ƏMƏYİN ÖDƏNİLMƏSİ

3.2. İstehsalın səmərəliliyi və əməyin ödənilməsi
_S ahibkar hər şeydən əvvəl istehsalın səmərəlili yinin yüksək səviyyədə olmasında maraqlıdır və ona görə də bu məsələni həll etməkdə ona kömək edə bilən hər şeyi daim axtarır. Bu məqsədə o, əlbəttə ki, təkbaşına da nail ola bilər, həm də onunla işləyən adamlardan ibarət bütün komandanı bu cür axtarışa cəlb edə bilər. Bu halda əmr (lap ən nəzakətli formada olsa da) formasından istifadə etmək olmaz. İşçinin firmanın kommersiya marağına cəlb edilməsinin iqtisadi forması əməyin ödənilməsi sistemi vasitəsilə həyata keçirilir.
Beləliklə, istehsalın səmərəliliyi və əməyin ödənilməsi arasındakı qarşılıqlı əlaqəni göstərmək olar. Bu cür əlaqənin vəzifəsi sadə və aşkardır: istehsalın səmərəliliyi yüksək olduqca əməyin ödənilməsi də yüksək olmalıdır. Bəs səmərəlilik nə deməkdir?
Dar mə‘nada səmərəlilik istehsal nəticələrinin müəyyən ictimai formada götürülmüş xərclərə olan nisbətidir. Geniş mə‘nada bu, ictimai əməyin qənaət edilməsinin konkret ifadəsidir.
Səmərəlilik eləcə kooperativ əməyin nəticəsidir və məhsuldarlıq, elmi-texniki səviyyə, iş vaxtından və bütün əmək vasitələrindən daha səmərəli istifadə edilməsi, əməyin keyfiyyəti kimi məvhumları əks etdirir. Səmərəlilik istehsalın intensivləşdirilməsini, deməli, vahid son məhsul üçün əmək və material məsrəflərinin azaldılmasını nəzərdə tutur. Səmərəliliyin artması, təbii ki, hər bir işçinin yaradıcı təşəbbüsünün inkişaf etdirilməsini də nəzərdə tutur.
Elə inkişafı səmərəli hesab etmək olar ki, o nəinki bu günün ən zəruri tələblərə cavab versin, həm də yaxın və uzaq perspektivdə keyfiyyətli inkişafın möhkəm özülünü qoysun. Səmərəliliyin məhz belə dərəcəsi istehsalın təhlili zamanı diqqət mərkəzində olmalıdır.

İ S T İ F A D Ə E D İ L M İ Ş Ə D Ə B İ Y Y A T

1. Kempbell R. Makkonel, Stgnli L. Brö. Gkonomiks. M., 1992.
2. Samuglğson P. Gkonomika. M., 1991.
3. Kratkiy gkonomiçeskiy slovarğ. Pod red.Ö.A.Belika, M., 1989.
4. Dikareva A.A., Mirskaə M.İ. Soüioloqiə truda. M., 1989.
5. Travin V.V., Dətlov V.A. Osnovı kadrovoqo menedjmenta. M., 1995.
6. Batkaeva İ.A. Orqanizaüiə oplatı truda v usloviəx perexoda k rınoçnoy gkonomike. M., 1994.
7. Upravlenie personalom orqanizaüii. Pod red. A.Ə.Klebanova, M.,
8. Osnovı upravleniə personalom. Pod red. B.M.Qenklina, M., 1996.
9. Qerçikova İ.N. Menedjment. M., 1994.
10. Xoskinq A. Kurs predprinimatelğstva. M., 1993.