Elektronika va sxemotexnika


P-n o„tishning teshilish turlari



Yüklə 1,87 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə31/110
tarix02.01.2022
ölçüsü1,87 Mb.
#47885
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   110
Elektronika va sxemotexnika

P-n o„tishning teshilish turlari. Yuqorida aytib o‗tilganidek, uncha katta 
bo‗lmagan teskari kuchlanishlarda I
0
 qiymati katta emas. Teskari kuchlanish 
ma‘lum chegaraviy qiymatga U
ChEG
 yetganda, teskari tok keskin ortib ketadi, 
o‗tishning elektr teshilishi yuz beradi. 


 
 
34 
34 
O‗tishning teshilish turlari  ikki guruhga bo‗linadi:  elektr va issiqlik.  Elektr  
teshilishining ikki mexanizmi mavjud: ko‗chkisimon va tunnel teshilish. 
Ko‘chkisimon teshilish nisbatan keng p-n o‗tishlarda sodir bo‗ladi. Bunday 
o‗tishda teskari kuchlanishda elektron va kovaklar zarba ionizatsiyasi uchun yetarli 
bo‗lgan  energiya  oladilar  va  natijada  qo‗shimcha  elektron-kovak  juftlar  hosil 
bo‗ladi. Bu juftliklarning har bir tashkil etuvchisi, o‗z navbatida, elektr maydonida 
tezlashib,  yana  yangi  juftlikni  yuzaga  keltiradi  va  x.z.  Zaryad  tashuvchilarning 
bunday ko‗chkisimon ko‗payishi natijasida o‗tishdagi tok keskin ortadi. 
Tor  p-n  o‗tishga  ega  bo‗lgan  yarim  o‗tkazgichlarda  tunnel  effektiga 
asoslangan  tunnel  teshilish  sodir  bo‗ladi.  U
TES
 

U
ChEG
  yetganda  zaryad 
tashuvchilarning bir sohadan ikkinchisiga energiya sarf qilmasdan o‗tishiga imkon 
yaratiladi  (tunnel  effekti).  U
ChEG
ning  yanada  ortishi  bilan  shuncha  ko‗p  zaryad 
tashuvchilar tunnel o‗tishi sodir etadilar va teskari tok keskin ortib boradi. 
p-n o‗tishda issiqlik teshilishi teskari tok o‗tish natijasida o‗tishning qizishi 
hisobiga  sodir  bo‗ladi.  Teskari  tok,  issiqlik  toki  bo‗lib,  u  ortgan  sari  qizish  ham 
ortadi.  Bu  holat  tokning  ko‗chkisimon  ortishiga  olib  keladi,  natijada  p-n  o‗tishda 
issiqlik teshilishi yuz beradi va u ishdan chiqadi. 

Yüklə 1,87 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   110




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin