English-Azerbaijani Explanatory

 Qrafik proqramlarda 
təsvir
 
pikselinin verilən 
-288-
-289-

məsafəyə yerdəyişməsi. Çox 
zaman
 kölgə yaratmaq 
üçün 
istifadə olunur.
Offset 
Ratio
— Yerdəyişmə 
əmsalı.
Offset Shadow—
Kənara 
düşmüş
 kölgə.
Off-the-Shelf
— Hazır, 
istifadəyə hazır. Həm 
proqram, həm də aparat 
vasitələrinə
 aiddir.
ohm 
٥
 
O
 
— Om. 
Elektrik 
müqavimətinin ölçü 
vahidi. 
Georg Simon
 
Ohmun (1789- 
1854) 
şərəfinə verilib.
Ohmmeter
— Ommetr.
Elektrik
 
müqavimətini ölçən 
cihaz.
OIC (Oh, I See) — 
(Digispeak)
 Aydın
 oldu.
Ok
—Təsdiqetmə, 
sazolmanı 
(məs.
 alətin) təsdiq 
etmə 
siqnalı; 
hazırolma siqnalı 
(işə).
OK Message— İşə hazırolma 
siqnalı.
Old
 
Master— Təzələnməyən 
ilkin
 
fayl (xarab olmuş 
informasiyanın
 
bərpası 
üçün 
köhnə operativ surət).
Oldbie— Şəbəkənin köhnə 
istifadəçisi.
-290-
Oid-Line 
Software 
Engineering—
 
Ənənəvi 
proqram-texnika 
(köhnə, 
İnternet
 texnologiyasına 
yönəlməmiş).
OLE
 (Object Linking and 
Embedding)
 — Obyektlərin 
daxil
 
edilmə və 
əlaqələndirmə
 
protokolu. 
Microsoft proqramları üçün 
məlumat-mübadilə
 
protokolları.
OLED (Organic Light- 
Emitting Diode) — Üzvi 
İşıq
 Diodlu 
Displey. 
Mobil 
telefon,
 maqnitola
 və 
rəqəmli indikatorların 
hazırlanmasında
 geniş 
istifadə
 olunan sistem.
 
Maye 
Kristallardan
 
fərqi odur ki, 
işıq
 diodlan elektrik 
enerjisini
 nisbətən 
az
 işlədir, 
kütləsi və həcmi də azdır. 
OLED-displeyin
 
bir 
üstünlüyü də 
ondan ibarətdir 
ki, görüntü
 bucağı 
genişdir 
və
 onu
 xüsusi
 
olaraq 
işıqlandırmağa 
ehtiyac 
yoxdur.
 OLED-displey 
xüsusi növ polimerlərdən 
hazırlanır ki, 
bu maddələr 
elektrik
 cərəyanından 
şüalanırlar.
OMDR 
(Optical Memory 
Driver
 
Recorder) — Optik 
yaddaş
 diskləri üçün
 yazan 
qurğu.
OMG (Oh, My Good) — 
(Digispeak) Aman, 
Tanrım.
Omission
 —
 Çıxarma; 
qaralama.
Omit
 — 
Buraxmaq.
Omni 
Lights — Dağılmış 
(seyrəkləşdirilmiş)
 işıq.
Omnibox
 — Adres sütunu.
Omnibus Approach —
Ümumiləşdirilmiş 
yaxınlaşma.
On 
—
Açıq, yandırılmış || 
«açıqdır» 
(hal).
On
 
the 
Average — Ortalama. 
On
 
Time — 1) 
Açıq 
vəziyyətdə qalma müddəti 
2) 
Açıq müddət.
Onboard 
— Bax: On-Board
On-Board — Qurulu. Platada 
olan.
On-Board
 Audio — Qurulu 
audiosxem. Fərdi 
kompüterin ana (sistem) 
platasında
 
qurulmuş səs 
sxemi.
On-Board 
Modem 
—
 Ana
(sistem)
 platada 
qurulu 
modem.
On-Call Maintenance 
—
Çağırışla xidmət göstərmə.
On-Chip — Mikrosxemdə 
olan. Ant: 
Off-Chip
On-Demand
 
Log
 — 
Tələblə 
qeydiyyat.
One — 
Vahid, bir (ədəd).
One Input — Vahid giriş, giriş 
«1».
One-Dimensional 
—
Birölçülü.
One-For-One — Qarşılıqlı 
birqiymətli.
One-Liner — Birsətirli; .ox 
qısa
 
proqram.
One-off Report — Birdəfəlik 
hesabat.
One-One
 —
 Qarşılıqlı 
birqiymətli.
One-Shot
 Job
 — Birdəfəlik 
tapşırıq.
One-Time
 
Fee — Birdəfəlik 
ödəmə (məsələn, proqram 
vasitəsinin lisenziyası üçün).
One-Time
 Password
 (OTP) — 
Birdəfəlik parol, dinamik 
dəyişən
 parol.
One-to-One — Birqiymətli, 
«birin-birə».
One-to-Zero
 Ratio 
— Vahid 
qiymətli
 siqnalın
 
sıfır 
qiymətli siqnala
 
nisbəti.
-291-

One-Valued
—
 Birqiymətli 
(funksiya).
One-Way— Birtərəfli; 
biristiqamətli.
On-Hook = On Hook—
Mümkün. 
Azad olan. 
Əlçatımlı.
On-Hook Dialing— Telefon 
dəstəyini
 götürmədən 
nömrənin [avtomatik] 
yığılması.
Onion 
Skin— «Mumlu 
kağız» 
(animasiyada
 
əvvəlki
 kadr 
üçün 
kalka).
Online
 
٥ 
On-Line
—
 Real
zaman 
rejimi, Xəttədir 
rejimi. Şəbəkədə daim açıq 
olma rejimi. Operativ rejim 
(informasiyanın
 daxil olması 
tempində,
 
real zamanda). 
Online.
On-Line Banking— Operativ 
(online)
 
rejimdə 
bank 
xidməti.
Online Chat— Online rejimdə 
chat
 (çət).
Online
 Community
— Online 
icma.
On-Line
 Control
— 1)
 Online 
rejimdə
 idarəetmə (nəzarət) 
2) Real 
zamanda idarəetmə; 
informasiyanın
 daxil olması 
tempində
 
idarəetmə 
(nəzarət).
Online
 Gaming—
 Online 
oyunları.
 Canlı rejimdə 
kompüter
 
oyunları.
On-Line
 
Printer— EHM 
idarəetməsi altında çap 
qurğusu.
On-Line
 
Service— Operativ 
informasiya
 xidməti.
On-Line UPS— Online (daim 
çalışan) UPS (Daimi 
Cərəyan Mənbəyi).
Online
 
World
— Online
[şəbəkə]
 
dünya, online 
[şəbəkə]
 cəmiyyət. Lokal və 
ya qlobal şəbəkə 
iştirakçıları.
ONNA(Oh,
 
No, Not Again) — 
(Digispeak)
 Allah
 xatirinə, 
təkrar
 eləmə.
On-off—
 
«Açıq-bağlı» 
prinsipi
 ilə çalışan. 
Yandırıb-söndürən
 rele.
On-off Switch
— 1) Açar, 
«açma-bağlama»
 relesi 2) 
Selektor
 açar.
Onömasiology—
Onomasiologiya 
(adlandırma üzrə 
elm).
Onomasticon
— 
Adlar 
lüğəti, ؛ 
onamastik
 
lüğət.
On-Position—
 işçi vəziyyəti.
On-Screen — Ekran 
rejimi. 
Ekrana
 
çıxarma.
On-Screen
 Guidance — Ekran 
idarəetməsi
 
(operatorun 
sistem
 tərəfindən 
idarəedilməsi).
On-Site
— 1) İcra 
yerində; 
istifadə
 nöqtəsində
 2) Yerli, 
özünün.
On-the-FIy
 = On
 the 
Fly— 
«Göydəcə», 
«yerindəcə», 
çalışma zamanı.
Onto
 
Function—Əks etdirmə 
(təsvir)
 funksiyası.
Ontology
— Ontologiya. 
Varlığın əsası, prinsipləri, 
strukturu
 və 
qanunauyğunluğu
 haqqında 
elm.
Op 
Code— Əməliyyat kodu.
Opacity 
— Kompüter qrafikası 
və
 animasiyada qeyri- 
şəffaflıq.
Opaque— l)Qeyri-şəffaf2) 
Bulanıq.
Opaque Screen — Mat 
ekran.
OPC 
(Optical Picture Control)
— Təsvirin optik 
tənzimlənməsi.
Open
—Açmaq.
 Microsoft 
Windows proqram 
menüsündə
 
standart 
komanda. Ant: Close
Open 
Image— Təsvirin 
açılması
 
(faylın
 açılması).
Open 
Palette — nəşr. Diskdən 
rəng palitrasım
 yükləmə.
Open Set — Yığımın (çoxlu 
faylın) açılması.
Open Source — 
Açıq 
qaynaqlı 
(proqram).
Open Source Code = Open 
Source
 
—
 Proqramın ilkin 
kodunun 
açılması. İlkin 
kodun
 açıq (pulsuz) olması 
prinsipi.
Open Source Product— Açıq 
ilkin
 kodlu 
proqram 
məhsulu.
Open Standard — 
Proqramın 
və ya qurğuların 
spesifikasiyasının, iş 
standartları
 və
 qaydalarının 
pulsuz dərc edilmiş
 açıq 
standart
 
yığımı.
Open 
Systems— «Açıq» 
sistemlər. İstehsalçıdan asılı 
olmayan
 informasiya 
sistemləri.
Open(-Ended) System— 
Açıq
 sistem (xarici mühitlə 
əlaqəsi olan).
OpenDoc
— 
OpenDoc 
texnologiyası.
 
CIL 
(Component
 Integration 
Laboratories) 
-292-
-293-

assosiasiyasının təklif etdiyi 
tərkib
 
sənədlərinin 
yaradılması texnologiyası. 
Buraya
 
Apple, IBM, Sım və 
WordPerfect 
daxildirlər.
Open-Ended — Zamanla 
məhdudlaşdırılmayan.
Open-Frame
 — Korpussuz. 
OpenGL (Open 
Graphics 
Library
 
[Language]) — 
OpenGL spesifikasiyası. 
Silicon Graphics 
kompaniyasının
 azad 
yayılan
 üçölçülü qrafik 
kitabxanası
 
(standartlaşdırılmış 
altproqram,
 funksiyaları 
və 
spesifikasiyası).
Opening
 —
 Dəlik,
 yarıq 
(məsələn korporativ 
şəbəkənin təhlükəsizlik 
sistemində).
Open-Loop 
Mode — Əks 
rabitəsiz
 
tənzimlənmə 
rejimi.
Openness
 —
 Açıqlıq (sistemin 
xüsusiyyəti).
OpenView
 — Şəbəkə, işçi 
stansiya
 və
 serverlər üzrə 
idarəetmə
 
sistemi.
Open VMS — Əməliyyat 
sistemi. Digital Equipment 
korporasiyası tərəfindən 
Alpha-serverlər üçün işlənib 
hazırlanıb.
Operability — 1) İş qabiliyyəti 
(qurğular
 
üçün) 2) İşdə 
istifadə
 üçün rahat və 
sadəlik.
Operand = OPD
 — Maşın 
komandası 
verilmiş operand 
obyekt
 
və ya 
proqramlaşdırma 
dilində 
operator.
Operated
 
— 
İdarə olunan, 
hərəkətə
 
gətirilən.
Operating
 
—
 1) Operator 
əməliyyatı
 2) 
İş, 
icra 
olunan, 
fəaliyyətdə olan.
Operating
 
Rate — Iş sürəti.
Operating
 
Speed — İş sürəti; 
fəaliyyət
 sürəti.
Operating
 
System —
Əməliyyat 
sistemi.
Operating Temperature — Iş 
temperaturu.
Operation — 1) 
Əməliyyat; 
hərəkət
 2)
 İş; 
işləmə 3) 
Rejim
 (iş).
Operational — Operativ, 
işləyən,
 
fəaliyyətdə olan, 
istismara buraxılan.
Operational
 System —
Fəaliyyətdə olan 
sistem (işçi 
vəziyyətində olan).
Operative
 
