Iqtisodiy muammoning qo’yilishi va uni sifat jihatdan tahlil qilish. Bu
bosqich modellashtiriladigan ob’ektning eng muhim xususiyatlari va xossalarini
ajratib, ularni ikkinchi darajalilaridan abstraktsiyalashni; ob’ektning tuzilmasi va
uning elementlarini boѓlovchi asosiy boѓlanishlarni o’rganishni; ob’ektning holati va
rivojlanishini
tushuntiruvchi
(hech
bo’lmaganda dastlabki) gipotezalarni
shakllantirishni o’z ichiga oladi.
Modelni matematik tahlil qilish. Bu bosqichning maqsadi modelning umumiy
xossalarini aniqlashdan iborat. Bu erda tadqiqotning sof matematik usullari
qo’llaniladi. Modelning analitik tadqiqotida echimning mavjudligi, yagonaligi,
echimga qaysi o’zgaruvchilar (noma’lumlar) kirishi mumkinligi, ular orasidagi
munosabatlar, bu o’zgaruvchilar qaysi doirada va qanday dastlabki shartlarga boѓliq
ravishda o’zgarishi, ularning o’zgarishining yo’nalishlari va shu kabi masalalar
oydinlashtiriladi. Modelning analitik tadqiqoti empirik (sonli) tadqiqotiga nisbatan
shunisi bilan afzalki, bunda olinayotgan xulosalar model tashqi va ichki
parametrlarining har xil tayinli qiymatlarida o’z kuchini saqlaydi.
Shunga qaramay, murakkab iqtisodiy ob’ektlarning modellari juda katta
qiyinchilik bilan analitik tadqiqotlarga keltiriladi. Analitik usullar bilan modelning
umumiy xossalarini aniqlashning ilojisi bo’lmaydigan hamda modelni soddalashtirish
Dostları ilə paylaş: |