F. I. O. Rahmonova X. N. Mavzu: Metallurgik xomashyolarni yiriklashtirish va briketlash jarayonlari. Reja

F.I.O. 
Rahmonova X.N. 
1-jadval 
Qattiq fazadagi birlamchi mahsulotlarning reaksiyalari.
 
 
 
Qattiq moddalarning 
reagentlari
 
Aralashmaning 
molekular nisbatlari
 
Reaksiyaning birlamchi 
mahsulotlari
 
CaO + SiO
2
 
3:1; 2:1; 3:2; 1:1
 
2CaO
.
SiO
2
 
MgO + SiO
2
 
2:1; 1:1
 
2MgO
.
SiO
2
 
CaO + Al
2
O
3
 
3:1; 5:3; 1:1; 
1: 2; 1:6
 
CaO.Al
2
O
3
 
MgO + Al
2
O
3
 
1:6; 1:1
 
MgO. Al
2
O
3
 
 
Sodda kristall tuzilishga ega bo‘lgan qattiq reagent doimo birinchi mahsulot 
hisoblanadi. Aglomeratsiya vaqtida shixta zonasida ular bir necha daqiqagina hosil 
bo‘lishadi. Ikkinchi va qolgan mahsulotlarning tabiati o‘zgarmay qolaveradi. Agar 
kristall tuzilishi murakkab bo‘lsa, u holda bir necha mahsulot hosil bo‘ladi. Qattiq 
fazada boradigan reaksiyalarni yaxshiroq tushuntirish uchun 3 ta qattiq reagent A, 
B, C ning orasida otib boradigan reaksiyalarni ko‘rib chiqamiz: taxminan, A va B 
mahsulot A va C mahsulotdan ko‘p deb faraz qilamiz: A + B = AB.
Qattiq fazada A moddasi B ga umuman teginmasligi mumkin deb qaraladi, 
lekin bunda o‘z-o‘zicha AC hosil bo‘laveradi.
Lekin bir vaqtning o‘zida A, C va B bir-biriga to‘qnash ham kelaveradi. A va 
B ning bir-biriga to‘g‘ri kelishi natijasida AB mahsulot AC ga nisbatan ko‘proq hosil 
bo‘ladi. 
6-rasm. Qattiq fazada moddalarning o‘zaro ta’sirlashuvi.
 
 
Bu quyidagi jarayonning hosil bo‘lishiga olib keladi:
a) fluslangan shixta asosan gematit – Fe
2
O
3
dan iborat qoldiq mahsulotlar 
qolishi;
b) CaO bilan SiO
2
ning bir-biriga mos kelishi (ikki marta ko‘proq);
d) CaO bilan Fe
2
O
3
ning mos kelishi. Bu yerda shixtaning asosiy massasi 

---

Imzo 
Sana
Bet 
 
TDTU OF 60712100-Metallurgiya. Rudalarni qayta 
ishlashga tayyorlash. 1Bs-22 Мet. Mustaqil ish. 2023. 
ass. Jalolov B.A. 
 
Ba ja rdi 
Tekshirdi 
F.I.O. 
Rahmonova X.N. 
Fe
2
O
3
, CaO bilan SiO
2
ning massasi juda kam.
Shuning uchun bu yerda ferrit kalsiy asosiy mahsulot hisoblanadi 2-jadval. 
Aglomeratsion shixtadagi CaO-SiO
2
, CaO-Fe
2
O
3
kontaktlarning soni Qattiq 
fazaning asosiy xarakteristikalaridan biri uning haroratidir. Harorat ortishi bilan 
ferrit kalsiyning hosil bo‘lishi ortadi.
2-jadval