Educational Research in Universal Sciences issn: 181-3515 volume

Educational Research in Universal Sciences
ISSN: 2181-3515 VOLUME 1 | ISSUE 1 | 2022
 
 
https://t.me/Erus_uz Multidisciplinary Scientific Journal June, 2022 
158
 
asosiy qismini uglevodlar (glyukoza, fruktoza, saxaroza, maltoza va boshqalar) tashkil 
etishi ma'lum. Ularning umumiy tarkibi 80% ga etadi.
Respublikamizda axolining ovqatlanishini ratsional tashkil etish, uchun qulay 
sharoitlar mavjud: qishloq xo‘jaligi maxsulotlarini yetishtirish toboro ko‘paymoqda, 
oziq-ovqat sanoati ham tez rivojlanmoqda, umumiy ovqatlanish muassasalari tobora 
ko‘paymoqda. Shu bilan birga xozirgi kunda respublikamizda qandolat maxsulotlarini 
ishlab chiqarishni oshirib, axolini talabini to‘laroq qondirishga katta etibor berilmoqda. 
Ishlab chiqarilayotgan qandolat maxsulotlarining tarkibida qand miqdorini kamaytrib, 
ularni vitaminlar, aminokislotalar va boshqa biologik faol moddalar bilan boyitish 
qandolat maxsulotlari assortimentini ko‘paytirish hamda ularni saqlash muddatini 
uzaytirish asosiy muammolardan xisoblanadi. 
 
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA 
Ushbu tahlil usuli bilvosita bo'lib, monosaxaridlarning har birining miqdoriy 
tarkibini aniqlashga imkon bermaydi. Shuningdek, bu bizga saxaroza tarkibini to‘g‘ri 
aniqlashga imkon bermaydi, chunki asalda maltoza va boshqa di- va oligosaxaridlar 
bo'lishi mumkin. Masalan, asalarilarning qo‘shimcha oziq-ovqatlariga oziq-ovqat 
shakarini sun’iy ravishda qo‘shganda, asaldagi oligosaxaridlar miqdori ortadi, qandli 
diabet bilan kasallangan odamlar bunday asalni iste'mol qilganda zararli bo'lishi 
mumkin. 
Asalning boshqa tarkibiy qismlarini aniqlashda ham xuddi shunday holat 
kuzatiladi. Shunday qilib, 5-gidroksimetilfurfuranni aniqlash usuli uning barbitur 
kislota va para-toluidin ishtirokida spektrofotometrik tahliliga asoslanadi (Vinkler 
usuli). Bu usul juda bilvosita, ishlatiladigan reagentlarning sifatiga juda bog'liq va 
yuqori ishonchlilikka ega emas. 
Asalning sifat tarkibini aniqlash usullari sohasidagi mavjud vaziyatni hisobga 
olgan holda, namuna tayyorlash va tahlil qilishning zamonaviy, oddiy, xavfsiz va 
yuqori samarali usullarini ishlab chiqish dolzarbdir. Bu yo'nalishda eng istiqbollilari 
yuqori samarali suyuqlik xromatografiya usullaridir. Ular asalning barcha asosiy 
tarkibiy qismlarining tarkibini, shuningdek, antibiotik moddalarni samarali va aniq 
tahlil qilish imkonini beradi. 
Ushbu maqsadga erishish uchun quyidagi vazifalarni bajarish kerak:
• Yuqori samarali suyuqlik xromatografiyasi yordamida asalning uglevod 
tarkibini aniqlash usullarini ishlab chiqish, tasdiqlash va sertifikatlash.
• YSSX yordamida asaldagi 5-GMF miqdorini aniqlash usulini ishlab chiqish, 
tasdiqlash va sertifikatlash.

---