Eksperimental


Extiyoj tushunchasi, muvoffaqqiyatga intilish manbai sifatida



Yüklə 1,19 Mb.
səhifə50/159
tarix28.01.2023
ölçüsü1,19 Mb.
#81396
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   159
Umumiy psixologiya kafedrasi eksperimental psixologiya (1)

Extiyoj tushunchasi, muvoffaqqiyatga intilish manbai sifatida
Motiv insonning ehtiyojlari tizimidan kelib chiqadigan va turli darajadagi ongga ega bo'lgan yoki umuman umuman bo'lmaydigan xatti-harakatni qilishga turtki bo'ladi. Xulq-atvorli harakatlarni amalga oshirish jarayonida dinamik shakllangan motivlar harakatning barcha bosqichlarida mumkin bo'lgan o'zgarishi (o'zgarishi) mumkin, va xatti-harakatlar ko'pincha boshlang'ich bilan emas, balki o'zgartirilgan motivatsiya bilan tugaydi.
Muvaffaqiyatning motivi - bu Yuqori natijalarga erishish istagi va faoliyatda mahorat; u murakkab vazifalarni tanlashda va ularni bajarish istagida o'zini namoyon qiladi.
Har qanday faoliyatdagi muvaffaqiyat nafaqat qobiliyat, ko'nikma, bilimga, balki Yutuq motivatsiyasiga ham bog'liq. Muvaffaqiyat motivatsiyasining Yuqori darajasiga ega bo'lgan, sezilarli natijalarga erishishga intilayotgan kishi o'z maqsadlariga erishish uchun ko'p harakat qiladi.
Motivlar inson hayotida, shu jumladan menejerda katta rol o'ynaydi. Ular inson faoliyatini qo'zg'atadi va yo'naltiradi. Motivlar hissiyotlarni shakllantirish funktsiyasiga ega, ular maqsadlarga, harakatlarga, ularning mazmuniga shaxsiy ma'no beradi.
Motivatsiya, shuningdek, maqsad yo'nalishini belgilaydi. Va natijada, maqsadning ushbu zonasida tanlash orqali, tanlov aniqlanadi, amaldagi harakatlar tanlanadi. Shunday qilib, motivlar aktivizatsiya funktsiyasini bajaradi, faollashtirish mexanizmlarini o'z ichiga oladi. Motivatsiya rollari orasida maqsadning sub'ektiv ranglanishi funktsiyasini - ma'noni shakllantirish funktsiyasini ajratib ko'rsatish kerak. Va, albatta, motivlar inson faoliyatini rag'batlantiruvchi funktsiyaga ega.
Extiyojning biologik va psixologik komponentlari
Insonlarning biologik ehtiyojlari
Biologik ehtiyojlarni tushunish uchun tabiatda ishlaydigan organizm sifatida insonni ko'rib chiqish muhimdir. Bir kishining omon qolishlari uchun: oziq-ovqat, suv, havo, uyqu , issiqlik - oddiy narsalarsiz, gomeostaz buziladi, bu esa tananing o'limiga olib kelishi mumkin. Insonlarning asosiy ehtiyojlari muhim va ikkinchi darajali:

  • xavfsiz mavjudligi;

  • oilaning davomi;

  • turmush;

  • tanani maqbul, sog'lom holda saqlash;

  • hayot uchun qulay tabiiy sharoitlar.

Insonning fiziologik ehtiyojlari
Homeostazning parametrlari (ichki muhit) indikatorlarning barqarorligiga muhtoj. Tanadagi organizmdagi biokimyoviy jarayonlar inson ehtiyojlarini oziq-ovqat, tabiiy sharoitlar, iqlimning bir ko'rinishida yoki boshqasida aniqlaydi. Fiziologik ehtiyojlar, masalan, oqsillarni, yog'lar va uglevodlarning oziq-ovqat mahsulotlarini iste'mol qilishdagi maqbul nisbati, umumiy qabul qilingan me'yorlarga javob beradigan va har bir kishi uchun javob beradigan biologik ehtiyojlarning bir turidir. Proteinlar etishmasligi mushak distrofiyasi olib kelishi mumkin.
Tananing fiziologik parametrlari asosida insonning ehtiyojlarini tasniflash:

  • 8 soatdan kam bo'lmagan joyda uxlash;

  • toza havo (radiatsiya va og'ir metallar yo'q);

  • oziq-ovqat, kaloriya tarkibi va optimal tarkibi tanani barcha zarur oziq moddalar bilan ta'minlaydi;

  • suv (1,5 - 2 litr).

Insonning ma’naviy ehtiyojlari
Ma’naviy ehtiyojlar nima va ular hamma odamlarga xosmi? Agar inson asosiy ehtiyojlar bilan qoniqmagan bo'lsa, unda ruhiy o'sishni aytish kerak emas, barcha kuchlar tirik qolishga qaratilgan. Biroq, ruhiyatning kuchini bilish uchun odamlar tasodifan o'zlarini tasalli olishdan, etarlicha oziq- ovqatdan mahrum qilishdan, askinizm yo'lini tanlaganidan misollar bor. "Ozod etilgan jannat berilmaydi!" Degan ibora bor, lekin bu ma'naviy jihatdan cheklanishlar orqali o'sishi kerakligini anglatmaydi, har kimning o'z shaxsiy usuli bor.
Ruhning ehtiyojlari va ular qanday namoyon bo'lishi kerak:


  1. Yüklə 1,19 Mb.

    Dostları ilə paylaş:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   159




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin