 
Heyrət gəlir insana. 

Bu hal əskidən bizə 


Ən acı bir yadigar... 
Qadınlıq çöküb dizə 
Bir çox əsir oldular. 

Şən saraylar keçmişdə 


Bizi alıb-satardı. 
Solub gözdən düşüncə, 
Heçliklərə atardı. 

Bütün dinlər, qanunlar


Qadınlara xor baxdı. 
Üsyan edincə onlar 
Su yerinə qan axdı.

Bir çoxları nadanlıq 


Pəncəsində sıxıldı. 
Kimi olub qurbanlıq 
Atəşlərə yaxıldı. 

Lakin qadınlıq bu gün 


Hər zənciri qırarkən, 
Bu hal neçin?.. Bir düşün! 
Heç də əfv etmədim mən. 

Lalə şən bir çiçəkkən 


Neçin solsun heç yerə? 
Bunun zəifliyindən 
Zillət gəlir bizlərə. 

O sayğısız vəhşidən 


Lalə öc almalıydı. 
Əvət, onu qəhr edən 
Əllər qırılmalıydı. 

O kirli dırnaqlarda 


Çox didildik, əlverir. 
Yetər, bu gündən sonra 
Qadınlıq deyil əsir.” 

Qız köpürdükcə ondan 


Eşləri örnək aldı. 
O, Azərin ruhundan 
Qopan bir teli çaldı. 

MƏZARLIQDAN KEÇƏRKƏN... 


“H” 

Günəş gülümsərdi, insan ağlardı... 


Azər çıxmış idi səhra seyrinə. 
Qarşıda bir yaşıl məzarlıq vardı, 
Hər daşı bənzərdi hicran şerinə. 
Yaxında çırpınan soluq bir kölgə 
Bir məzar önündə durub inlərdi: 
O, gənc bir aşiqdi, küsmüş dirligə, 
Azər maraq edib onu dinlərdi. 

İştə mən sənə gəldim, 


Bu gün çox şəndim. 
Göz yaşlarımı sildim, 
Dərdim yox mənim. 

Artıq yetər, qalx, oyan! 


Bütün çiçəklər, 
Baş qaldırıb yataqdan, 
Həp səni bəklər. 

Bir eşq ilə yaşarkən 


Sən atdın məni. 
Vəfasız olsan da, mən 
Unutmam səni. 

Hər gün issız türbəndə 


Bir az öldüm mən, 
Olmazmı imdi sən də 
Məni düşünsən... 

Həyat gözəlmiş!.. Onda 


Artıq yox gözüm. 
Yer ver ancaq qoynunda, 
İştə son sözüm... 

Hənuz sıtmalı gəncin bitməmişdi fəryadı, 


Birdən-birə əlində bir tapança parladı. 
İntihar niyyətilə nişan etdi alnını, 
Azər “hey, abdal!” deyə xırpaladı şaşqını. 
Diksinərək bu səsdən düşdü əldən silahı, 
Ölüdən fərqi yoxdu duyulmasaydı ahı. 

Yavrum! — dedi — aç mənə, qəlbini kim qanatdı? 


Zavallı dərdə gəldi, ah çəkərək anlatdı: 
Şən bir sabah idi vuruldum ona, 
Gözlərində mayıs röyası vardı. 
Eşqimi inlərkən incə ruhuna 
Başımda bir dəli sevdası vardı. 

İpək saçlarını güllər öpərkən, 


Hər sirrimi ona açıb tökdüm mən. 
Bir bənövşə verdi mənə köksündən
Ah, o qızda mələk ədası vardı. 

Həmən bir baxışda aldı könlümü, 


Üç bahar olur ki, çaldı könlümü, 
Ən sonunda dərdə saldı könlümü, 
Bir könül ki, min bir bəlası vardı. 

