Elektrotexnikaning nazariy asoslaridan masalalar



Yüklə 1,64 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/6
tarix06.06.2023
ölçüsü1,64 Mb.
#125827
1   2   3   4   5   6
Elektrotexnikaning nazariy asoslaridan masalalar

Javoblar......................................................................................................... 413 
Foydalanilgan adabiyotlar........................................................................... 418 



 1-BOB. O‘ZGARMAS TOK CHIZIQLI ELEKTR ZANJIRLARINI 
HISOBLASH 
1.1 . Asosiy ma’lumotlar 
 
1. Elektr zanjirlar asosan elektr energiya manbalaridan va iste’molchi 
(yuklama) lardan tashkil topadi. Elektr energiya iste‟molchisi (rezistor) zanjir 
qarshiligi bilan xarakterlanib, o„zgarmas tokda  harfi bilan belgilanadi. 
2. Elektr energiya manbayi tashqi xarakteristika 
)
(I
f
U

bilan ifodalanib, 
ikkita ekvivalent sxema yordamida tasvirlanishi mumkin: EYK manbayi va unga 
ketma-ket ulangan uning ichki qarshiligi (1.1- rasm, a) hamda tok manbayi va 
unga parallel ulangan uning ichki qarshiligi (1.1- rasm, b). 
1.1- rasm, d sxemadagi EYK kattaligi son jihatdan manbaning salt 
ishlashidagi (yuklama ajratilgandagi) 
s.ish
U
kuchlanishiga teng. 
1.1- rasm, d sxemadagi tok kattaligi son jihatdan manbaning qisqa 
tutashgandagi 
q.t.
I
tokiga tengdir. 
a
b
d) 
1.1- rasm. 
3. EYK manbayi sxemasidan tok manbayi sxemasiga va aksincha ekvivalent 
o‘zgartirishlar quyidagi formulalar yordamida bajariladi: 
I
r
E
r
E
I
r
ich
ich
;






 
4. Elektr zanjirlarni hisoblashda ideallashgan EYK va tok manbalaridan 
foydalaniladi. Ideal EYK manbayining ichki qarshiligi 
0
ich

r
, ideal tok 
manbayida esa ichki qarshilik 


ich
r
. EYK manbayining qismalaridagi 
kuchlanish manbadan o„tayotgan tokka bog„liq emas. Tok manbayidan o„tadigan 
tok uning qismalaridagi kuchlanishga bog„liq emas. 
5. Om qonuni yozilishining uchta shakli mavjud: 
1)



R
E
I

bunda, 

E
– EYK manbalarining algebraik yig„indisi: agar EYK yo„nalishi 
tanlab olingan tok yo„nalishiga mos bo„lsa, u holda bu EYK algebraik yig„indiga 
“+” ishorasi bilan kiradi, aksincha bo„lganda esa “” ishorasi bilan olinadi; 

R
– 
zanjir qarshiliklari(shu jumladan, EYK manbalarining ichki qarshiliklari)ning 
arifmetik yig„indisi. 
2) shoxobchasida EYK si bo„lmagan elektr zanjirlar uchun tok: 
ab
ab
ab
b
a
R
U
R
I






bunda,
a

va 
b

 mos ravishda a va b tugunlar potensiallari. 
ab
U
 – a va b tugunlar orasidagi kuchlanishlar yoki potensiallar ayirmasi; 
ab
R
– a va b tugunlar orasidagi shoxobchadagi qarshilik. 
3) EYK manbalari bo„lgan shoxobcha uchun tok: 
,









ac
ac
ac
c
a
R
E
U
R
E
I


bunda, 

Yüklə 1,64 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin