Ə. Q. Abbasov

Şəkil 21. Yerə nəzərən gövdə 
gərginliyidən mühafizə açma sxemi. 
 
Şəkil  21-də  göstərilən  sxemdən  həmçinin  izolə  edilmiş 
və  bilavasitə  neytrala  malik  şəbəkələrdə  istifadə  oluna  bilər. 
Elektrik  qəbuledicinin  gövdəsinə  bir  faza  qapandıqda  və  bu 
zaman açılma baş verilmədikdə gövdədə yerə nəzərən yaranan 
gərginlik əlavə torpaqlayıcıda yaranan gərginlikdən çox olur. 
Ona  görə  mühafizə  relesi  işə  düşür,  kəsicini  açıcı 
dolağının  gövdəsini  qapayacaq  və  zədələnmiş  elektrik 
qəbuledicisi şəbəkə gərginliyindən açılacaq. 
1000V-a  qədər  gərginlikli  və  bilavasitə  torpaqlanmış 
neytrala  malik  şəbəkələrdə  gərginlik  relesi  (g.r)  elektrik 

---

90 
 
qurğusunun gövdəsi ilə sıfır  naqil arasında birləşdirilir (şəkil 
21). Şəkildən görünür ki, elektrik qəbuledicinin  gövdəsi faza 
ilə  qapandıqda  relenin  dolağı  gərginlik  altına  düşür,  yəni 
gərginlik  relesi  işə  düşür.  Bu  halda  relenin  normal  açıq 
kontaktları qapandığından qoruyucudan böyük cərəyan axır və 
o  yanaraq  işlədicini  şəbəkə  gərginliyindən  mühafizə  edir. 
baxılan sxemin üstün cəhəti elektrik qəbuledicisinin gövdəsini 
relenin dolağı və sıfır xətti ilə birləşdirən naqilin en kəsiyinin 
kiçik  olması,  rele  işə  düşəndən  sonra  qısa  qapanma 
cərəyanının böyük olmasıdır. 
Relenin  işə  düşmə  gərginliyi,  elektrik  avadanlığının 
gövdəsində  yaranan  buraxıla  bilən  gərginlikdən  az  olmalıdır. 
Köməkçi  torpaqlayıcıda  (r
g
)  yaranan  gərginliyi  nəzərə  alsaq, 
relenin işədüşmə gərginliyi 








k
r
r
b
t
s
i
r
Z
Z
U
U