Elektrotehnika va elektronika

 
5.6-rasm. Elektr tarmoq parametrlarini tezkor aniqlash jarayoni. 
 
5.4. Kuchlanishni o'lchash. 
Kuchlanishni o'lchashning uchta usuli mavjud
. 
1-usul 
To'g'ridan-to'g'ri(bevosita) ulab o'lchash
.
O'zgaruvchan va o'zgarmas tok zanjirlarida ishlatiladi. 
 
5.7-rasm. Voltmetrni to‘g‘ridan-to‘g‘ri(bevosita) ulab o‘lchash sxemasi. 

---

77 
2-usul 
Qo'shimcha qarshilikni ulab o'lchash
.
O'zgaruvchan va o'zgarmas tok zanjirlarida ishlatiladi. 
 
5.8-rasm. Voltmetrni qo‘shimcha qarshilik ulab o‘lchash sxemasi. 
3-usul 
Kuchlanish transformatori orqali ulab o'lchash
. 
O'zgaruvchan tok zanjirlarida ishlatiladi.
 
 
5.9-rasm. Voltmetrni tok transfor-matori orqali ulab o‘lchash sxemasi. 
 
O'lchash asboblarining ishonchlash s
х
emalari 
5.10-rasm. 
А
mpermetrning ishonchlash s
х
emasi. 

---

78 
5.11-rasm. Voltmetrning ishonchlash s
х
emasi 
Simmetrik uch fazali yuklama ulangan zanjirda yagona vattmetr bilan quvvatni o'lchash
sxemasi.Umumiy quvvat P = 3W
 
 
 
 
 
 
5.12-rasm. Yagona vattmetr yordamida quvvatni o‘lchash sxemasi. 
5.6. Qarshilikni o'lchash 
Qarshilikni o'lchash uchta usulga(turga) bo'linadi:
1-tokli(ketma-ket) usul; 
1-tokli(ketma-ket) usulda umumiy qarshilik va xatoliklar quyidagicha aniqlanadi: 
;
0
R
X
R
A
U/I
umum
R
100%
)
X
/R
0
(R
δ
5.13-rasm. Tokli(ketma-ket) usulning sxemasi.