Ehm-in yaranma tariXİ

lazım olan proqramı işə salmağı;

fayllar üzərində əsas əməliyyatları yerinə yetirməyi;

kompüterin vəziyyəti ilə bağlı məlumatlar almağı bacarmalıdır.

Əməliyyat sisteminin funksiyalarından biri də fayllarla işdir. Fayllarla iş zamanı faylın adı, tipi, qurluşu, məntiqi disk, kataloq, kataloqlar “ağacı” və.s haqqında məlumat vermək lazımdır.

FORMALLAŞDIRMA VƏ MODELLƏŞDİRMƏ

“İNFORMASİYA MODELİ” VƏ “İNFORMATİV MODELLƏŞDİRMƏ” ANLAYIŞLARI

Obyektin, hadisənin və ya prosesin müəyyən vacib xüsusiyyətlərini əks etdirən təqdimat forması model adlanır. Modelin qurulması prosesi modelləşdirmədir. Modeli yaradan obyektin özünə isə orjinal və ya protetip deyilir.

Şagirdlər soruşa bilərlər ki, nə üçün orjinalla deyil modellə işləyirlər?

1. 
   öyrənilən obyekt tədqiq olunduğu zaman mövcud olmaya bilər, yəni o ya keçmişdə qalmış ya da gələcəkdə düzəldiləcək obyektdə ola bilər;
   

2. 
   orjinal çox saylı mürəkkəb xassələrə malikdir. Modeldə isə istifadəçiyə lazım olan xassələrdən istifadə olunur. Bu da o deməkdir ki, modeldə istifadəçi məqsədinə uyğun xassələrini saxlayır;
   

3. 
   bəzən orjinal obyektin ümumiləşmiş forması ola bilər. Bunun üçündə real obyektdən istifadə etmək üçün model yaratmaq zərurəti yaranır;
   

4. 
   müəyyən səbəblərdən orjinal tədqiqatçı üçün əlçatan olmuya bilər. Məsələn molekullar müşahidə etmək üçün çox kiçikdir.
   

Modeldən tədris prosessində də əhatəli istifadə olunur. Məsələn: coğrafiyada qlobusdan, biologiyada anatomik qurluşdan, fizikada kristal qəfəsdən və.s.

Müxtəlif texniki qurğuların maşın və mexanizimlərin, binaların, elektrik dövrələrinin yaradılamsında modeyaradılmasında modellər əhəmiyyətli rol oynayır. Real obyektlərin qurluşunu, xassələrini, hərəkətlərini əks etdirən nəzəri modellər yaradılmadan elmin inkişafı mümkün deyil.

Modelin başlıca xüsusiyyəti onun adekvatlığıdır. Modelin adekvatlığı dedikdə: orjinalın modelləşdirilən xüsusiyyətlərinin modelə köçürülməsi başa düşülür. Burada uyğunluq başlıca şərtdir. Çunki modelə tamami ilə uyğun olması vacib deyil. Uyğunluq dərəcəsi modelləşdirilmənin məqsədlərindən asılıdır. Məsələn:

Uşaq oyuncaqları real obyektlərin modelləridir. Lakin burada uyğunluq dərəcəsi uşağın yaşından asılıdır. Təqdim olunma formasından asılı olaraq modellər iki böyük qurupa ayrılır:

1.