Eurasian journal of social sciences, philosophy and culture tarixiy filmlarda syujet rivoji va kompozisiya
Yüklə 0,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tasviriy yechim.
- Kompozitsiya
|
NATIJALAR VA MUNOZARA
Mashhur operatorlardan biri V.Chumak shunday deb yozadi: “tomoshabinga voqea ishtirokchisi sifatida qarash, uni dunyoqarash va bilim doirasini hisobga olish – bu kino san’atining rivojlanish yo‘lidagi muhim vositalardan biri hisoblanadi. Agar tomoshabinga fikrlash imkoni berilsagina, u film voqealarini aniq tahlil qila oladi.” 2 Yuqoridagi mulohazalarga tayangan holda aytish mumkinki, kino san’atining inson ongi va tafakkuriga, jamiyat hayotiga ta’siri katta. Ekrandagi qahramonlar va ular tomonidan sodir etilayotgan xatti-harakat, filmda ko‘tarilgan mavzu, muammolar har bir tomoshabinga ta’sir etmay qolmaydi. Chunki, qahramonlar o‘rnida tomoshabin o‘zini tasavvur qiladi, shu sababli ham kino san’ati eng ommaviy san’at turi sifatida e’tirof etiladi. Odamlar orasida tomoshabin kinofilmni ko‘rish, tushuna bilish, hatto uni tahlil qilish va baholash uchun maxsus tayyorgarlik zarur emas 1 Ушбу кинофабрика 1958 йилдан бошлаб “Ўзбекфильм” деб юритила бошлаган. 2 Абулқосимова Х. Кино санъати асослари – Т.: Давлат илмий нашриёти, 2009.53-б. Innovative Academy Research Support Center UIF = 8.2 | SJIF = 6.051 www.in-academy.uz Volume 3 Issue 2, February 2023 ISSN 2181-2888 Page 128 EURASIAN JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES, PHILOSOPHY AND CULTURE degan yanglish tushuncha bor. Ko‘pchilik kishilarning bunday mulohazalari nafaqat tomoshabinlarning estetik didini muttasil o‘sib borishiga, ma’lum darajada kinematografiya sohasining ham rivojlanishiga sezilarli darajada salbiy ta’sirini ko‘rsatishi muqarrardir. Tasviriy yechim.Tarixiy janrdagi badiiy filmlar zamonaviy mavzuda yaratilgan filmlardan albatta farq qiladi. Zamonaviy va badiiy filmlarni o‘zaro birlashtirib turuvchi yagona narsa bu filmlarda ko‘tarilgan umuminsoniy va milliy qadriyatlar bo‘lishi mumkin. Boshqa jabhalarda ular ko‘p jihatdan farq qiladi. Tarixiy filmlar zamonaviy mavzularda suratga olingan filmlardan avvalo bu filmlarda ko‘tarilgan mavzu bilan farqlanadi. Yuqorida aytib o‘tganimizdek, tarixiy filmlar ham bir necha yo‘nalishlarda yaratiladi. Tarixiy biografik filmlar tarixiy bo‘yoqlar asosida taqdim etilayotgan filmlardan har taraflama farq qilishi tabiiy. Tarixiy filmlardagi tasviriy yechim, ya’ni kadr kompozitsiyasi, epizodlar kompozitsiyasi va filmning umumiy kompozitsion qurilishi o‘ziga xos tarzda shakllanadi. To‘g‘ri, drama nazariyasi nuqtai nazaridan film kirish qismi, ya’ni ekspozitsiya, tugun, avj nuqta va yechimdan iborat bo‘lishi badiiy kinodagi barcha ekran asarlariga xos umumiy xususiyat. Biroq har qanday film o‘z mavzusi, o‘z stilistikasi, o‘zida aks ettirgan tarixiy davri va boshqa ko‘rsatkichlar tomonlama biri biridan farqlanadi. 3 Tarixiy mavzudagi badiiy filmlarni yaratishda ijodiy guruh, avvalo rejissyor va postanovkachi operator va film bosh rassomi filmda aks ettirilayotgan davrning muhitini haqqoniy va ishonchli tarzda yetkazib berishga intiladilar. Yo‘l qo‘yilgan kichik bir kamchilik ham butun boshli filmning tomoshabinlar tomonidan sovuq kutib olinishiga sabab bo‘lishi mumkin. Kompozitsiya. Tarixiy filmlardagi kadr kompozitsiyasi yoki epizod kompozitsiyasi o‘zining turg‘unlikka, vazminlikka asoslanganligi bilan ajralib turadi. Lekin, filmning syujet rivojidan kelib chiqib, janridan kelib chiqib film kompozitsiyasi, uning dinamikasi farq qilishi mumkin. Ko‘p hollarda tarixiy filmlarda statik holdagi tasvirlarni kuzatish mumkin. Yüklə 0,89 Mb. Dostları ilə paylaş:
|