Azər dedi: 


O imdi bitmiş artıq, 
Çox yazıq!.. 
Bir yarpaq kimi solmuş, 
Çürümüş, torpaq olmuş. 
Bərabər ölsən belə, 
Ümid yox üzün gülə. 
Hindin əski adəti

Yapsa da bu vəhşəti, 


Haq düşünən bir insan 
Xoşlanmaz bu oyundan. 
Nəfsə qıyanlar aydın... 
Ya xəstədir, ya çılğın. 
Bu sərsəmlik çox zaman 
Edər gənclikdə tüğyan. 
İxtiyarlar ölümdən 
Quşqulanıb titrərkən, 
Sayğısız bir yığın gənc, 
Bulur həyatı iyrənc, 
İşlər durur nəhayət 
Umulmaz bir cinayət. 
Saqın mənə darılma, 
Gözəl düşün, yanılma! 

Ölüm var ki, həyat qədər dəyərli, 


Həyat var ki, ölümdən də zəhərli... 
Yaşamaq da xoşdur, ölmək də xoşdur, 
Qayəsiz həyatda ölüm də boşdur. 
Hər sönük eşq üçün üzülmək fəna, 
Dar gəlməsin dünya genişkən sana. 
Er-gec məzar alır bizi qoynuna, 
Uyma, saqın, vaxtı gəlmədən ona. 
Matəmlərə boğma sisli ömrünü, 
Çalış da xoş keçir bu üç-beş günü. 
“Ölüm də xoş...” dedim, qapılma hissə, 
Böyük bir eşq üçün lazım gəlirsə, 
Nəfsinə xor baxan bir qəhrəman ol, 
Haqq üçün başından keçən insan ol! 
“El üçün ağlayan göz kor olsa da” 
İnanma, arxadaş! O boş bir səda! 
Xayır, xudkam olub sapma dar yola, 
Həp el üçün ağla, el üçün sızla! 
Ağla demək - çarpış, vuruş deməkdir, 
Ağlamaq insana miskinlik verir. 
Bir eyilik yapsan issız yurduna, 
Səadət pərisi gülümsər sana. 
Haq da, həqiqət də göz önündədir, 
Yer altında deyil, yer üstündədir. 
Bəxtiyarsan, əgər çəkdiyin əmək, 
Cahan sərgisinə versə bir çiçək. 

DƏNİZ KƏNARINDA 

“H” 

Şətarətli bir mayısdı... Azər enmiş sahilə



Zümrüd dalğaları seyrə dalmışdı. 
Pək yaxında çoluq-çocuq vermiş də həp əl-ələ, 
Şən kələbəklərdən örnək almışdı. 
Sədəfli qumlar üstündə top oynardı oğlanlar, 
Qızlar da bir yanda şərqi söylərdi. 
Bir tərəfdə mürcüləyən beş-on sönük ixtiyar 
Bir çığlığa qarşı nifrət eylərdi. 

Qızların şərqisi 


Səhər çağı gəzə-gəzə 


Çıxmışdım erkən dənizə. 
Günəş gülümsərkən bizə, 
Dalğalar döndü almasa, 
Sırma işləndi atlasa. 

Ağ yelkənlər qanad açar, 


Süzülüb naz ilə uçar, 
Ənginlərə fərəh saçar. 
Dalğaların çağıltısı 
Salamlar eşsiz mayısı. 

Fırtına yox, açıq hava... 


Balıqçılar çıxmış ova, 
Dalğaları qova-qova 
Qatlanır hər üzüntüyə 
Yalnız “ac qalmayım” deyə... 

İxtiyarlar 

— Artıq yetər. 
— Çox oldunuz... 
— Ah, yaramaz çapqınlar! 
— Ey, mənə bax! 
— Burax canım, söz anlamaz sapqınlar. 
— Həya, ədəb, tərbiyə yox... 
— Bax bu keçən qurnaza!? 
— Qarışmış oğlan qıza. 

İki-üç qadın 

— Zəmanəniz zınqıldasın. 
— Oğlan da, qız da azğın... 
— Vaxtilə biz də gənc idik,

Böylə yapmadıq, saqın! 


