E. N. Lutfullayev, Z. N. Normurodov

M agniy m etalining suv bilan o ‘zaro t a ’siri. 
M agniy 
le n ta sin in g b ir b o ‘la k ch asin i (1 —2 sm ) olib, u n ing 
sirtid ag i oksid p a rd a n i jilv ir q o g ‘oz b ila n to zalan g . 
P robirkaga 3—4 ml distillangan suv quying va unga 
tozalangan magniy lentasini tushiring. Uy tem peraturasida 
reaksiya b orm asligini belgilang. P ro b irk an i p ast gaz 
alangasida qizdiring. N im a kuzatiladi? O lingan eritm aga 
bir tom chi fenolftalein eritm asidan tomizing. Eritm a ran­
gining o ‘zgarishi va eritm ada qanday ion hosil bo‘lganligini 
aniqlang. Probirkaga 0,3—0,5 g N H 4C1 tuzi kristalidan 
soling. N im a kuzatiladi? K uzatilgan natijalarni izohlang. 
Q izdirilganda m agniyning suv bilan o ‘zaro ta ’sir etish 
reaksiyasining tenglam asini yozing. N im a uchun N H 4+ 
ishtirokida magniy suv bilan aktivroq reaksiyaga kirishadi.
M agniy gidroksidning olinishi va xossalari. 
M agniyning 
b iro r tuzi eritm asiga ishqor eritm asidan t a ’sir ettirib, 
magniy gidroksidini hosil qiling. Probirkadagi eritm ani
3 ta toza probirkaga b o ‘ling. Birinchi probirkaga 10% li
72

---

xlorid kislota, ikkinchi probirkaga ishqor eritm asi va 
uchinchi probirkaga am moniy xlorid eritmalaridan quying. 
S odir b o ig a n o ‘zgarishlarni kuzating. Reaksiya ten g ­
lam alarini yozing. Agar ishqor eritm asi o ‘rniga am m iak 
eritm asi solinsa, m agniy gidroksidi to ‘liq c h o ‘km aga 
tushadim i? Berilliy gidroksidi va magniy gidroksidlari 
asoslarning qaysi tip ig ak irad i? Berilliy va magniy gidro- 
ksidlarning dissotsilanish reaksiyasi tenglam alarini yozing.
Ishqoriy-yer metallar gidroksidlarining olinishi
a) alohida olingan probirkalardagi C aC l2, SrCl2, BaCl2 
eritm a la rig a k a rb o n a t io n lari aralash m asi b o ‘lm agan 
o ‘yuvchi natriy eritm asidan quying. H ar bir probirkada 
ajralgan ch o 'k m a m iqdoriga e ’tibor qiling. Reaksiya teng­
lamasini yozing.
b) tajribani N aO H o ‘rniga karbonat ionlari aralash- 
m alari b o ‘lm agan suyultirilgan N H 4OH eritm asi bilan 
takrorlang. Olingan natijalarni yuqoridagi tajriba bilan so-
, 
lishtiring. Tajriba natijalariga izoh bering. Reaksiya teng- 
' .lam alarini yozing.