SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3
ǀ
ISSUE 3
ǀ
2022
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 212
MUSIQA VA SAN’AT MAKTABLARI O‘QUVCHILARINI AXLOQIY-
ESTETIK TARBIYALASHDA MUSIQANING AHAMIYATI
Oynisa Qodirjon qizi Najmitdinova
Toshkent shahar Uchtepa tumani 238-umumiy o‘rta ta’lim maktabi Musiqa madaniyati
fani o‘qituvchisi
ANNOTATSIYA
Maqolada musiqa va san’at maktablari o‘quvchilarini ahloqiy-estetik
shakllantirish va yetuk kadr qilib yetishtirish masalalari haqida fikr yuritilgan. Bunda
musiqaning o‘rni va o‘quvchilarning ongiga tarbiya elementlarini
musiqa vositasida
singdirish, tarbiya jarayonida musiqaning roli ochib berilgan.
Kalit so‘zlar
: musiqa, tarbiya, ruhiyat, ong, ta’lim jarayoni, ohang, axloq
Bugungi kunda Respublika xukumatining qator xujjatlari vatanimizning har
tamomlama jahon andozalari talablari asosida rivojlanishiga qaratilmoqda. Jumladan
yoshlarga ta’lim-tarbiya
berishda madaniyat, urf-odatlar, an’analari, milliy qadiryatlar
va ota bobolarimiz tomonidan yaratilgan, butun jahonga mashhur bo‘lgan ajoyib san’at
namunalaridan keng foydalanishga katta ahamiyat berilmoqda.
“Yangi O‘zbekiston-maktab
ostonasidan, ta’lim-tarbiya tizimidan boshlanadi” degan
g‘oya asosida keng ko‘lamli isloxatlar amalga oshirililmoqda.
1
Musiqa va san’at maktablari o‘quvchilarini axloqiy-estetik madaniyatni
shakllantirishda musiqa nihoyatda katta ahamiyat ko‘rsatuvchi san’at turlaridan biridir.
Musiqaning o‘ziga
xos xususiyatlari shundaki, u bolalar his-tuyg‘ulari va ruhiy
holatlarining eng nozik qirralarini, ulardagi farqlarni o‘zida
ifoda qiladi va shu orqali
bolaning ichki olamiga chuqur ta’sir ko‘rsatadi. Musiqa san’ati qadim zamonlardan beri
muhim tarbiya vositasi bo‘lib xizmat qilib kelgan. U bolada olamga va boshqa
kishilarga bo‘lgan insoniy munosabat asoslarini tarkib toptiradi. Mana shu sababdan
ta’lim tizimida, xususan, musiqa va san’at maktablari faoliyatida o‘quvchilarni axloqiy-
estetik madaniyatni tarbiyalash vazifasi muhim muammolar qatoridan o‘rin egallaydi.
O‘tmish ajdodlarimizning pedagogik-psixologik
qarashlarida, shuningdek, pedagogika
va psixologiyaga oid adabiyotlarning yangi nashrlari hamda
ilmiy-tadqiqot ishlarda
ko‘rsatilganidek, yoshlarni musiqa san’ati orqali axloqiy-estetik ruhda tarbiyalashda
milliy musiqa san’atining ahamiyati beqiyosdir. SHuning uchun ham musiqashunos,
tug‘ma iste’dod sohibi bo‘lgan buyuk alloma Darvesh Ali Changiy (XXII asr) “Risolai
musiqiy” “Musiqa risolasi” asarida yozishicha, “Xalqning milliy
musiqiy madaniyatini
ajoyib yodgorlik sifatida ehtiyot qilib, saqlash lozim.“ -deb musiqalarimizni qadrlab,
1
Mirziyoyev SH. M “Yangi O’zbekistonda erkin va farovon yashaylik.” T.: “Tasvir” nashryot uyi -2021. -10 b.