— Xayır, allah əsirgəsin! 
Biz sayğısız deyildik, 
Böyüklərin qarşısında həmən susduq, əyildik. 
Bax o çimən yumurcağa! 
— Burax, batsın, gəbərsin! 
— Sizin qonşunun çocuğu... 
— Ona çocuqmu dersin!? 
Bizimkilər evdən çıxmaz. 
— Mənimkilər də öylə... 
— Üzmək də bir əyləncəmi ürək üzüntüsüylə? 
Bir ixtiyar çılğın kimi həmən bağırdı, durdu: 
— Ah! Həp gənclik azdı, çoluq-çocuq qudurdu. 
Qızlar bu sözlərə qarşı sarsılaraq üzüldü, 
Azər bunu seyr edərək qəhqəhələrlə güldü; 
Günü keçmiş nasehlərə yaxlaşaraq “dur!” — dedi: 
— Sizin tərbiyəniz artıq bu gün üçün əskidi. 
Siz nəsiniz? Qorxu, zillət bayquşları... cümləniz, 
Kəklik kimi başı qarda, quyruğundan xəbərsiz. 
Bir-birinə qarışdırdı oğlanları, qızları, 
Saqın! — dedi — dinləməyin teli qırıq sazları. 
Hər sözə bel bağlayıb da məyus olmayın, xayır; 
Duyduğunuz laqırtılar başdan-başa saçmadır. 
Hər saçmaya aldanmayın “həq və həqiqət” deyə. 
Onlar sizi sürükləyir sönüklüyə, heçliyə, 
Əsrin yavruları olun... əvət, ancaq cəsarət, 
Ancaq çəlik qollar verir insanlara səadət. 
Çırpınış sükutdan gözəl, gülüş iniltidən xoş, 
Günəş kölgədən uğurlu... çalış nura doğru qoş! 
Çocuq düşə-düşə böyür, əzilməyən düzəlməz, 
Miskinlərə, acizlərə cənnət pəyami gəlməz. 
Bax, üzüyor ənginlərdə bir balıqçı yavrusu, 
Balıq kimi oynar durur, bilməz dəniz qorxusu. 
Yediyiniz balıq qədər sizdə yoxmudur hünər? 
Toyuq kimi küməslərdə sönüb bitdiniz, yetər! 
Artıq yetər, evinizin çəpərini aşmalı, 
Qartal kimi geniş üfüqlərə doğru qoşmalı... 

Bu halda bir şey gurladı, maraqlandı çocuqlar: 


— Nədir bu səs? 
Yıldırımmı? 
Hər nə varsa göydə var
— Əvət, doğru... 
Baxın iştə! 
— Qos-qoca bir təyyarə... 
— Kim bilir nerdən gəliyor, yolu hanki diyarə? 

Azər dedi: mən bilirəm, bu qəhrəman yolçular, 


Şərqə uçan bir karvan ki, buludları qamçılar. 
İçlərində bəlkə sizlər kimi çocuqlar da var, 
İştə, Qərbi atıb gəlmiş, yeni mühitlər arar. 
Buzlu qütübləri aşar, əgər fürsət bularsa, 
Bu gün-yarın yüksələcək heç şübhə yox ki, Marsa. 
Hər qüvvətə üstün gəlir ancaq qorxusuz bəşər, 
Cahan igid ərlərindir, qorxaq gözə çöp düşər. 
Qorxu-sinsi bir mərəz ki, azar azar öldürür, 
Nəşəsiz bir ömrü ancaq mübarizə güldürür. 

VƏHŞİ QADIN 

Yazın atəş sovuran sıtmalı, qızğın günəşi 
Bir-birindən ayırırkən hər eşi, 
Azər etmişdi yanıb örsələnən şəhrə vida 
Nəfəs alsın da bir az dağlarda. 
Tarlalardan, dərələrdən, təpələrdən keçərək, 
Qaynaşan buzlu sulardan içərək, 
Seyrə daldıqca yaşıllıqları eylərdi maraq, 
“İştə cənnət” deyə heyran olaraq. 
Duydu ormanlar içindən süzülürkən dilbər, 
İncə, şaqraq və gözəl zümzümələr. 
Ruzgar inlər də, edər səcdə yaşıl yarpaqlar, 
Səs verir onlara şən irmaqlar. 
Gülərək bir təpəcikdən sarı, vəhşi güllər, 
Sallanır dalğalı, mor sünbüllər. 
Bir yığın çingənə qonmuş da pınar başlarına, 
Bu günün zövqünü satmaz yarına. 
Əylənir, nəşələnir tozlu şəhərlərdən uzaq, 
Dinləməzlər nə imiş qayğı, maraq. 
Bir çox insanları sarsan acılar, fırtınalar 
Onların şən çadırından qorxar. 
Seyr edərkən bu gözəl lövhəyi dalğın Azər 
Yeni bir səhnə açıb durdu kədər. 

Qarşıdan bir acı səs yüksəldi, 


Şaşıran gözlərə dəhşət gəldi. 
Bir qadın çıxdı yaşıl çamlıqdan 
Üz-gözündən yağaraq kin, üsyan, 
Onu bulmuşdu çobanlar üryan, 
Bənzəyir bayquşa, lakin insan. 
Örtən ancaq o bürüşmüş cəsədi 
Bir qarış kirli və yırtıq bezdi. 
Hələ yırtıq səsi, vəhşi baxışı, 
O baxışlardakı şimşək çaxışı 
Çox düşündürdü tamaşaçıları, 
Süzdü hər kəs onu altdan-yuxarı. 
Soruyorkən ona “Kimsin? Nəçisin?” 
Daş kəsilmişdi, bilinməz ki neçin?

Bir köylü 

Bu qadın, bəlli, sağır ya dilsiz... 

Qadın 


(şaşqın və həyəcanlı) 

Bir suçum yox, məni öldürməyiniz! 

Köylü 

Heç təlaş etmə, saqın, ağlama, biz 


İnsanız, yırtıcı qaplan deyiliz. 

Qadın 


Nə bəla gəlsə də qaplanlardan, 
Yenə mən qorxaram insanlardan. 

İkinci köylü 

Söylə, kimlər sənə qıymış böylə? 

Qadın 


Sorma, azğın bəşərin zülmilə 
Bu keçən qovğada bəxtim döndü, 
Var-yoxum yandı, çırağım söndü. 
Çarpışırkən quduran millətlər 
Bizi məhv etdi ağır dəhşətlər. 
Atdılar atəşə dilsiz qızımı, 
Südəmər yavrumu, şən yıldızımı. 
Təkcə bir körpəcə oğlum qaldı, 
Yolda canilər əlimdən aldı. 
Parçalarkən onu... uf, yandı dilim! 
Mən o gündən bəri insan deyilim. 

... Susdu birdən-birə biçarə qadın, 


Süzdü ətrafını şaşqın-şaşqın, 
Yenə ormanlara qaçmaq dilədi. 
Ona bir köylü həmən diş bilədi, 
Yaxalarkən dedi: “Bir sərsəmə bax! 
Kəndi həmcinsinə nifrət qılaraq 
Yenə vəhşilərə mail görünür, 
Onca insan daha qatil görünür.” 
Gülərək söylədi Azər: “Əcəba 
Haqlı kim? Bizmi, o biçarəmi ya!? 
Ona tən etməyəlim xor baxaraq, 
Bir həqiqətdir o, aydın-çılpaq... 
Onu yaxmış bəşərin “mərhəməti!” 
İştə hərbin acı bir aqibəti. 
İştə on ildir o, insandan uzaq, 
Çöldə vəhşilərə mənus olaraq 
Yaşamış... yasdığı həp daş, torpaq, 
Yaşamış töməsi həp ot, yarpaq. 
Yenə xoş onca bu gün ormanlar, 
Canavarlar, ayılar, qaplanlar. 
Ona həmcinsidir ancaq düşman, 
Oxudur vəhşiyə rəhmət insan”. 
... Hər ağızdan coşaraq laf axını, 
Köylülər sardılar ürkək qadını. 
“Edəriz biz sənə yardım” dedilər, 
Ən yaxın bir köyə əzm eylədilər. 

Beş-altı gün aradan keçdi... Bir səhər Azər 


Keçincə köydəki meydançadan toxundu ona, 
Acı bir lövhə, bir tikənli xəbər. 
“Vurun, vurun!” deyə kin püskürən beş-altı nəfər 
Hücum edirdi o yurdsuz və kimsəsiz qadına, 
Hər tərəfdən yağardı nifrətlər. 

Tamaşaçılar 

— Burax, yetər! 
— Gəbər, alçaq! 
— Yetər, burax! 
— Suçu nə? 
— Burax zavallını... 
— Xırsızlıq eyləmişmi yenə? 

Bir dükançı 

Onu heç sorma, getdi var-yoxumuz. 
Obur qadın, bir az ac qalsa, hər nə varsa çalır. 
Əlində bir qocaman ətmək, iştə parçalayır. 
O bir insan qılıqlı kirli donuz. 

Azərin gözləri şimşək kimi birdən çaxaraq, 


Dedi: “əl saxlayın, artıq yetişir sillə, dayaq. 
Sizcə xırsızlara lazımsa cəza, 
Doludur həp dünya. 
Öylə xırsız bilirəm: çaldığı milyonlarla 
Möhtəşəm, süslü salonlarda edərkən tüğyan, 
Onu təhqir edən olmaz əsla!

Əzilir qarşı qoyan. 


Varlı xırsızları alqışlayaraq hər kəs öyər, 
Bəlkə heykəl də yaparlar adına. 
“Çaldı bir parçacıq ətmək” deyə hər kölgə söyər, 
Bəslənir kin bu səfil, ac qadına. 
Ona xırsız deyən abdallara heyrət!.. Yalnız 
Ac və yoxsuldu o dilsiz məxluq. 
Əvət, ancaq suçu yoxsulluq... Onunçin haqsız... 
Ən silinməz ləkədir yoxsulluq!” 

KÖYDƏ 


“H” 

Köydə ikən Azər bir axşam çağı 


Qəhvəxana qarşısında əyləndi. 
İranlı bir dərviş əldə naçağı 
“Hu, mədəd, ya Əli!” deyə söyləndi. 
Bəhs edərək qədim əfsanələrdən, 
Keçmiş ərəbləri öyüb dururdu. 
Sonra “heçdir insan, heçdir nə görsən, 
Heçdir cahan...” — deyə saçıb sovurdu. 
Azər gülümsədi: Tühaf şey! — dedi, 
Hərifin satdığı məta: heç, yalan... 
Aldığı bir ovuc gümüş... hey, gidi! 
Nə boldu bu köydə mövhumat alan!? 
Bu sərsəridənsə, gözəl deyilmi 
Əyləndirsə bizi saz aşıqları. 
Var, dedilər, amma dayazdır elmi, 
Söylədiyi sözlər həp çobanvarı. 
Bu halda şən bir aşıq 
Salamladı məclisi. 
Sızlayınca saz artıq 
Coşub durdu gur səsi. 

Aşıq 


Mən bir qartalam ki, zümrüd dağların 
Çiçəkli qoynunda yaşıl yuvam var. 
Gül bənizli, şahin baxışlı yarın 
Könlümə saçdığı yeni ilham var. 
Keçən qış bir maral izilə qoşdum, 
Qaçırdım ovumu, ona qovuşdum, 
Qafam döndü, sanki dəli, sərxoşdum, 
Dedim: bir ovçudan sənə səlam var. 
Gülümsərkən üzü, dodağı soldu, 
Fırtınadan ürküb mənə soxuldu, 
Sevişdik... ayrıldıq... artıq yox oldu, 
O gündən sevdalı başda bəlam var. 

Bu halda köy meydanında 


Davul, zurna səsi coşdu. 
Məclis dağıldı bir anda 
Hər kəs gurultuya qoşdu. 
Köydə dügün varmış deyə 
Azər də çox maraq etdi. 
Uydu qayğısız dəstəyə 
Dügün şənliyinə getdi. 
Bir tərəfdə qadın, erkək 
Yallı gedər oynaşırdı, 
Çoluq-çocuq gülüşərək 
Arı kimi qaynaşırdı. 
Şərqi söylər bir tərəfdə 
Yosma qızlar, şən gəlinlər. 
İgid ərlər bir tərəfdə 
Sevdalı sözləri dinlər. 
Bu sırada çalğı birdən 
Ahəngini dəyişdirdi. 
Bir pəhləvan qoşub həmən 
Güləş meydanına girdi. 
Hoplarkən önə, geriyə, 
Balıq ətlər şişib durdu. 
Mənə bir eş yoxmu, deyə 
Hər kəsə meydan oxurdu. 
Bu halda qalın gövdəli, 
Soyunmuş bir köylü gəldi, 
Əlinə dəymədən əli 
Yenildi, həddini bildi. 
Sonra gürbüz, çevik, əsmər 
Bir gənc atıldı meydana, 
Şaşa qaldı seyirçilər, 
Eş deyildi çünki ona. 
Beş-on məktəblidən başqa 
Hər kəs bir az şübhələndi. 
Köylülər bunu bir şaka 
Sanır kimi həp əyləndi. 
Çünki o bir müəllimdi, 
Tanımayan yoxdu onu. 
Bəkləməzdi kimsə imdi 
Ondan bu qorxunc oyunu. 
Könüllü gənc çox sürmədən 
Döndü çevik bir qaplana, 
Üstün gəldi şöhrət güdən 
Ayı kimi pəhləvana. 
Hərif sarsıldı, ansızın 
Umulmaz bir zərbə yedi. 
Əl çalaraq erkək, qadın

Çəlik qola “var ol!” dedi. 


Gənc müəllim geyinərək 
Gəldi Azərin yanına, 
Üzr istəyib dedi: “Gerçək, 
Bu hal uyğun deyil mana. 
Nə etməli, el adəti... 
Köyün başqa aləmi var, 
Buna şəhər cəmaəti 
Bəlli bir şey ki, yan baxar”. 

Azər dedi: “Heç yanılma, dinlə məni, 


El adəti ürkütməsin böylə səni. 
Şəhərləri sıtma, vərəm sarmış bütün, 
Hərəkət yox, qan yox, həpsi xəstə, ölgün... 
Gecə-gündüz bülbül kimi həp qəfəsdə. 
Günəş görməz, hava udmaz bir nəfəsdə. 
Şəhər dursun, yaxındakı çox köyləri 
Görənlərin ürpəniyor həp tüyləri. 
Sıtmadan, pis xəstəlikdən çürümüşlər, 
Onlarda yox sizlərdəki şən gülüşlər. 
Onlarda yox sizlərdəki çevik bədən, 
Onlarda yox əsər sizdəki şənlikdən. 
Dəmin güləşməyə “əski adət” dedin, 
Mən şaşırdım, bəlkə onu fərq etmədin. 
Əski olsun, bu xoş adət ən mədəni, 
Ən yaldızlı adətlərdən daha yeni... 
Mənim ən çox dilədiyim sizlər için: 
Sağlam bədən, sağlam sinir, sağlam beyin. 
Dünya geniş bir meydan ki, heyvan, insan 
Aman bulmaz çarpışmadan, vuruşmadan. 
Hər kəs birər pəhləvandır o meydanda, 
Birincilik qalır ancaq üst olanda. 
Cahil-alim həp çarpışır, həp güləşir, 
Meydanda tək qalmaq üçün pəncələşir. 
İnsan var ki, gülüb dururkən qüvvətə, 

Yüklə 192,16 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin