Elmi redaktorlar amea-nın müxbir üzvləri

Göy noxud – Pisum sativum L. 
 
Dünya  florasının  tərkibində  paxlalılar  fəsiləsinin  600-ə  qədər  cinsi,  12000-ə  qədər  növü 
yayılmıĢdır.  Paxlalılar  fəsiləsinin  növlərinə  dünyanın  hər  yerində  rast  gəlmək  olar.  Fəsilənin 
Qafqazda  550,  o  cümlədən  Azərbaycanda  400  növü  var.  Paxlalılar  fəsiləsi  (lobya,  soya,  noxud, 
maĢ) biz insanların əsas qidasını təĢkil edir. Bunlardan qida və müalicə xüsusiyyətlərinə malik olan 
cinslərdən biri də göy noxuddur. 
Noxud – Pisum L. cinsinin dünya florasının tərkibində 7 
növü (2 növü mədəni halda əkilib-becərilir) yayılmıĢdır. 
Göy  noxudun  tərkibindən  22-34%  zülal,  20-48% 
niĢasta, 0,7-1,5% yağ, 5,2-7,7% sellüloza, 2,5-3,5 kül maddəsi, 
60% azotsuz birləĢmələr aĢkar edilmiĢdir. 
Göy noxud - Pisum sativum L. Bu birillik ot bitkisi olub 
duz, yaxud gövdəsinin əsasından budaqlanandır. 
Dünyada elə insan tapılmaz ki, ömründə heç olmasa bir 
dəfə  göy  noxuddan  hazırlanan  xörəkdən  yeməsin.  Göy  noxud 
öz qidalıhq keyfiyyətinə görə heç də ətdən geri qalmır. «Çətin 
çeynənilməsinə  baxmayaraq  bunu  yedikdə  bütün  günü  özünü 
tox hesab edirsən». Domostro kitabında evdar qadınlara məsləhət görür ki, göy noxuddan sıyıq və 
yaxĢı  pendir  növləri  hazırlayıb  ailə  üzvlərini  yedirsinlər.  Bu  zaman  bütün  ailə  üzvləri  sağlam  və 
güclü  bədən  sahibinə  malik  olacaqlar.  Buxarda  və  yaxud  yağda  biĢirilmiĢ  noxud  içindən 
hazırlanmıĢ  qoğal  və  fəsəlini  həmiĢə  insanlar  həvəslə  yeyirlər.  Göy  noxuddan  hazırlanmıĢ  xörək 
növləri həmiĢə böyük rus çarı I Pyotrun və onun atası Aleksey Mixayloviçin ən sevinıli yeməkləri 
sayılırdı.