Elmi redaktorlar amea-nın müxbir üzvləri

Kimyəvi  tərkibi.  Yerfındığının  toxumlarının 
tərkibində  53%-ə  qədər  yağ  tapılmıĢdır  ki,  bunun  da 
əsas tərkib hissəsini yerfındığı qliseridi - C
20
H
40
O
2
, liqnoserin - C
21
H
48
O
2
, stearin, palmitin, hipor - 
C
16
H
30
O
2
,  olein,  linol,  laurin,  miristin,  beren,  eykazen  və  seritin  turĢusu  və  s.  təĢkil  edir. 
Toxumunun  tərkibində  isə  37%  zülal,  bunun  17%-i  qlobulin,  araxin,  konarxin,  qlütein,  B,  E 
vitaminləri,  pantotein  turĢusu,  biotin  və  s.  maddələr  aĢkar  edilmiĢdir.  Toxumundan  hazırlanan 
yığımın tərkibində araxin - C
5
H
14
ON
2
 alkaloidi, betanin, xolin aĢkar edilmiĢdir. 
Yerfındığının əsas vətəni Braziliya və yaxud Peru hesab edilir. Yerfındığı nə toxumdur, nə 
də  çəyirdək,  o  həqiqi  paxla  olub,  genetik  cəhətdən  yaxın  qohumu  olan  lobya  və  noxudun  daxil 
olduğu  fəsiləyə  aiddir.  Ağacda  və  yaxud  kolda  bitməyib  ancaq  ot  formalı  bitkinin  məhsulu  hesab 
edilir.  Çox  qəribədir  ki,  bitkinin  çiçəkləri  solub  quruyan  zaman  gövdəsi  aĢağı  əyilib  15-16  sm 
dərinliyində torpağın altına girir. 
Deyirlər  ki,  yerfındığı  vegetarian  (ətyeməyən)  insanların  və  top-modellərin  sevimli 
yeməklərinə  çevrilmiĢdir.  Yerfındığının  tərkibində  çoxu  miqdarda  sellüloz  olduğundan  o  tezliklə 
aclığı aradan qaldırır. Eyni zamanda qiymətli müalicəvi xüsusiyyətlərə malik bitki də hesab edilir. 
Bitkinin  tərkibində  yeni,  kimyəvi  quruluĢu  hələ  təyin  olunmayan  maddə  tapılmıĢdır  ki,  qanı 
həddindən  artıq  duru  olan  xəstələrə  verdikdə  onların  qanları  normal  hala  düĢür.  Fransız  alimi 
professor Budro 1957-ci ildə yeıfındığının hemofıliyadan əziyyət çəkən xəstələrə verdikdə, onlarda 
müsbət  meylli  irəliləyiĢlərin  olduğunu  müĢahidə  etmiĢdir.  Prof.  Budronun  özü  də  yerfındığından 
yeyərək özündə bu müsbət meylin Ģahidi olmuĢdur. O yerfındığından hemoflliya xəstəliyinə düçar 
olmuĢ  insanlara  2  gün  verdikdən  sonra  onların  daxili  orqanlarında  mütəmadi  baĢ  verən  daxili 
qanaxmaların kəsildiyini müĢahidə etmiĢdir. Yerfındığı qəbul edən xəstələr, baĢqa preparatlar qəbul 
etmədən  sağalmağa  baĢlamıĢlar.  Bəzi  mütəxəssislər  hemofıliya  xəstəlikləri  olan insanlara  gündə  3 
dəfə  yeməyə  30  dəqiqə  qalmıĢ  50-150  q,  bəzi  mütəxəssislər  isə  gündə  3  dəfə  1  xörək  qaĢığı 
yerfındığı  yeməyi  məsləhət  görürlər.  Müalicə  kursu  həkimlərin  nəzarəti  altında  həyata 
keçirilməlidir.  Bundan  baĢqa  bitkidən  qara  ciyər  və  digər  orqanların  fəaliyyətlərinin 
yaxĢılaĢdırılması  üçün  də  istifadə  olunmalıdır.  Yerfındığı  cinsi  fəaliyyətin  gücləndirilməsində, 
yaddaĢın  möhkəmləndirilməsində,  eĢitmə  qabiliyyətinin  artırılmasında,  xolesterinin  nizama 

---

125 
 
salınmasında  və  ürək-damar  xəstəliklərinin  qarĢısının  alınmasında  müsbət  rol  oynayır.  Bunun 
tərkibindəki  fol  turĢusu  orqanizmdə  hüceyrələrin  təzələnməsində  böyük  rol  oynayır.  Florida 
universitetində  aparılan  elmi-tədqiqatlar  zamanı  müəyyən  edilmiĢdir  ki,  yerfındığının  tərkibindəki 
çoxlu  miqdarda  antioksidant  maddəsi  orqanizmin  hüceyrələrini  zərərli,  qorxunc  sərbəst 
radikallardan  qoruyur.  Yerfındığını  adi  su  ilə  qarıĢdırıb  alınan  məlhəmdən  mədə  və  onikibarmaq 
bağırsağın yaralarını müalicə edirlər. 
Yerfındığı  keyfiyyətli,  kalorili  qida  maddəsi  olduğundan  ondan  həddindən  artıq  qəbul 
edilməsini məsləhət görmürlər. Bundan çox qəbul etdikdə kökəlmə və piylənmə prosesləri baĢ verə 
bilər.  Hər  bir  adama  gündə  30  q  yerfındığı  yemək  məsləhət  görülür.  Yerfındığını  tərəvəzlərin, 
meyvələrin salat növlərinin, borĢun, sıyıqların, desertlərin tərkibinə qatıbqəbul edə bilərsiniz.