Falsafadagi ratsionalizm, avvalambor, metodlar to'plamidir. Ba'zi mutafakkirlarning pozitsiyalariga ko'ra, mavjud bo'lgan dunyo tartibini anglash orqali faqatgina oqilona. Ratsionalizm har qanday muayyan falsafiy oqimning xususiyati emas. Aksincha, bu ko'plab ilmiy sohalarga kirib borishi mumkin bo'lgan haqiqatni bilishning o'ziga xos usuli.
Ratsionalizmning mohiyati sodda va yaxlit, ammo u ba'zi mutafakkirlarning talqiniga qarab farq qilishi mumkin. Masalan, ba'zi faylasuflar aqlning idrokdagi o'rni to'g'risida mo''tadil qarashlarga ega. Aql-idrok, ularning fikriga ko'ra, haqiqatni anglashning asosiy, ammo yagona vositasidir. Biroq, radikal tushunchalar ham mavjud. Bunday holda, aql bilimning mumkin bo'lgan yagona manbai sifatida tan olinadi.
