Ə.Ə. NƏBĐyev, E.Ə. Moslemzadeh

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

440 

 

 

MÜNDƏRĐCAT 

 

          Giriş........................................................................5 

 

BĐRĐNCĐ  FƏSĐL. STATĐK  BĐOKĐMYA....................10 

1.Zülali maddələrin kimyası...........................................10 

1.1.Zülallar haqqında ümumi məlumat...........................10 

1.1.1.Zülalların kimyəvi tərkibi......................................13 

1.1.2.Aminturşularının təsnifatı......................................15 

1.1.3.Zülalların quruluşu haqqında məlumat..................24 

1.1.4.Zülalların qidalanmada əhəmiyyəti........................26 

1.1.5.Zülalların təsnifatı..................................................27 

1.1.6.Sadə zülallar...........................................................27 

1.1.7.Mürəkkəb zülallar..................................................28 

1.2.Nuklein turşularının kimyası.....................................32 

1.2.1.Nuklein turşularının hidrolizi.................................33 

1.2.2.Dezoksiribonuklein turşusunun quruluşu..............39 

1.2.3.Ribonuklein turşusunun quruluşu..........................40 

1.3.Fermentlər haqqında ümumi məlumat......................42 

1.3.1.Fermentlərin kimyəvi təbiəti..................................43 

1.3.2.Fermentlərin spesifikliyi........................................44 

1.3.3.Fermentlərin aktivliyinə təsir edən amillər............46 

1.3.4.Fermentlərin təsir mexanizmi................................48 

1.3.5.Fermentlərin lokalizasiyası....................................49   

1.3.6.Fermentlərin adlandırılması və təsnifatı................51 

1.3.7.Fermentlərin qida sənayesində tətbiqi...................69 

1.4.Vitaminlər haqqında ümumi məlumat......................71 

1.4.1.Yağda həll olan vitaminlər.....................................73 

1.4.2.Suda həll olan vitaminlər.......................................79 

1.4.3.Antivitaminlər........................................................95 

1.5.Karbohidratların kimyası..........................................97 

1.5.1.Monosaxaridlər......................................................98 

1.5.2.Oliqosaxaridlər.....................................................115 

1.5.3.Polisaxaridlər.......................................................121 

 

441 

 

 

1.5.3.1.Heteropolisaxaridlər..........................................124 

1.5.4.Karbohidratların qidalanmada əhəmiyyəti...........127 

1.6.Lipidlərin kimyası...................................................131 

1.6.1.Yağlar və neytral yağlar.......................................132 

1.6.2.Mürəkkəb lipidlər.................................................135 

1.6.3.Xolesterinin qidalanmada əhəmiyyəti..................140 

1.7.Üzvi turşular............................................................141 

1.8.Fenol maddələri......................................................149 

1.8.1.Monomer fenol maddələri....................................149 

1.8.2.Oliqomer və polimer fenol maddələri..................157 

1.9.Alkaloidlər..............................................................159 

1.10.Terpenlər...............................................................169 

1.11.Hormonlar.............................................................179 

1.11.1.Fitohormonlar....................................................192 

1.12.Qlikozidlər............................................................200 

 

ĐKĐNCĐ  FƏSĐL. DĐNAMĐK  BĐOKĐMYA.................206 

2.Maddələr mübadiləsi haqqında məlumat...................206 

2.1.Fotosintezin biokimyası..........................................208 

2.2.Qıcqırmanın biokimyası .........................................218 

2.3.Karbohidratların mübadiləsi ..................................223 

2.4.Lipidlərin mübadiləsi..............................................241 

2.4.1.Yağların parçalanması.........................................241 

2.4.2.Yağların biosintezi...............................................247 

2.4.3.Fosfatidlərin mübadiləsi.......................................251 

2.5.Zülalların mübadiləsi..............................................253 

2.5.1.Aminturşuların biosintezi.....................................255 

2.5.2.Aminturşuların aminsizləşməsi yolları................262 

2.5.3.Bəzi aminturşuların çevrilmələri yolları..............264 

2.5.4.Zülalların biosintezi.............................................270 

2.6.Nuklein turşularının mübadiləsi..............................273 

2.7.Mineral maddələrin mübadiləsi..............................277 

2.8.Suyun mübadiləsi....................................................279 

 

 

442 

 

 

XÜSUSĐ  HĐSSƏ..........................................................281 

 

ÜÇÜNCÜ  FƏSĐL.......................................................281  

3.Qida  məhsullarının  əsas   tərkib hissələri  və  onların   

insan  orqanizmi  üçün  əhəmiyyəti..............................281 

3.1.Karbohidratlar.........................................................281 

3.2.Zülallar....................................................................282 

3.3.Lipidlər....................................................................283 

3.4.Həzmin biokimyası.................................................285 

 

DÖRDÜNCÜ  FƏSĐL.................................................292 

4.Bitki  mənşəli  qida  məhsulları haqqında  ümumi  

   məlumat.....................................................................292 

4.1.Taxıl və un məhsulları............................................292 

4.2.Meyvə-tərəvəz məhsulları.......................................297 

4.3.Nişasta, şəkər, bal və qənnadı məhsulları...............316 

4.4.Tamlı və ətirli məhsullar.........................................321 

4.4.1.Yeyinti yağları.....................................................326 

4.5.Bitki yağları............................................................328 

 

BEŞĐNCĐ  FƏSĐL........................................................332 

5.Bitki mənşəli qida məhsullarının biokimyası ...........332 

5.1.Üzümün biokimyası................................................332 

5.2.Meyvə-tərəvəz məhsullarının biokimyası...............339 

5.3.Dənli bitkilərin biokimyası.....................................342 

5.4.Subtropik və tropik bitkilərin biokimyası...............344 

5.5.Bitki mənşəli qida məhsullarının saxlanmasının       

      biokimyası...............................................................355 

 

ALTINCI  FƏSĐL........................................................380 

6.Heyvan  mənşəli  qida  məhsulları  haqqında  ümumi  

   məlumat......................................................................380 

6.1.Süd və süd məhsulları.............................................380 

6.2.Ət və ət məhsulları..................................................387 

 

443 

 

 

6.3.Yumurta və yumurta məhsulları.............................392 

6.4.Balıq və balıq məhsulları........................................394 

 

YEDDĐNCĐ  FƏSĐL....................................................403 

7.Ekoloji və patoloji biokimyanın bəzi aspektləri........403 

7.1.Ekoloji biokimya.....................................................404 

7.1.1.Orqanizmin xarici mühit dəyişikliklərinə   

         uyğunlaşması........................................................404 

7.1.2.Ətraf mühitin çirklənməsi. Mutasiyalar...............407 

   7.2. Patoloji biokimya...................................................409 

   7.2.1.Đrsi xəstəliklərin biokimyəvi əsasları...................409 

   7.2.2.Ürəyin   işemik   xəstəliyinin  bəzi  patoloji  

            biokimyası............................................................418 

   7.2.3.Onkoloji xəstəliklərin bəzi patoloji biokimyası...420 

7.2.4.Bəzi psixoloji-əsəb xəstəliklərinin biokimyəvi  

         aspektləri..............................................................423 

7.2.5.Qidalanmanın patologiyasının bəzi aspektləri.....426 

         Ədəbiyyat siyahısı................................................434 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

444 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ƏHƏD   ƏLĐ  oğlu  NƏBĐYEV 

Biologiya elmləri doktoru, professor 

ESMAEĐL   ƏSGƏR  oğlu  MOSLEMZADEH 

                      Dissertant 

QĐDA   MƏHSULLARININ   BĐOKĐMYASI 

 

Dərslik 

________________________________________________