Elektronika va sxemotexnika

3.4. Maydoniy tranzistorni statik xarakteristikalari va  asosiy parametrlari 
 
Zatvordagi kuchlanish U
ZI
 yordamida stok toki I
C
 ni boshqarish stok – zatvor 
xarakteristikasidan  aniqlanadi.  Bu  xarakteristika    tranzistorning  uzatish 
xarakteristikasi  deb  ham  ataladi.  29  a-rasmda  U
SI
=const  bo‗lgandagi  stok  zatvor 
xarakteristikalar oilasi I
S
 =f  (U
ZI
)   keltirilgan. 
Stok  –  zatvor  xarakteristikadan  ko‗rinib  turibdiki,  U
ZI
=0  bo‗lganda 
tranzistor  orqali  maksimal  tok  oqib  o‗tadi.  U
ZI 
qiymati  ortishi  bilan  kanal  kesimi 
tusha boshlaydi  va ma‘lum U
ZI.BERK. 
qiymatga yetganda nolga teng bo‗lib qoladi va 

---

 
 
53 
53 
stok toki I
S
 deyarli nolga teng bo‗lib qoladi. Tranzistor berkiladi.  U
SI
 ortishi bilan 
xarakteristika tikkalasha boradi, bu holat kanal uzunligining uncha katta bo‗lmagan 
kamayishi  bilan  tushuntiriladi.  Stok  –  zatvor  xarakteristika  tenglamasi  quyidagi 
qo‗rinishga ega bo‗ladi: 
2
.
.
.
)
1
(
БЕРК
ЗИ
ЗИ
ТЎЙ
C
C
U
U
I
I


.     (3.12) 
29  b–rasmda  maydoniy  tranzistorning  chiqish  (stok)  xarakteris-tikalari 
keltirilgan. Stok xarakteristika  - bu ma‘lum U
ZI
 =const qiymatlaridagi I
S
 =f  (U
SI
)   
bog‗liqlik.  U
SI
  ortishi  bilan  I
S 
deyarli  to‗g‗ri  chiziqli  o‗zgaradi  (tekis  o‗zgarish 
rejimi) va U
SI
= U
SI.TO‘Y.
 qiymatiga yetganda (b nuqta) I
S
 ortishi to‗xtaydi. 
 
 
a)                                                  b) 
 
29 – rasm.