Эркин иқтисодий ҳудудлар

Soliq stavkasi
– soliqqa tortish birligiga to„g„ri keluvchi soliqning hajmi 
(miqdori, darajasi). 
Soliq tizimi
– mamlakat doirasida (hududida) to„lovchilardan (yuridik va 
jismoniy shaxslardan) belgilangan tartibda olinadigan soliqlar, yig„imlar va boshqa 
to„lovlar hamda ular tarkibiy tuzilishining shakl va uslublari yig„indisi. 
Ssuda 
(rus.) – moddiy boyliklar garovi hisobiga foiz to„lash va qaytarib berish 
sharti bilan muayyan muddatga qarzga beriladigan pul yoki moddiy boylik.
Ssuda kapitali
– vaqtincha foydalanib qaytarish, ma‟lum foiz haq to„lash sharti 
bilan qarzga beriladigan pul kapitali. Ssuda kapitalining iqtisodiy ma‟nodagi o„ziga 

---

372 
xos xususiyati shundaki, u foiz ko„rinishida foyda keltiradi. 
Sug„urta
– 1) tabiiy ofatlar, har xil baxtsiz hodisalar ro„y berishi natijasida 
ko„rilgan zararni qoplash va boshqa pul qoplamalari to„lash uchun maqsadli pul 
jamg„armalarini tashkil etish va undan foydalanish bilan bog„liq iqtisodiy 
munosabatlar tizimi; 2) yuridik yoki jismoniy shaxslar to„laydigan sug„urta 
mukofotlaridan shakllantiriladigan pul fondlari hisobidan muayyan voqea (sug„urta 
hodisasi) yuz berganda ushbu shaxslarga sug„urta shartnomasiga muvofiq sug„urta 
tovonini (sug„urta pulini) to„lash yo„li bilan ularning manfaatlarini himoya qilish. 
Sug„urta kompaniyasi 
–
 
1) sug„urta faoliyatini amalga oshirishga 
ixtisoslashgan yuridik shaxs, sug„urta xizmatlari bozorining professional 
ishtirokchisi; 2) sug„urtalovchi rolida maydonga tushuvchi, ya‟ni sug„urta hodisasi 
ro„y bergan chog„da sug„urtalangan shaxsning zararlarini qoplash majburiyatini 
o„ziga oluvchi tashkilot.
Sug„urta mukofotlari (to„lovlari)
– sug„urta qilinuvchilar tomonidan 
sug„urtalovchilarga to„lanadigan badal pullari bo„lib, ularning miqdori va hisoblash 
tartibi sug„urta shartnomasi bilan belgilanadi va ham so„m, ham chet el valyutasida 
to„lanadi. 
Sug„urta polisi
, sug„urta vasiqasi – sug„urta shartnomasi yuridik kuchga 
kirganini, sug„urta qiluvchi tomonidan beriladigan va sug„urta to„g„risidagi 
shartnomani tasdiqlaydigan hujjat.