Elmi redaktorlar amea-nın müxbir üzvləri

Tərkibi Ģəkərlə zəngin Stevia – Stevia rebaudiana Bertoni 
 
S.  rebaudiana  Bertoni  bitkisi  mürəkkəbçiçəklilər  fəsiləsinə  aid,  hündürlüyü  60-80  sm  olan 
çoxillik  ot  bikisidir.  Bitkinin  güclü  inkiĢaf  etmiĢ  kollanmıĢ  yarpaqları  cüt-cüt  düzülmüĢdür. 
Çiçəkləri ağımtıl, xırda olub, kök sistemi yaxĢı inkiĢaf etmiĢdir. Steviyanı müxtəlif torpaq tiplərində 
əkib-becərmək  olar.  Lakin  bitki  ən  çox  qumsal,  yumĢaq,  turĢuluğu  zəif  (pH  5,5-6,0)  olan 
torpaqlarda daha yaxĢı inkiĢaf edib bol məhsul verir. Bitki 22-28ºC temperaturda yaxĢı inkiĢaf edir.  
Hələ  insan  Ģəkərin  nə  olduğunu  bilmədikləri  bir  vaxtda 
Amerika  qitəsində  yaĢayan  qədim  hindu  tayfalarından  sayılan 
huaranlar qəribə bir bitkidən istifadə edirmiĢlər. Belə ki, bu bitkinin bir 
cüt  yarpağını  fincanın  içərisinə  atdıqda  kəskin  Ģirin  dada  malik  içki 
əldə  edilirdi.  Huaranlar  bu  bitkini  ―kao-exo‖  –  Ģirin  ot  və  ya  ―bal 
yarpağı‖ adlndırmıĢlar. Elmi mənası isə stevil deməkdir.  
Bal yarpağı. Cənubi Amerika hinduları qısqanclıq edərək uzun 
müddət  bu  bitkinin  faydalı  xüsusiyyətləri  haqqında  məlumatları  sirr 
olaraq saxlamıĢlar. Lakin 1887-ci ildə təbiətĢünas Antonio Bertoninin 
səyi  nəticəsində  dünya  xalqları  bu  bitkinin  gizli  sirləri  haqqında 
məlumat almağa baĢladılar. Dünya florasının tərkibində Stevia cinsinin 
300-dən artıq növü yayılmıĢdır. Lakin bu növlərin içərisində ancaq bir 
növünün - Stevia rebaudiana Bertoni-nin tərkibində zəngin Ģəkər maddəsi aĢkar edilmiĢdir.  
Bir  sıra  ölkələrin  xalqları  bitkinin  tərkibində  zəngin  Ģəkər  təbiətli  maddələrin  olmasını 
nəzərə  alaraq  steviya  bitkisinə  maraq  göstərməyə  baĢlamıĢlar.  Belə  ki,  keçən əsrin  60-cı  illərində 
bitkini  Cənubi-ġərqi  Asiyada  (Yaponiya,  Vyetnam,  Çin,  Sinqapur),  eləcə  də  Avropa  ölkələrindən  
Rusiyada,  Bolqarıstanda,  Portuqaliyada,  Ukraynada,  Moldovoda  və  s.-də  steviya  bitkisi  əkilib-
becərilməyə  baĢlamıĢdır.  Steviyadan  hazırlanan  müxtəlif    növ  içkilərin  insan  orqanizmi  üçün  heç 
bir  mənfi  təsir  göstərmədiyi  aĢkar  edilmiĢdir.  Bundan  baĢqa  tibb  mütəxəssisləri  ondan  istifadə 
etməyi məsləhət görmüĢlər.