English-Azerbaijani Explanatory

Playback Head 
— Oxuyan 
başlıq.
Player —
 Pleyer. 
Multimedia 
fayllarını
 
işə salan proqram 
və
 ya 
avadanlıq.
Playlist
 
— Audio- və/və 
ya 
video-faylların
 
siyahısı 
(oxudulması,
 çaldırılması 
nəzərdə
 
tutulan).
Please Call Message — 
Telefonla
 zəng
 çağırışına 
dəvət
 ismarışı.
Plex
 — Şəbəkə; tor 
(məlumatlar bazasında).
Plesiochronous — 
Plezioxron, 
sinxrona bənzər.
Pling
 — Nida 
işarəsi (şəbəkə 
ünvanında
 
ayırıcı).
Plot 
— 
Qrafik;
 diaqram. Syn: 
Chart
Plot Label
 — Plotter nişanı.
Plotter — Çertyojlar, xəritələr 
və
 s. 
təsvirlər üçün xüsusi 
genişformatlı çap qurğusu. 
Plotter.
Plotting — Cızmaq, 
qrafik 
çəkmək.
Plug 
— Ox (ayaq), ştepsel 
oxlan,
 «ata».
Plug &
 
Play = Plug-and-Play 
=
 Plug
 and 
Play = P&P = 
PnP 
—
 «Qoş
 
və işlə» 
prinsipi və spesifikasiyası. 
Kompüterə
 
əlavə avadanlıq 
və sistemlərin asan 
qoşulması mexanizmi. 
Müasir
 BIOS, 
OC və aparat 
vasitələri
 tərəfindən himayə 
olunur.
Plug in
— 
Qoşmaq, taxmaq, 
birləşdirmək.
Plug(-Type)
 Connection—
Oxlu (ayaqlı) 
birləşmə, ox. 
Pluggable
— 
Çıxan, 
dəyişdirilə
 
bilən. 
Plug-in
— 
Plaqin, 
əlavə 
modul. Ayrıca 
modul 
şəklində, əsas proqrama 
birləşdirilən proqram 
təminatı. Plaqinlər xüsusi 
tapşırıqları
 yerinə
 
yetirmək 
üçündür və ayrıca çalışmır. 
Plug-to-Piug Compatibility
— 
Tam uyğunluq, qoşulma 
oxlarına
 (birləşmə 
yerləri və 
ya
 
ayaqlarına) görə 
uyğunluq.
Plug-Wire
— Kommutasiya 
qaytanı 
(şnur).
Plus— 1)
 
Müsbət (işarə)
 2) 
Müsbət 
kəmiyyət.
Plus
 Sign
— Müsbət işarəsi, 
«+». Syn:
 
Positive Sign 
Plustek
—
 Plustek 
kompaniyası - skaner 
istehsalçısı
 və ona məxsus 
ticarət
 
markası.
Piy— Buraxmaq 
(lent). 
P-Mail(Physical
 Mail) — 
Adi 
poçt
 (e-maildən fərqli).
PMFBI(Pardon
 Me
 For 
Butting In) — (Digispeak) 
Bağışlayın ki, müdaxilə 
[ədəbsizcəsinə] elədim.
PNG(Portable
 Network 
Graphics)
 
— Daşınan 
şəbəkə
 qrafiki,
 PNG rastr 
qrafik
 
formatı. İnternetdə 
istifadə
 
olunan 
qrafik fayl 
formatı.
 GIF 
formatından 
yaxşı sıxılır.
PNP(Positive-Negative-
 
Positive
 - p-n-p) — 
Tranzistorun
 
tipi və 
strukturunu
 göstərir.
Poc
 
= Pocket— Cib.
Pocket
 Computer
— Cib 
kompüteri. Cib fərdi 
kompüteri,
 
batareyalarla 
çalışan
 miniatür
 fərdi 
kompüter.
Pocket(-sized)
 Calculator
— 
Cib
 kalkulyatoru.
Pod— Keçid qurğusu.
POD(Printing
 on Demand)
 
— 
Sorğu
 ilə çap.
Podcast— Podkast. Audio- 
materiallara
 
(əsasən musiqi 
-327-

və
 radio materiallara - 
audio-podkast) MP3 
formatda 
abunə. 
İndiki 
dövrdə
 video-podkast da 
mövcuddur.
Podcasting
 
(iPod
 və 
Broadcasting 
sözlərindən) 
— 
Podkastinq 
texnologiyası, 
istənilən 
adama
 
audio 
(və video-) 
faylları İnternetdə 
paylaşmağa
 imkan verir. 
İnternetdə 
müxtəlif 
audio- 
materialları (audio-podkast)
 
və
 video-klipləri (video- 
podkast) endirib iPod 
pleyerində (hazırda başqa 
qurğularda,
 
həmçinin mobil 
telefonlarda)
 dinləməyə 
və 
baxmağa
 imkan verir.
Podcatcher
— Podkeçer. 
Podkastları
 
(abunələri) 
internetdən avtomatik 
endirməyə
 
(Podcast) 
imkan 
yaradan proqram.
Point—nəşr. Punkt. Poliqrafik 
sistemdə
 1/72
 düyümə 
bərabər ölçü vahidi. Şriftin 
ölçüsünü
 
göstərir.
Point
—Nöqtə (işarə). Yer. 
Vergül (onluq
 
kəsirdə). 
Punkt.
-
 
328
 -
Point
 Alignment
— 
Onluq 
vergül qoyulması. 
Onluq 
vergülə
 
görə düzənləmə.
Point Size — Keql. Şrift 
simvollarının
 şaquli ölçüsü 
(punktla).
Point-and-Click 
= Point and 
Click —
 Maus 
proqramında 
«göstər və tıkla» metodu. 
OS/2,
 Windows və 
başqa 
əməliyyat
 
sistemləri üçün 
ümumi
 metod.
Pointer = PTR = ptr— 
Göstərici.
Pointer 
Array— 
Göstəricilərin
 massivi.
Pointer
 
Trail— İşarə arxası 
şleyf.
Pointillist— nəşr. 
Puantellist 
aləti.
 Qrafiki 
proqramlarda 
eyniadlı 
incəsənət əsərlərini 
kobud imitasiya edir.
Point-of-Sale— Kassa 
terminalı.
Poke
— «Göz vurmaq». 
Facebook sosial şəbəkə 
proqram
 
interfeysində 
tərəfdaşa
 
zarafatla «göz 
vurmaq» əməliyyatı. Başqa 
bir adı da dümsükləməkdir.
Poke— 
Yazmaq 
(yaddaşa).
Polar
 Array 
— Qütb 
koordinatlarında
 
(həndəsi) 
struktur
 [massiv].
Polar Coordinates 
— 
Qütb 
koordinatları.
Polarity — Bir-birinə zidd. 
Qütbləşmə.
Policing 
—Qaydaların 
gözlənilməsinə nəzarət.
Policy — Saytlarda, chat- 
qruplarda və s. davranışları 
nizamlayan qaydalar.
Policy Management—
İntellektual 
(alqoritmik). 
Mərkəzləşmiş
 idarəetmə 
[şəbəkədə
 
fərdi 
kompüterləri].
Poli
 
— Sorğu, sorğu keçirmək. 
Polling—
 (Müntəzəm)
 sorğu.
Poiy
—Ç°x٠;
 p
٥
ii
٠٠ 
Polycarbonate
 
— Polikarbonat 
optik plastmas növü).
Polyface
—
Poliqran (üçölçülü 
kompüter qrafıkində).
Polygon
— İkiölçülü 
element 
(üçölçülü
 
təsvir 
hazırlamaq 
üçün).
Polyline
—n
əŞr• Polüaniya, 
qırıq-qırıq xətt (nəşriyyat 
işlərində).
 
Qrafik primitiv.
Polynom
 
— Çoxüzvlü, 
polinom.
Polyphonic
 
— 
Çoxsəsli, 
polifonik
 
səsli. Müasir 
mobil
 
telefonlarda müxtəlif 
ritmli,
 zəngin assonanslan 
olan səsləri çıxarmağa 
imkan
 verən
 səs
 sistemi. 
Polifonik telefonlarda səs - 
məsələn
 
zəng səsi
 müxtəlif 
fonetik vəziyyətlərdə 
eşidilir.
Polyvalent
 
— 
Çoxparametrli. 
Pool— 
1) Pul; yaddaş.
Dinamik bölünən 
yaddaş 
ehtiyatı
 2)
 Pul (modern pulu 
-
 
ATS-lərdə internet 
qovşağı).
Pool
 Memory 
— Bufer 
yaddaş.
Pooling
— Pulinq. Dinamik 
bölünən
 yaddaş
 
ehtiyatının 
yaradılması.
Pop up 
٥
 
Pop-up — 1) Ekrana 
çıxmaq
 2)
 
(Pop-up Ad) 
İnternetdə üzə
 
çıxan reklam 
pəncərəsi.
Pop
 up Window— Üstə
 
çıxan 
proqram
 pəncərəsi.
POP, 
POP3— İnternetdə 
elektron
 poçtun alınması 
protokolu.
Pop-Down Menu — Aşağı 
düşən menü.
Populate
— 
Doldurmaq.
-329-

Population
— 
1) Cəm, yekun, 
məcmu 2) Dolma. 
Process
 
Colors—nəşr. 
Triad boyalar. Üç
 əsas boya 
(mavi, al qırmızı (purpur, 
fırfır),
 sarı) və əlavə
 (qara). 
Standart 
ofset çapı 
prosesində
 istifadə olunur. 
Syn:
 CMYK-rənglər.
Pop-up Blocker
— İnternet 
reklamı (öz-özünə
 açılan 
pəncərələri)
 blok edən 
proqramlar.
POR
 
(Power on Reset) — 
Atma aparatı, qidalanmanın 
qoşulmasından
 
atma.
Port
 
—
 Port 
(proqram və ya 
aparat).
 Kompüterə 
hər 
hansı avadanlığı qoşmaq
 
üçün yer (məsələn, ardıcıl 
port,
 
paralel 
port və s.).
Portability— 
1) Nəqlolunma 
qabiliyyəti
 2)
 Mobillilik.
Portabie
—Portativ
 [daşma 
bilən] fərdi kompüter, 
notebook-kompüter. 
Stolüstü
 (desktop)
 və cib 
fərdi kompüterləri arası 
kompüter.
Portabie Computer
— 
Portativ kompüter. Əldə 
daşına
 bilən kompüter.
Portable 
Workstation — 
Portativ iş stansiyası.
Portal (internet Portal) 
— 
Portal
 (əsas giriş). 
İnteqrasiya olunmuş 
informasiyaya
 malik
 
web- 
səhifələr.
Portion
 —
 Porsiya,
 hissə,
 pay. 
Portmapper
— Portlann 
güzgüsü.
Portrait
 —
 Portret,
 
şaquli 
səhifə,
 
kitab görünüşü 
(səhifə).
Portrait
 Mode 
— Vərəqin 
kitab
 görünüşü, portret, çap 
zamanı kağız 
vərəqinin 
şaquli yönü. Təsvirin 
ekranda
 
şaquli görünüşü 
(landşaft görünüşün (bax: 
Landscape Mode)
 əksi 
olan 
görünüş).
POS
 
Machine — Kassa 
avtomatı, ticarət
 terminalı.
Position, pos 
— Yer, 
yerləşmə, 
mövqe.
Positional — Mövqe.
Positive
 AND
 
Gate
—VƏ 
ventili
 [sxem].
Positive 
Balance
—Müsbət 
nəticə.
Positive
 
OR 
Gate — VƏ YA 
ventili
 [sxem].
Positive Sign — Müsbət işarəsi 
(ədədlərdə).
Positive, pos 
—
 Müsbət, 
pozitiv.
Possibilistic
 —
 Ehtimal.
Post
 
— 
İsmanş 
yollamaq. 
Facebook-da
 
paylaşma 
materialı.
Post
 
Office — 1) 
Poçt 
stansiyası
 2) 
Poçt
 ofisi, poçt.
Postal
 Code 
—
 Poçt indeksi, 
poçt
 şöbəsinin
 indeksi. Bax: 
Zip
 
Code
Postamble — Sonuncu hissə 
(ismanşda);
 tamamlama.
Posted
 
— Təxirə 
salınmış, 
yubadılmış.
Posterization
 
—
 
nəşr. 
Posterizasiya.
 Təsvirin
 
məhdud miqdar rənglərlə 
örtülməsi.
 Bədii 
fotoqrafiyada
 və
 dizaynda 
istifadə
 olunur.
Posterize
 
— nəşr. Təsvirdə 
rəng
 
çatarlarının keçid 
səviyyələrinin 
azaldılması 
yolu 
ilə çalarlann 
xarakteristikanın
 
kobudlaşdırılması 
(posterizasiya).
Postfix — Başqa hərfdən sonra 
yazılmış
 söz və ya hərf.
Posting
 — 
İsmanşın və ya 
postun göndərişi.
Postmaster 
— 
Poçtmeyster 
(İnternetdə
 
poçtla məşğul 
olan administrator).
Postmortem
 Report — Son 
hesabat
 (layihənin 
tənqidi 
analizi
 olan
 hesabat).
Postmultiply
 — Adi
 qaydada 
vurma əməliyyatı.
Postnormalize
 —
 
Nəticəni 
normallaşdırmaq.
Postprocess
 
— Son işləməni 
icra
 etmək.
PostScript
 
— PostScript 
dili. 
Səhifənin
 təsviri
 dili. 
Çap 
qurğularında
 mətnin, 
təsvirin və qrafikin
 çıxışı 
üçün
 
istifadə olunur. İlkin 
olaraq
 XEROX PARC 
elmi 
mərkəzində 
işlənib 
hazırlanıb. 1976-ci ildə
 
John 
Wamock tərəfindən Adobe 
Systems firmasında 
1982-ci 
ildə realizasiya olunub.
Postulate
 — Sübutsuz 
qəbul 
etmək,
 postulat.
Postulational
 
— Aksiomatik, 
postulatlara
 əsasən.
Potential 
— 
Potensial; 
gərginlik.
Potting
 
—
 Germetizasiya, 
tökmə.
-330-
-331-

Pound
 = lb
 — Funt, 
0,45359237
 
kq və ya 453,6 
qr.
Pound
 
Sign — Funt işarəsi. 
Səhvən «#» işarəsini 
belə 
adlandırırlar. İngiltərədə 
standart
 
klaviaturda bu 
işarənin yerinə klavişə 
funt 
işarə
 
qoyulub. Syn: Hash 
Mark, 
Hash Sign, 
Number 
Sign
POV (Point 
Of View) — 
(Digispeak) 
Nöqteyi-nəzər.
Powder
 
Development — 
Təsvirin
 doldurulmuş
 toz 
təzahürü (məs., 
sürətçıxarmada).
Powder
 Image 
— Toz-təsvir.
Power 
— Kompüterin 
qidalanması. Güc. 
Enerji. 
Qabiliyyət.
Power Adapter— Qidalanma 
mənbəyinin
 
adapteri, güc 
adapteri.
Power
 
Cable — Qidalanma 
kabeli,
 qidalanma
 şnuru, güc 
kabeli.
Power Control —
Qidalanmanın
 açılıb-
 
bağlanması
 
(yandırıb- 
söndürülməsi).
Power
 down 
— 
Qidalanmanın 
söndürülməsi (kompüterdə).
Power
 
Dump — 
Elektrik 
qidalanmasının
 
qəza açılışı 
[sönmə].
Power
 Frame
 — Qidalanma 
dəstəyi.
Power Glove — [sensor] 
İdarəetmə
 əlcəyi.
Power Hit — Gərginliyin 
artması.
Power
 
Lead — 1) Qidalanma; 
şini
 
qidalanma; 
güc 2) 
Qidalanma
 çıxışı.
Power 
LED — Qidalanma 
[işıq diod] indikatoru.
Power
 Output — Siqnal 
gücunun 
çıxışı.
Power PC 
(Power Perfomance 
Chip) — Mikroprosessorlar 
ailəsi.
 İlk
 modeli 
1984-ci 
ildə
 
Motorola 
korporasiyasının
 680x0 
prosessorlarının
 bazasında 
meydana
 
çıxıb. Macintosh 
fərdi kompüterlərində isə ilk 
dəfə 
GUI, P&P 
texnologiyası
 tətbiq 
olunub. 
Üzərində qurulu
 LAN 
adapter
 
və 
başqa yeniliklər 
olub. Müasir Macintosh 
kompüterlərində
 
Power PC- 
nin
 
RİSC-prosessorlan 
istifadə
 
olunur.
Power Save Mode — 
Enerjiyə
(qidalanmaya)
 qənaət rejimi.
Power Saving _ Enerjiyə 
qənaət.
Power
 
Socket _ [Elektrik] 
qidalanma yuvası.
Power Supply (ps)__
Qidalanma 
mənbəyi,
 fərdi 
kompüterlərdə
 qidalanma 
bloku.
Power
 
up — Qurğunu
(kompüteri)
 
işə salma.
Power Cord
 _ 
Qidaıanma 
kabeli.
PowerChip
 _
 
PowerChip 
prosessoru. IBM 
korporasiyasının
 istehsal 
etdiyi mikroprosessorlar 
ailəsi.
Power-Fail
 
Restart__
Qidalanmanın
 
bərpa 
olunmasından sonra təzədən 
yüklənmə (Restart). 
Powering — Qidalanmanın 
verilməsi. 
PowerPC
 
= PPC (Power
Performance
 Chip) — 
PowerPC prosessoru. 32- və 
64-razryadlı
 
mikroprosessorlar 
ailəsi, 
IBM,
 
Motorola və Apple 
Computer
 alyansı
 
tərəfindən 
işlənib 
hazırlanıb. 1993-ci 
ildə elan olunub.
PowerPoint.
__
Prezentasiyaların
 
hazırlanması üçün proqram 
-
 MS 
Offıce paketinin 
komponenti.
PP
 (Pages) —
 
Səhifələr.
PPGA 
(Plastic
 Pin Grid Array) 
—
 Prosessorların
 qoşulması 
üçün
 yuva 
(keçmişdə).
PP
،
١ 
(Pages
 per
 
Hour) 
— 
Saatda
 
səhifə sayı (ədəd). 
Çap
 qurğusunun 
məhsuldarlığını 
göstərən 
ölçü vahidi.
PP
1 ؛) 
(Pixels per Inch) — 
Düyümə 
düşən piksellərin 
sayı,
 piksel/düyüm ölçü 
vahidi. 
Monitorların, 
skanerlərin, 
rəqəmsal 
foto- 
və ya videokameraların 
keyfiyyət göstəricisi 2) 
(Points per Inch) — 
Düyümə
 
düşən 
nöqtələrin 
sayı,
 nöqtə/düyüm ölçü 
vahidi.
 