— 
(İnsan-)operator
Operative Mode
— 1) İş 
rejimi
 
2) inteqrasiya 
rejimi.
Operator
—
Proqramlaşdırmada
 operator
-
 simvol
 (işarə, işarə 
ardıcıllığı
 və 
ya açar sözlər), 
infıks
 və
 ya prefıks - yazıda 
istifadə
 
olunan
 funksiya. 
Başqa 
sözlə bu simvol, 
operandlan
 
ifadəyə çevirir 
(birləşdirir).
 Ən sadə 
operatorlardan
 
biri 
hesab 
əməliyyatı,
 məsələn 
cəmləmədir.
Operator-Computer
 
Dialog
—
 
insan-maşın dialoqu.
Operator-Entered—
Operatorun daxil etdiyi, 
opm (Operations per Minute)
—
 Dəqiqədə əməliyyat 
(
؟ayı).
Opportunity— (arzuolunan) 
imkan, fürsət.
Opposition Method —
Kompensasiya metodu.
Optical
 
Amplifier— Optik 
gücləndirici.
Optical
 Cable 
— Optik-lif 
kabel.
 
Bir və ya 
bir neçə 
(Multifıber
 
Cable) lifdən 
təşkil olunub.
Optical
 Computer— Optik 
kompüter. Ötürülmə 
siqnalları 
həm elektronika, 
həm
 də optika ilə həyata 
keçirilən
 kompüter.
Optical Disk = Optical Disc
— 
Optik
 
disk. Məlumatları 
lazerlə
 oxunan xarici yaddaş 
diski.
Optical Fibre — Optiklifli 
kabel.
Optical 
Memory— Optik 
yaddaş,
 
optik yadda 
saxlayan
 qurğu.
Optical 
Mouse— Optik maus.
Optical Net — Optik-lifli 
rabitə
 şəbəkəsi.
Optimal— Optimal, ən 
yaxşı.
Optimal
 Design— 
1) Optimal 
layihələşdirmə 2) Optimal 
konstruksiya.
Optimization —
 
Optimizasiya.
Web-dizaynda təsvir 
faylınm sıxılması 
parametrləri.
Optimize
 
=
 Optimise—
Optimallaşdırma.
Optimizer
 (Code
 
Optimizer)
— Optimizator aparat və ya 
proqram
 
təminatı. Əmək 
məhsuldarlığını 
artıran.
Optimum 
Code— Optimal
-294-
-295-

Optimum Search — 1)
Optimal
 axtarış 2) 
Optimumun 
axtarışı.
Option 
— 1)
 Opsiya, 
vacib 
olmayan
 xüsusiyyətlər 
(imkanlar)
 2) Menü 
komandası.
Option Menu
 —
 Mövqe 
seçimi
 olan
 menü.
Optional —
 Əlavə, fakültativ, 
məcburi,
 
vacib olmayan 
[imkan,
 xüsusiyyət].
Optional 
Parameters
 
— 
Əlavə (məcbur olmayan) 
parametrlər.
Options — Opsiyalar, əlavə 
parametrlər.
Optoelectronic
 
Device — 
Optik-elektron
 qurğu,
 işıq 
dalğalarını şüalandıran
 və ya 
dəyişdirən
 
qurğu.
 
Məsələn, 
LaserDiode
Optoisolation 
— Optik 
izolyasiya.
Optomechanics — Optik- 
mexanik. Optik-mexanik o 
qurğulara 
deyilir ki, onların 
hissələri işıq 
siqnalları ilə 
hərəkət edir;
 
məsələn,
 optik 
maus.
OR
 —
 
VƏ YA
 (məntiqi 
funksiya
 
və ya əməliyyat) || 
VƏ
 YA əməliyyatını 
icra 
edir; VƏ YA sxemi üzrə 
buraxılış (siqnal).
OR Function — Funksiya VƏ 
YA, disyunksiya.
Oracle — Larry Ellison və Bob 
Oatsın
 yaratdığı 
kompaniya. 
Kod adı Oracle 
olan 
Mərkəzi
 
Kəşfiyyat 
İdarəsinin
 sifarişlərini
 
yerinə 
yetirən şirkət. Sonradan 
şirkət
 
qapadılıb.
Orange
 
Book — «Narıncı 
kitab». Şəbəkə
 
xidmətinin 
standartları yazılmış üz 
qabığı 
nanncı rəngdə olan 
kitab.
Order
 
— 
Qayda; sifariş, sifariş 
vermək.
Order 
of Merge — 
Birləşdirmə
 qaydası 
(məsələn
 cədvəllərin 
xanalarını).
Order Set — Əmr 
yığımı. 
Ordered
 — Nizamlanmış. 
Ordering
 
— Nizamlama;
(Nizamlanmış)
 
yerləşdirmə, 
qayda,
 yerbəyer
 etmə.
Ordinal 
Type — Sayılan tip.
Ordinary Binary
 
— Təmiz 
ikili.
Ordinate
 
—
 Ordinat. 
OR-ELSE Function — 
VƏ
YA 
müstəsna funksiyası, 
ciddi disyunksiya 
funksiyası.
Org(anization)
 
