Ekonometrika fanining maqsadi, metodi va vazifalari

38. Ijtimoiy-iqtisodiy prognozlashning umumiy tushunchalari va obyektlari.

«Ijtimoiy-iktisodiy jarayonlarni modellashtirish va prognozlash» fanining

predmeti - prognozlashtirish ob’ektining rivojlanish qonuniyatini o‘tmishi asosida

o‘rganib, butun bir iktisodiy majmua va uning tarkibiy kismlari ob’ektiv

asoslangan rivojlanish holatlari va tendensiyalarining vaqt va fazo(joy)dagi miqdor

va sifat darajalarini aniqlashdir. Makroiqtisodiyot (xalq xo’jaligi) va uning

tarmoqlarida kechayotgan iqtisodiy jarayonlarni modellashtirish asoslarini

o’rganish; aniq iqtisodiy tizim misolida modellashtirish masalasini qo’yish va

iqtisodiy ma’nosini tushunish; iqtisodiy masalalarni echish usullarini, shuningdek

kompyuterda hisoblash tajribalarini o’tkazish va ularning natijalarini tahlil qilishni

o’rganishdan iborat.

«Ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarni modellashtirish va prognozlash» ning

asosiy vazifasi jamiyatni iqtisodiy - ijtimoiy rivojlanish yullarini real baholash, bu

rivojlanishning maqbul boshqaruv yechimlarini ilmiy asoslash uchun ustivor

variantlarni aniqlashdir. Bundan tashqari, u iqtisodiyotning rivojlanish

yunalishlarini miqdor va sifat jihatdan tahlil qiladi, muamolarni, yangi jarayon

va holatlarini o‘rganadi, iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishning ehtimolli

yunalishlarini belgilaydi, imkoniyatlarni baholaydi, ijtimoiy, iqtisodiy, ilmiytexnik va boshqa chora-tadbirlarni hayotga tadbiq etadi, samarasini aniqlaydi,

ijtimoiy iqtisodiy va ilmiy-texnik bosh yunalishlarni asoslaydi.

Ijtimoiy –iktisodiy jarayonlarni moddellashtirish va prognozlash asoslarni bilish

mutaxassisga ruy berayotgan vokea xodisalarni urganishga abstraksiyalashgan (

narsa yoki xodisalarning muxim va muayyan belgi va qonuniyatlarini ajratish

maksadida ularning ba’zi juziy tomonlarini yeki boglanishlarini fikran bir

chekkaga quyib turib fikr yuritish), ikkinchi ma’nosi mavxum tushuncha

abstraksiyalashtirish yuli bilan xosil kilingan (nazariy umumlashtirma, nazariy

xulosa) xolda va asosli ravishda yondashish, prognozlash jarayenida yuzaga

keladigan xolatlarni tushuntirish va axamiyatini baxolash imkonini beradi.

Fanning maqsadi asosiy tamoyillarni va yo‘llarni o‘rganish asosida jamiyatda

sodir bo‘layotgan ijtimoiy iqtisodiy jarayonlarga bog‘langan holda, bu tarmoq

tajribasi va amaliyoti misolida prognozlashni amaliy o‘rganishdan iborat.

«Ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarni modellashtirish va prognozlash» faninin

maqsadi bulib ijtimoiy-iktisodiy jarayenlarni urganish, taxlil kilish, tartibga solish,

boshkarish, rejalashtirish va prognozlash asosida ijtimoiy-iktisodiy

munosabatlarni takomillashtirish buyicha xulosa va tavsiyanomalar ishlab chikish,

prognozlashning butun tizimini qurishga qaratilgan metodologik va metodik

yo‘llarini, tarmoq tajribasi va amaliyoti misolida prognozlashni amaliy

o‘rganishdan iborat.

Yoki boshkacha etsak Fanning maqsadi – milliy iqtisodiyotning ijtimoiy –

iqtisodiy rivojlanishini modellashtirish prognozlashning butun tizimini qurishga

qaratilgan metodologik va metodik yo‘llarini o‘rganish