Elektron kutubxonalar va arxivlar bilan ishlash

Kongress Kutubxonasi

Birinchi elektron kutubxonaning paydo bo‘lishi 1971-yilga to‘g‘ri keladi, o‘sha paytda AQSh Illinoys universitetining aspiranti Maykl Stern Xart (inglizcha, Michael Stern Hart) materiallarni tadqiq qilish laboratoriyasida «Gutenberg loyihasi»ni amalga oshirgan. Uning maqsadi kitoblarni, asosan ingliz tilidagi klassik adabiyotlarni raqamlashtirish edi. Maykl Xart o‘z tashabbusini mashhur birinchi matbaachi sharafiga nomladi.

Birinchi elektron kutubxonaning paydo bo‘lishi 1971-yilga to‘g‘ri keladi, o‘sha paytda AQSh Illinoys universitetining aspiranti Maykl Stern Xart (inglizcha, Michael Stern Hart) materiallarni tadqiq qilish laboratoriyasida «Gutenberg loyihasi»ni amalga oshirgan. Uning maqsadi kitoblarni, asosan ingliz tilidagi klassik adabiyotlarni raqamlashtirish edi. Maykl Xart o‘z tashabbusini mashhur birinchi matbaachi sharafiga nomladi.

• «Gutenberg loyihasi» (inglizcha, «Project Gutenberg», PG) – universal elektron kutubxonani yaratish va tarqatish bo‘yicha jamoat tashabbusi hisoblanadi. 1989-yilgacha kitob matnlari qo‘lda terildi

1990-yillar o‘rtalarida elektron kutubxonalar yaratish bo‘yicha milliy loyihalar ilk bor AQSh, G‘arbiy Evropa va Yaponiyada paydo bo‘ldi:

• 1990-yillar o‘rtalarida elektron kutubxonalar yaratish bo‘yicha milliy loyihalar ilk bor AQSh, G‘arbiy Evropa va Yaponiyada paydo bo‘ldi:
• Amerika Qo‘shma Shtatlarida — «American Memory» («Amerika Xotirasi», 1989-yildan hozirgacha) va «National Digital Library, DLI» («Milliy Raqamli Kutubxona», 1990-yildan; 1998-yilda u yagona idoralararo dasturga aylantirildi - «Digital Libraries Initiative Phase2» - «Raqamli Kutubxonalar Tashabbusi — 2-bosqich») loyihalari.

Buyuk Britaniyada — bu Britaniya kutubxonasining «Raqamli kutubxonasi» dasturi bo‘lib, uning maqsadi kutubxona fondlari asosida raqamli axborot xizmatlarini taqdim etish va keyinchalik dunyodagi boshqa yirik kutubxonalar uchun kirish imkoniyatlarini rivojlantirishdir. Mazkur davlatdagi yana bir yirik loyiha — «eLib» (veb manzili: www.ukoln.ac.uk/services/elib) – Buyuk Britaniya oliy maktabining elektron kutubxonalarni rivojlantirish va shakllantirishga jalb etilishiga asoslanadi.

• Buyuk Britaniyada — bu Britaniya kutubxonasining «Raqamli kutubxonasi» dasturi bo‘lib, uning maqsadi kutubxona fondlari asosida raqamli axborot xizmatlarini taqdim etish va keyinchalik dunyodagi boshqa yirik kutubxonalar uchun kirish imkoniyatlarini rivojlantirishdir. Mazkur davlatdagi yana bir yirik loyiha — «eLib» (veb manzili: www.ukoln.ac.uk/services/elib) – Buyuk Britaniya oliy maktabining elektron kutubxonalarni rivojlantirish va shakllantirishga jalb etilishiga asoslanadi.