— Təşkilat, 
struktur,
 qurğu.
Organ
 —
 Orqan; element; 
blok.
Organiser — 
Orqanayzer 
funksiyası.
 Müasir
 mobil 
telefon
 və
 planşetlərin 
maraqlı
 
funksiyalarından 
biri. İşgüzar, prinsipial, bir 
az
 da
 
yaddaşı 
zəif 
adamlar 
üçün 
əvəzedilməzdir. 
Bu 
funksiyanın
 özünün 2 
xüsusiyyəti var: xəbərdarlıq 
və 
təşkilatçılıq. Görüləcək 
işləri
 
qabaqcadan telefonun 
yaddaşına
 yazaraq insan 
öz 
yaddaşını
 az yükləyir.
Organization 
Chart — 
Təşkilati 
sxem.
Organizer
 —
 
Elektron qeyd 
kitabçası. Bax: Organiser 
Orientation 
— Oriyentasiya, 
səmt.
Orientation
 Image 
— 
Oriyentasiya
 şəkil. 
Şəkil- 
səmt.
Origin
 — Koordinatın 
başlanğıcı.
Original — 1) Orijinal
 2) İlkin, 
başlanğıc.
 Əsl.
Original 
Disk — Orijinal disk.
Original
 Document 
—
 İlkin 
sənəd, 
əsl sənəd, sənədin 
əsli.
Originate 
— 1) 
Zəng vurmaq, 
telefonla zəng etmək 2) 
Başlamaq.
Origination — 1) 
Meydana 
gəlmə, törəmə, əmələ gəlmə 
2) 
Yaradılma.
O-ROM,
 
OROM (Optical 
Read-Only Memory) — 
Optik
 
yaddaş qurğusu (optik 
disklər kateqoriyasından).
Orphan
 
— nəşr, [axırıncı] 
Asılan sətir,
 nəşriyyat 
işlərində
 «yetim» abzas. 
Səliqəsiz
 
formatlaşdırma 
(tərtibat)
 zamanı 
sütunun 
sonunda asılı qalan söz və 
ya
 cümlə.
 Tərtibat 
səhvi.
Orthogon
 
—
 
Düzbucaqlı. 
OR-to-AND Gate — VƏ YA-
VƏ ventili [sxem].
OR-to-OR
 Gate 
— VƏ YA- 
VƏ
 
YA ventili [sxem].
OS
 (Operating System)
 
— 
Əməliyyat sistemi.
OS/2 (Operating
 System/2) — 
IBM
 korporasiyasının 
əməliyyat
 sistemi.
Oscillation 
— 1) Titrəmə 
2) 
Generasiya;
 rəqs törətmək.
-297-
-296-

OSD
 (On Screen Display)
 
— 
Ekran
 
idarəedici menüsü 
(hərflərin
 
rəngi və ölçüsü 
menüsü).
OTOH
 (On
 The Other Hand) 
— (Digispeak) Digər 
tərəfdən.
OTTH = otth (On The Third 
Hand) — 
(Digispeak) 
Üçüncü
 
bir 
tərəfdən.
Ounce
 = oz 
—Unsiya. 
28,3 
qram.
Out (Output) — 1) Çıxış; 
çıxarış, buraxılış 2) Çıxış 
üçün 
qurğu; buraxılış 
qurğusu 
3)
 Çıxış 
siqnalı 4) 
Çıxış
 
məlumatları.
Out
 
of Date— 
Vaxtı keçmə.
Out Window— İxrac 
pəncərəsi.
Outage
— İşdən çıxma, 
xarab 
olma.
Outboard
— 
Xarici (sistemə 
görə), sistemdən xaric.
Outbox — Çıxış poçt 
qutusu 
(elektron poçt proqramında).
Outbound
 —
 
Çıxan.
Outcome
—
Nəticə, 
axır, 
yekun.
Outdent— nəşr.
 
Çıxıntı 
(yerdəyişmə).
 Abzasın
 ilk 
sətrinin
 sola (qalan mətnə
nisbətən) yerdəyişməsi. Syn: 
Hanging
 Indent 
Outer
 Code—
Xarici kod. 
Outerjoin— 
Xarici birləşmə. 
Outermost
 —
 Ən yaxm xaric. 
Outgoing Data 
— Çıxış
məlumatları, çıxan 
məlumatlar. Syn: 
Output 
Data
Outlet
—
Çıxarış; elektrik 
açarı lövhəciyi, rozetka.
Outline
— Kontur.
Outline
 Drawing— 
Konturlu 
çertyoj,
 konturlu şəkil.
Outline
 Font
— Kontur şrifti.
Vektor şriftlərin növü.
Outline
 
View— Vizual 
təsəvvürün
 konturu.
Outlook
 
Mobile
— Microsoft 
şirkətinin proqram 
təminatı. 
Mobil
 telefonla elektron 
poçta
 
gələn məktubları 
bilavasitə almağa imkan 
verən
 proqram vasitə.
Out-of-Band
 
— Zolaqdan 
kənar.
 
Kompüter 
şəbəkələrində idarəetmə 
məlumatlarının 
ayrıca
 
ötürülməsi.
Out-of-Focus Image—
Fokusu pozulmuş təsvir; 
anlaşılmaz
 [kəskin, aydın 
olmayan] təsvir,
Out-of-Order— Qeyri- 
standartj
 növbədənkənar.
Output—Çıxış
[məlumatların].
 Kompüter 
sistemindən yollanan
 (çıxan) 
istənilən
 məlumat. 
Ant:
Input
Output
 Equipment 
— 
Çıxarış 
avadanlığı;
 çıxarış üçün 
avadanha.
Outside-in
 
٣ 
«Çöldən
 içəri».
Outsourcing 
— Öz problemini 
həll
 etmək
 üçün 
xarici 
resursların
 cəlb 
edilməsi
(məs.,
 layihənin 
işlənməsi 
üçün).
Outstanding — Həll 
olunmamış, icrasını
 
gözləyən
 (əmr və ya proses).
Outsymboi
 
~
٢
 
Simvol
 
çıxışı. 
Outtype — 
Çapa vermək. 
OVD (Optical Videodisk) 
— 
Optik
 videpdisk.
Over
 Capacity — Artıq tutum 
(məs.,
 
yaddaşın).
Over 
٦٦
|?
e
.
٦ 
İ?arələr؛n 
dəyişirilməsi
 rejimi.
Overali— Son.
 Son dərəcəsi
olan; ümumi.
Overall Index! 
—
Ümumiləşdirilmiş
 
[ümumi]
göstərici.
Overall Length — Tam 
uzunluq.
Overall
 
Loss — Yekun
[ümumi]
 
itki.
Overalls
 
— Ümumi
xarakteristikalar.
Overclock
—
 Qovmaq, sürəti 
artırmaq
 
(prosessorun).
Overcrowded
 
—
Doldurulmuş.
Overdesign
 — Təzədən 
layihələşdirmə:
 
konstruksiyaya
 
bir daha 
baxmaq.
Overdue
 — 
Gecikmiş, vaxtı 
keçmiş.
Overflow—
 
1) Ağzınacan 
dolma (hesab
 əməliyyatının 
xətası) 
2) Dolma əlaməti 3) 
Artıqlıq.
Overhang
 
—
 
١
)
 
Çıxıntı
 2) 
Sallanma.
Overhead, Overheads —
İstehsaldankənar xərclər; 
artıq məsrəflər.
Overkill
 
— «Sərçələrə topla 
atəş
 açmaq», məsələn, 
yüksək səviyyəli 
mütəxəssisi
 
sadə işlərin 
icrasına
 
yönəltmək.
Overlap — Üstünü örtmək, 
uyğunlaşdırmaq.
-298-
-299-

Overlay — nəşr. Overley - 
bir 
qrafik
 təsvirin
 
başqasının 
üstünə qoyulması.
Overlay
 
Grid — nəşr. Üstə 
qoyulmuş tor.
Overline 
— 
Üstündən 
xətt, 
cızıq. 
Hərflərin üstündən 
keçən
 xətt.
Overload
—Ağzınacan 
dolma. 
Dolub
 
daşma.
Overprint, Overprinting— 
Üstündən
 çap, üzərinə 
çap 
etmək. 
Mətnin və ya
 təsvirin 
üzərinə başqa şey çap 
etmək.
Override—
 
Əvəz, əvəzləmə. 
İmtina.
Overrun
 Error
— İş tempinin 
yüksəldilməsindən baş verən 
xəta.
Oversized— Ölçüsü artırılmış, 
böyüdülmüş
 ölçüdə.
Overstated
— Artırılmış, 
qaldırılmış.
Overstrike
— 1) Artıq 
(gərəksiz)
 simvollar 
yazmaq 
(klaviaturda)
 2)
 
Üst-üstə (iki 
və
 ya
 
daha artıq) işarə 
(mətnlərin işlənməsi zamanı 
qeyri-standart işarələr 
meydana çıxması).
Overview — 
1)
 
Baxış 
|| 
baxmaq
 2) İcmal
 ؛؛ gözdən 
keçirtmək 3)
 (ümumi) 
Görünüş.
Overvoltage = Over-Voltage
—
 
Həddindən
[elektrik]. Gərginliyin
normanı
 
aşması.
Overwrite
—Üstünə 
yazmaq. 
Eyni adlı fayllan üstünə 
yazmaq,
OWF
 (One-Way
 
Function) 
— 
Dönməz
 
əməliyyat.
Own Bit—Məxsusolma biti. 
Owned
 
Window 
— «Məxsusi 
pəncərə»
 («sahib»i
 
olan 
pəncərə).
Owner
—
Yiyə. Sahib. 
Ownership
— 1) 
Malikolma;
məxsusolma 
(məs., 
resurslara) 2) İnhisarçı 
istifadə 3) Mülkiyyət 
hüququ (məs., proqram 
məhsuluna).
oz
— Bax: Ounce 
٦٢
■
 
..
.........
،.'
٦
.
......
 
L
------------------
Aa
 Bb Cc
 
•
٠٠٠٠
 
M
 
a
 
&
؛
٠
-
69
 
s 
səb
؛
 
24
 
٠
؛
s
 
l> "
 x
 
ə
 
<
 
؛
٦٠
 
0
؛
 
<
S3İ
؛
٠٢
 
٦
Ff
 J 
Gg
 
■
 
٠
؛
 
Dd
 Ec
؛
 
6
’
8
-؛
٦
5
؛
l v
٥
h
٦
 
٠
;
 
səh.
 162-I7.3
 
٠
 
.
44.!■60
؛
 
.
٠
 
؛
 
42
(
l
٩
j
٦
 
٩٦٠
؛
 
12
-
82
 
٠
٠
“
li J|
 Kk Lr
٠
١٦
؛،
٢٦
8
-
2f
'
səK
؛
 
'
٦
''
١
6
؛
2
-
٧٩
 
.
Səh
 
؛
 
22
؛'?-
2
 
٦,٦
h
■
 
'؛'
٢٦٦
!
 
١
i
.,
səh
 
'
٩
؛
I
 .
v
..'؛
Nn Oo (Ppj Qq Rr
•
372
 
،
 
٩١
.
 
١٠
؛
3
،٢
؛
٠
 
٠٢٠
 
348
-
302
 
٠
 
..
7
٠
.
S
؛
2
 
.
٠
>
 
,
285
-
271
 
səh
١
y
٩
'
 
';-
;
u
 
Vv
؛
Tt : 
l
 
؛
 
Ss
٠
'
١
ab
 
،W
,
 
433-439
 
٦٠
؛
 
4
-
43l
’
.
٠٢
■
 
٦
h
.
’
١>
J
؛
 
؛
22
؛
4
،
səh.
 374-404
 s5h;40W
 
٦
 
؛
٠٥
'
 
٦٠٦١٠
 
Xx
؛
 
464
 
.
٠
؛'؛
 
?
 
؛
’
٦٠
'
 
١
 
'
 
46
٦
-
١
2
؛
4
 
؛.
səl
 
٠٥
■
səh. 
455-456 
səh.
 
45$
٩١
 
.
١
 
،
 .
 ,
—
 
I
 
.
—
 
--------------
 
........
 
....
٦٨٦
 
؛
g
٥
؛
٦٩
....
 
.
 
١٠
 
؛
H
٦،٠٦
'
 
٠
,-
 
,
٩
؛
٧
'
3
 
'
 
'
 
’
-
٢
 
;
,
 
‘
 
٠
 
|
٠
٠
 
?
١
<
 
'
 
٠
٠
 
،
 
-،■-
 
‘
 
■■
 
■
 
؛
 
’
 
-
؛
،'
١
 
١٠
؛
-300-

p&p
—
 
Bax: Plug-and-Play 
p.a.
 (Per Annum)
 
—
 İl ərzində, 
hər
 
il.
p.m.
 (Post Meridiem) — 
Günortadan
 
(12-dən)
 sonra. 
«12
 
saatlıq» 
saat sistemində 
günortadan
 gecə 
saat
 12-dək 
olan müddət.
pi 
—
 Protokol 
Pİ. X.400 
spesifıkasiyalı
 
komplektdən 
protokol. Poçt göndərişinin 
konvertini
 
təsvir edir. X.400 
konvertində
 
göndərən və 
alan
 haqqında məlumat, 
məlumatın predmeti və 
göndərişlərin
 siyahısı
 olan 
başlıq olur.
P2
— 
Protokol P2. X.400 
spesifıkasiyalı
 
komplektdən 
başqa bir protokol. İstifadəçi 
agentlərinin
 
(Ua) qarşılıqlı 
təsirini təsvir edir. 
Göndərişin
 
reqlamentini, 
strukturunu
 və
 göndərilmə 
qaydasını təsbit edir.
P2P
—
 
Bax: 
Peer-to-Peer
PAC (Public Access Catalog) 
— Kütləvi kataloq.
Pacing— Addımbaaddım 
hərəkət.
Pack- 1)
 Paket,
 bağlı 2) 
Qablaşdırma,
 sıxma, 
kipləşdirmə
١
 
məsələn, 
diskdə
 yerə qənaət 
etmək 
üçün faylları sıxmaq. 
Fayllann
 sıxılması üçün 
XÜSUSİ
 proqramlardan, 
məsələn
 PKZIP,
 ARJ və 
s. 
istifadə olunur.
Package
—Paket [proqram], 
proqram
 məhsulu komplekti.
Packaged-
 Paketdə 
birləşdirilmiş.
Packaging
— 
1) Qablaşdırma; 
sıxma; sıxlaşdırma 2) 
Kipdirmə.
Packed - Kipləşmiş, sıxılmış.
Packet-
 
Telekommunikasiyada
 paket 
-
 istifadəçi
 məlumatlar 
bloku 
(İdarəetmə 
informasiyası daxil).
Packet
 Voice-
 
Nitq paketi, 
nitq 
siqnalları paketi.
Packing
 
— Kipldnn 
(yaddaşda 
məlumatların); 
إ 
birləşdirilmə
 ('məlumatların 
bir
 
neçə elementinin 
yaddaşda
 birləşdirilməsi).
Pad — Planşet. klaviatur, 
klavişlər 
paneli.
Pad Byte — Boşbayt.
Pad Character 
— Dolduran 
simvol.
Padding
—Doldurma, 
doldurulma
 (yaddaş 
blokunda
 boş 
yerləri 
əhəmiyyətsiz
 informasiya
 ilə 
doldurma), 
aralarla 
(probellərlə)
 doldurma.
Page — 
Səhifə. Sənədin bir 
səhifəyə
 
yerləşən 
hissəsi.
Page Break — Səhifənin 
kəsilməsi. Səhifə 
ayırıcısı.
Page Curl—nəşr. Küncün 
bükülməsi. Hansısa təsvirin 
künclərindən
 birinin 
bükülməsi
 
modeli.
Page
 
Description Language
—
 Səhifənin təsviri 
dili 
(mətnlə qrafik 
materialın 
birləşdirilməsinə
 
xidmət 
edir).
Page
 
down — Növbəti 
səhifəyə keçid.
Page
 Exit
— Səhifənin 
çıxarılması.
Page
 Fault
— 
Səhifə xətası, 
səhifənin olmaması.
Page
 Flush
 — Səhifələrin 
təmizlənməsi.
Page Footer — Səhifənin alt 
başlığı (kolontitulu).
Page Footing — Səhifənin 
qurtaracağında xidməti 
informasiya.
Page
 
Frame — Səhifə bloku, 
səhifə
 
kadrı.
Page Header — Səhifə başlığı.
Page
 Hits
 
— Qovşağa 
[səhifəyə] 
baş çəkənlər. 
Web-səhifəyə
 müraciətlərin 
sayı.
PageLayout
—
nəşr. 1) 
Səhifənin
 tərtibat 
prosesi 2) 
Səhifənin
 orijinal 
maketi 
(nəşriyyat işlərində).
Page
 Layout
 
Program— 
nəşr. 
Səhifənin 
qurulması 
üçün proqram.
Page
 
Limit—Səhifənin 
sərhədi.
Page Lock— Səhifənin 
qıfılı 
(blok).
Page
 
Make up — nəşr. 1) 
Səhifənin
 
tərtibatı; səhifənin 
qurulması
 2) Səhifənin 
maketi.
Page
 Orientation— 
Səhifənin 
(vərəq) oriyentasiyası. 
Portret 
və 
landşaft formatda 
olur.
-302-
-303-

Page
 Overlapping
 —
Səhifənin üstünün örtülməsi.
Page
 Proof — Səhifə 
korrekturası (redaktə 
olunan 
səhifədə
 
dəyişikliklərin 
miqyası).
Page Setup — Səhifənin 
parametrləri.
 Səhifə
 
(kağız) 
ölçüləri və 
çap sahəsinin 
sərhədi.
Page
 
Sip —
٠
 
Səhifənin 
buraxılması.
Page
 Size 
— 1) Səhifənin 
ölçüsü
 (blank) 2) Səhifənin 
ölçüsü
 [tutum].
Page 
Stealing — Səhifənin 
silinməsi
 
(yaddaşdan).
Page 
Style — Səhifənin 
tərtibat (format) 
üslubu.
Page
 Teletype
 
— 
Rulon 
teletayp.
Page Template — n
əŞr• 
Səhifənin
 
şablonu (başqa 
istifadəçi
 səhifələri 
yaratmaq
 üçün).
Page Through 
File — Faylı 
səhifələmək,
 
fayla səhifə- 
səhifə baxmaq.
Page up — Əvvəlki səhifəyə 
keçid.
Page View — Səhifənin 
ekranda görünüşü (təsviri).
-304-
Page-Aligned — Səhifənin 
sərhədlərinə görə 
düzənlənməsi.
Page-Down
 Key
 —
Səhifələmə (aşağıya) klavişi. 
Page-in
 
— 
Səhifənin
yüklənməsi.
Page-out
 —
 
Səhifənin 
pozulması.
Pager
 
—
 Peycer.
 Əlifba- 
rəqəmsal
 informasiyanı 
qəbul 
edən fərdi qurğu. 
Peycerlər
 tonal, rəqəmsal və 
mətnli olur.
Page-up Key — Səhifələmə 
(yuxarıya)
 
klavişi.
Page-White Display — 
Ağ- 
səhifə
 
(ağ-qara) displeyi. 
Xüsusi
 tip maye-kristal 
monitor 
(LCD).
Page-Width
 
Printing — 
Səhifəbəsəhifə 
çap.
Pagination
 
— Səhifələrə 
bölmə
 
(mətni). 
Səhifə 
nömrələrinin
 
qoyulması.
Paging
 
— 
١) 
Peycer rabitə
 
2) 
Fərdi radioçağınş 3) Xidmət 
zonası 
daxil hava rabitəsi 
telekommunikasiya
 xidməti.
Paint — O Şəkil (təsvir) 
çəkmək.
 
Rəngləmə 2) Boya , 
ilə
 
doldurma.
Paint Bucket — Tökmə [rəng]. 
Kompüter
 
qrafikası və 
animasiyada rəngləmə.
Paint
 on Mask
 
—
 
nəşr. 
Seçilmiş
 
bir hissənin rəsm 
alətlərinin köməyilə 
rənglənməsinə
 
imkan 
yaradan
 alət.
Paint
 
With 
Pattern 
— nəşr.
Dövri ornament.
Paintbrush
 
— nəşr. Fırça 
(alət).
Painter 
— 
Rəsm çəkmə 
proqramı,
 məs., Corel 
Painter.
Pair
 
— 1)
 Cüt 
2) 
Cüt birləşmə 
3) İkili.
Pair
 Kerning — Keminq cütü 
[hərflər]. Bax:
 Kerning
Pair
 
Line — İkinaqilli xətt. 
PairGain
 —
 PairGain 
Technologies
 
kompaniyası. 
DSL.
 
texnologiyası 
ilə 
yüksək 
sürətli rabitə 
vasitələri
 işləyib hazırlayan 
şirkət.
Painvise — Cüt yerdəyişmə.
PAL
 (Phase
 Alternation by 
Line)
 
— 
Fazanın 
sətirbəsətir 
dəyişikliyi.
 Analoq 
televiziyada 
PAL rəng 
standartı. Avropa 
ölkələrində, Avstraliya, Çin 
və 
Cənubi
 Amerikada 
televiziya
 
yayım
 
formatı. 
Xarakteristikası:
 25 kadr/s, 
kadrda
 625 sətir (FH
 
= 
15,625 kHs, FV = 50 Hs)və 
YUV-rəng.
Palette
 
— Palitra.
İnformasiyam xüsusi 
pəncərələrə
 çıxarmaq və 
idarə
 etmək 
üsuludur. Bu 
pəncərələrin
 köməyilə 
informasiyanı asanlıqla bir 
yerdən
 digər
 yerə aparmaq, 
gizlətmək və yenidən ekrana 
çıxarmaq
 mümkündür.
Palette Editor — Yeni 
palitraların
 yaradılması
 və 
redaktə edilməsi üçün dialoq 
pəncərələrini
 açır.
Palette
 Knife 
— nəşr.
 
Palitra 
bıçağı. Boyanın kətan 
üzərində göstərilən 
istiqamətdə
 yaxılması 
effekti yaradır.
Palette Snoop
 — Displeyin 
rəng palitrasının 
nizamlanması.
Palm PC — 
Microsoft 
kompaniyasında 
cib 
kompüterlərinin 
spesifikasiyası.
-305-

PalmOS
 
— Kompakt mobil 
kompüterlər 
üçün əməliyyat 
sistemi.
PalmPilot
 
= Palm Pilot — 
3Com korporasiyasının 
istehsal
 etdiyi
 cib 
kompüteri.
Palmtop
 
—
 Cib kompüteri.
Pan
 & Scan = 
PS — Panoram 
skanetmə.
Pan
 = Panning — Multimedia 
sistemlərində səs 
mənbələrinin
 
yerdəyişmə 
effekti.
Panch
 
Board
 
—
 Kommutasiya 
paneli;
 yığma 
sahəsi.
Pane
 
— 
Panel, pəncərə sahəsi, 
pəncərə paneli.
Paned 
Window
 
— Bölünən 
pəncərə.
Panel
 
— 
Panel, pult, 
plata.
Panel
 Board 
— Cihaz lövhəsi. 
Panel
 
Dial — Pultda şkala.
Panel
 
Tapping — Platanı 
döyəcləmək
 (pis
 tutmuş 
kontaktları
 
müəyyən etmək 
üçün).
Panel-Mounted 
—
 
Şitə 
montaj 
olunmuş.
Panic — Həyəcan; həyəcan 
siqnalı.
Panning —
Panoramlaşdırılma,
 
seçmə.
Paper 
Feed — Kağız verilməsi 
(sürülməsi). 
Printerlərdə 
kağız
 
qurğusu.
Paper Jam — Kağız yeməsi; 
kağızın əzilməsi; 
printerlərdə kağız verilməsi 
zamanı
 baş 
verən 
xəta.
Paper Output Tray — Kağız 
çıxışı üçün nov (qutu).
Paper
 
Release — Kağızın azad 
olması (printerlərdə).
Paper
 Selection 
Lever —
Kağızın ölçü 
rıçağı 
(printerlərdə).
Paper Size — Kağızın ölçüsü. 
Təsvir olan «kağız» 
ölçülərinin dəyişdirilməsi.
Paper
 Skip — Printerlərdə çap 
zamanı
 boş kağız 
buraxılması
 (sürülməsi).
Paper
 
Slew — Çap zamanı bir 
neçə 
sətrin
 boş buraxılması.
Paper Tape — Perfolent.
Kağız
 
daşıyıcı, 80-ci 
illərdə 
geniş yayılmış perfolent. 5- 
və 
8-cığırlı olur.
Paper Tearing-off Rod —
Kağız lentin qoparılması 
üçün
 
planka.
Paper
 Throw
 — Kağızın 
sürülməsi (sürüşdürülməsi).
Paper
 Tray
— 1) Kağız 
üçün 
səbət
 2) 
Kağız novu 
(printerlərdə).
Paper White — Ağ ekran. 
Monoxrom displey növü.
Paper
٠
and
٠
Pencil — Kağızda 
olma (aparatda 
hələ realizə 
olunmayan layihə obyekti). 
Paperless
 
Office — Kağızsız 
[elektron]
 ofis,
 kağızsız 
kargüzarlıq.
Paper-Moving
 
Device —
Kağız-dartma
 
mexanizmi.
Paper-Net
 —
 
Kağız şəbəkə 
(adi 
poçt 
rabitəsi, elektron 
poçtdan
 fərqli).
Paper-Strip
 Printer
 
— Lentli 
çap
 
qurğusu, kağız lentə çap 
edən
 qurğu.
Paper-Tape
 Coil 
— 
Rulon 
(perfo-)lent.
Paper-Tape
 Equipment
 — 
Kağız
 lentlə işləmək üçün 
avadanlıq.
Paper-Tape System 
— Kağız 
perfolent
 sistemi, perfolent 
sistemi.
Paradigm
 — Paradiqma, 
prinsip, anlayışlar sistemi. 
Paradox — Paradoks. 
Paragraph
 
= para — 
Paraqraf.
Abzas.
 
Sənədin simvollarla 
(markerlərlə)
 seçilmiş, 
bir 
neçə cümlədən ibarət hissəsi 
(bax: 
Paragraph
 Mark). 
Abzasın başlanğıcı boş 
sətirlərlə
 başlayır.
Paragraph
 Break 
— Abzasın 
sonu.
Paragraph Mark — Abzasın 
sonunun
 simvolu 
[simvolları]. 
٦
] 
(pi) 
simvolu.
Paragraph
 
Return — 1) Təzə 
sətrə
 
keçmə 
2) Təzə 
abzasa 
keçmə.
Parallel
 — Paralel. Eyni 
zamanda görülən hərəkətlər 
(məsələn,
 
tapşırıq). Syn: 
Concurrent
Parallel
 
Feed 
— Enli tərəfdən 
verilmə (kağız).
Parallel
 I/O
 — Paralel giriş- 
çıxış. 
Bax: 
Serial I/O
Parallel 
Output
 
— Paralel 
çıxış
 (məlumatların).
Parallel-in Serial-out 
—
Paralel
 
girişli və ardıcıl 
çıxışlı.
Parallelization
 
— 
Paraleldən 
çıxma
 (ayrılma).
Parallel-Serial
 — Paralel- 
ardıcıl.
Paralysation
 = Paralyzation 
— iflic olma, iflic [sistemə 
məqsədli hücumdan sonra].
-306-
-307-

Parameter
 = 
Param, = Parm 
—
 Parametr, 
arqument, 
məlumatların
 
qiyməti.
Parametric
 
— Parametrik 
(parametrləri dəyişməklə 
fəaliyyəti
 
dəyişən aparat
 və 
ya proqram qurğusu.
Paramp 
— 
Parametrik 
gücləndirici.
Paranormal
 
— 
Qeyri-təbii. 
Paranotion
 — 
Cüt anlayış. 
Parasitic
 
Analysis — 
Parazit 
effektlərin analizi.
Parbox
 
— Abzas bloku 
(mətnin).
Parcel
 — Quraşdırılmış paket, 
göndəriş
 (ismarışlardan 
ibarət).
Parcel
 
of Information — 
İnformasiya porsiyası.
Parens
 = Parentheses — 
Yumru
 
mötərizələr.
Parent
 
— Əzəli (yuxan) 
səviyyə. Məlumatların 
iyerarxik strukturu.
Parent
 Directory
 — Əzəli 
(yuxarı
 səviyyəli) kataloq.
Parent
 Site
 — Əzəli
 qovşaq 
(bir
 və ya
 
bir neçə aşağı 
səviyyəli
 
birləşmənin baş 
birləşməyə
 qoşulması).
Parent
 Window — Əzəli 
(yuxarı
 səviyyəli) pəncərə.
-308-
Parentage
 
— Qohum [əzəli] 
rabitə.
Parent-Child
 Relation — 
«Yuxarı-aşağı»
 səviyyə 
münasibətləri
 (məlumatların 
strukturunda).
Parent-Child
 Structure —
Əzəli struktur.
Parenthesis
 
— Yumru 
mötərizə.
Parenthesize — Mötərizəyə 
almaq.
Parity — Cütlük; paritet.
Parity
 Check = 
Parity 
Checking
 — Cütlüyə
 
(cüt 
olmağa)
 
nəzarət.
Park
 —
 Park etmə,
 əvvəlki 
vəziyyətə gətirən.
Parse
 — 1) 
Analiz, araşdırma, 
araşdırılma 2) 
Təklifi 
qiymətləndirmə.
Parser — Sintaksis analizator.