Falsafaning asosiy yo`nalishlari, fanlar tizimidagi o`rni va vazifalari Reja

In’ikos shakllari evolyutsiyasi va ong. Ong in’ikosning oliy shaklidir. Хush, in’ikos deganda nima tushuniladi. In’ikos muayyan ta’sir natijasida paydo bo`ladi. Buning uchun esa, xech bo`lmaganda, ikkita ob’ekt bo`lishi va ular o`rtasida o`zaro ta’sir bo`lishi lozim. Eng umumiy ma’noda, har qanday predmetlarning u bilan ta’sirlashuvda bo`lgan boshqa predmetlarning ta’sirini muayyan tarzda aks ettirishi bilan bog`liq xossasiga in’ikos deyiladi.
Shu ma’noda in’ikos hamma joyda mavjud. Ayni paytda har bir holatda u o`ziga xos xususiyatga egadir. Chunonchi, notirik tabiatdagi in’ikos bilan tirik tabiatdagi in’ikos bir-biridan tubdan farq qiladi. Notirik tabiatda in’ikos oddiyligi bilan ajralib tursa, tirik tabiatda u murakkab harakter kasb etadi.
Shu bilan birga, notirik tabiatda in’ikos passivligi, tirik tabiatda esa, faolligi bilan ajralib turadi. Тirik tabiatda in’ikos tashqi ta’sir natijalaridan faol foydalanishni keltirib chiqaruvchi axborotli in’ikos shaklini oladi.
Ayni paytda axborotli in’ikosning o`zi tirik tabiatning har bir darajasida yanada murakkablashib, o`ziga xoslik kasb etadi. Mana shunday murakkablashuv jarayoni psixik in’ikosning shakllanishiga zamin yaratdi. Aynan psixik in’ikos darajasida vokelikka aktiv munosabat ham shakllanadi, in’ikosning ilgarilab borishidan esa, o`z navbatida, uning o`ziga xos, yuqori shakli bo`lgan ongning paydo bo`lishiga imkoniyat yaratdi.
Ong va miya. Inson miyasi noziq, murakkab to`zilishga ega bo`lgan tizimdir. Aynan uning murakkabligi ong paydo bo`lishi mumkinligining asosiy shartidir. Bunday holat ham o`zok davom etgan evolyutsiyaning tabiiy xosilasidir.
Ammo yo`qsak darajada tashkil topgan miyaning o`zi ham xali ong paydo bo`lishi uchun yetarli emasligini unutmaslik lozim. Bu miya normal funksional faoliyat ko`rsatishi zarur. Va nixoyat, normal funksional faoliyat ko`rsatuvchi miya soxibi ijtimoiy munosabatlarga tortilgan bo`lishi shart.
Shu o`rinda vulgar materialistlar qarashlariga yana bir marta murojaat qilish lozim. Agar ular xaq bo`lganida edi, xayvonot olamiga tushib qolgan inson bolalarida ham ong shakllangan bo`lishi kerak edi. Ular xayvonlar orasida bo`lganida ham jigar safro ishlab chiqaraveradi. Ammo, miya ongni ishlab chiqarmaydi. Bundan ongning ijtimoiy-ruxiy hodisa ekanligi va u faqat jamiyatdagina shakllanishi mumkinligi haqidagi xulosa kelib chiqadi.