Ekspluatasiya instituti

4. Yo„ldagi hisobiy tezlik. 
Avtomobil harakat oqimining yana bir 
xarakteristikasi deb, harakat tezligini ko„rsatish mumkin. Harakat jadalligi kam 
bo„lgan uchastkalarda avtomobillar o„zlarining dinamik xususiyatlarini yaxshi 
amalga oshira oladilar. Harakat jadalligi oshishi bilan, avtomobillarning bir - biriga 
ta‟siri sezila boshlaydi. Bu ta‟sir natijasida avtomobillar oqimining o„rtacha tezligi 
paydo bo„ladi. Avtomobil yo„llarini geometrik o„lchamlarini belgilashda asosiy 
ko„rsatkich bu hisobiy tezlik hisoblanadi.
Hisobiy tezlik deb yakka avtomobilning (xavfsiz va ustivorlik sharti bo„yicha) 
ob-havoning muqim sharoitida, avtomobil shinasining yo„l qatnov qismi yuzasi 
bilan me‟yoriy tishlashish holatida, yo„lning eng noqulay bo„laklarida mumkin 

---

20
bo„lgan eng katta tezlikdagi harakatiga aytiladi. Yo„l elementlarini loyihalash 
uchun hisobiy harakat tezligini yo„lning toifasidan kelib chiqib belgilanadi 3.3-
jadval.
 
 
 
3.3-jadval 
Yo„lning 
toifasi
 
Hisobiy tezlik, km/soat
 
asosiylari
 
joyning murakkab qismi uchun:
 
past-baland
 
tog‟li
 
I
a
 
150
 
120
 
80
 
I
b
 
120
 
100
 
60
 
II
 
120
 
100
 
60
 
III
 
100
 
80
 
50
 
IV
 
80
 
60
 
40
 
V
 
60
 
40