Kosa tagidagi nimkosa gaplar. Bunda biror narsa haqida gapiriladi-yu, ammo mazmun boshqa ma'noga qaratilgan bo'ladi.
Pardali so'zlar. Bunda kishining kamchiliklarini uning ko'ngliga botmaydigan so'zlar orqali aytish.
Askiya–payrov. O'zbek milliy askiya san'atidagi «Gulmisiz-rayhonmisiz, jambulmisiz» deb nomlangan askiya-payrov so'z o'yinining o'lmas namunasidir.
Hazil-mutoyiba. Hazil insonlarni fikrlashga, so'zlarni o'rinli qo'llashga, qiziqarli iboralar bilan fikrni bayon etishga undaydi. Hazilning ko'pol ko'rinishi mashara hisoblanadi. Kinoya, piching, kesatiq so'zni hazil orqali ifodalashda muhim vositalar hisoblanadi.
Estetik did
ham aqliy (fahm),
ham axloqiy (farosat),
ham hissiy tarbiya uygʻunlashgan umumiylikdan iboratdir.
Estetik did estetik ongning muhim tarkibiy qismlardan biri boʻlib, his-tuygʻu va tafakkur birligi, inson oʻzligini ifodalovchi bahodir.
Estetik did
Bir vaqtning oʻzida ham bizning bahomiz, ham bizga berilgan baho
Bu qobiliyat tabiiy-tugʻmalikka borib taqalsa-da, ammo oʻzini asosan tarbiya, ijtimoiy munosabatlar orqali roʻyobga chiqaradi.
Estetik didga ega boʻlgan inson atrof-muhitni goʻzallik va xunuklik, ulugʻvorlik va tubanlik, fojiaviylik va kulgililik kabi mezoniy tushunchalari orqali koʻzdan kechiradi.
Yuksak estetik didga ega boʻlishi oʻzinigina emas, atrofdagilarga ijobiy taʼsir koʻrsatadi…
Shu sababli estetik did tarbiyasiga doim eʼtibor qaratilgan.
Negaki jamiyatda yuksak didli kishilar qancha koʻp boʻlsa uning madaniyat darajasi yuksaladi, jamiyat farovonlashadi.
Alohida insonning estetik didi shu jamiyat madaniyati darajasida namoyon boʻladi
Estetik did masalasi shaxs, jamiyat va millat madaniyati uchun katta ahamiyatga ega.
Chunki faqat yuksak estetik did egasigina haqiqiy erkin fikrlash salohiyatiga, dunyoni goʻzallik prizmasi orqali koʻra bilish qobiliyatiga ega boʻla oladi.