Lazer 
printerlərin 
keyfiyyət göstəricisi 
(təsvirin bir düyümündəki 
nöqtələrin sayı 
ilə ölçülür), 
ppm
 (Pages
 per Minute)
 — 
Dəqiqədə səhifə, 
səhifə/dəqiqə ölçü vahidi.
-332-
-333-

Printerin maksimal çap 
sürəti.
pps 
(Packets per 
Second)
 
— 
Paket
 
saniyədə, 
paket/saniyə 
ötürülmə
 
sürəti ölçü vahidi - 
kommunikasiya
 
avadanlığının
 məhsuldarlıq 
ölçü
 vahidi.
pr 
(Print)
 — Çap; 
çap səhifəsi. 
Practitioner
 —
 Mütəxəssis- 
praktik
 (nəzəriyyəçidən 
fərqli).
P-Rating 
—
 P-reytinq.
Prosessorların
 müqayisə 
indeksi. 
AMD, 
Cyrix, IBM 
Microelectronics,
 
SGS 
Thomson firmaları 
tərəfindən
 
təklif olunub. Bu 
indeksin
 
bir vahidi Pentium 
prosessorunun
 takt
 
tezliyinə 
bərabərdir.
PRC
 
(People's 
Republic of 
China) 
— 
Çin Xalq 
Respublikası, ÇXR, 
kontinental
 
Çin.
Preact
 
— Qabaqlama. 
Preanalysis — 
Qabaqcadan 
analiz,
 
əvvəlcədən analiz.
Precedence
 
— Starşinalıq, 
əməliyyat prioriteti. 
Precedent 
— Presedent. 
Analoji halı qabaqlama; 
olay.
Preceding
 
— Əvvəlcə bilmək, 
qabaqcadan
 bilmək.
Precharge — Əvvəlcədən 
doldurma
 
|| qabaqcadan 
doldurma.
Precheck 
— İlkin nəzarət; 
profilaktik yoxlama.
Precision — Dəqiqlik.
Məlumatlann
 və ya 
hesablamanın nəticəsinin 
təsəvvür
 edilməsi.
Precompensation —
Qabaqcadan kompensasiya, 
qabaqlayıcı
 
kompensasiya. 
Precomputer —
 
Kompüterə 
qədər.
Predecode
 
— Qabaqcadan 
deşifrə.
Predefined
 — Qabaqcadan 
bilinən; bilinən.
Prediction
 
— 
Qabaqcadan 
xəbər
 verilmiş; 
proqnozlaşdırma.
Predictive
 Analysis 
— 
Qabaqlayıcı
 
analiz.
Predictive Efficiency 
— 
Qabaqcadan
 xəbər 
verilmə 
effektivliyi
 (model).
Predictor— 
1) Qabaqcadan 
xəbər 
verən [qabaqlayıcı] 
qurğu,
 görücü
 2) 
Proqnozverən parametr.
Preediting 
(Preedition) — 
Qabaqcadan redaktə, 
preredaktə.
Preemptive
—Üstün, 
prioritetli.
Preference
— Üstünlük 
vermək, başlıca hüquq, 
imtiyaz.
Preference Menu —
 Üstünlük 
menüsü. 
İstifadəçinin fərdi 
tapşırıqları
 (parametrlər) 
menüsü.
Prefetching— 
İnternetdə 
səhifələrin 
qabaqlayıcı 
yüklənməsi. 
Proqram- 
«sürətləndiricilər»in
 
taktikası.
Prefix — Prefiks, 
sözönü.
Preimage
—Nümunə, örnək. 
Preload
— öncədən yükləmə. 
Prelude
 
— Giriş, müqəddimə 
(proqramın).
Premastering
—Məlumatların 
CD-ROM
 və 
ya DVD 
master-nümunəsi
 (ilkin 
orijinal)
 
üçün hazırlanması.
Premise— İlkin şərait. 
Prenormalize— Qabaqcadan 
normallaşdırma.
Preparation
— 1)
 Hazırlanma 
2)
 
Tərtib 
etmə, 
düzəltmə.
Prepare
— 1) Hazırlamaq 
2) 
Tərtib
 etmək (məs., 
hesabat).