Etnologiyaning an’anaviy maktablari:
Yozma manbalarni o’rganish
Tilshunoslik metodi
Qiyosiy statistik metod
Dala ishlari metodi
Etnologiya metodlari: Yozma manbalarni o’rganish:
Etnologiyaning eng muhim metodlaridan biri bo’lib, uning uning qimmati o’rganilayotgan xalq va uning madaniyati to’g’risida aniq va to’laqonli ma’lumotlarni berishi bilan ajralib turadi. Bunga oliy va mahalliy hukumdorlar mahkamasidan chiqqan rasmiy hujjatlar ( yorliqlar, farmonlar, inoyatnomalar.va.b), tarixiy geo-kosmografik va biografik asarlar kiradi.
Xalqning tarixiy tafakkurini aks etiruvchi xalq og’izaki ijodi namunalari ham muhim manbaa hisoblanadi. Umadaniyatning eng qadimgi sohalardan bo’lib, ildizi insoniyatning eng eng qadimgi tarixiga borib taqaladi.
Xalq og’izaki ijodi:
Etnologiyada tarix etnomadaniyati va ko’proq moddiy madaniyatni tadqiq qilishda arxeologik materiallardan foydalaniladi. Arxeologik moddiy (ashyoviy) manbalar deyilganda insoniyatni ajdodlari yashagan qadimiy makonlaridan topilgan barcha narsalar kiradi.
Arxeologik materiallar: Qiyosiy tilshunoslik metodi: Qiyosiy tilshunoslik uslubining mohiyati turli tillardagi ma’lum so’zlarni taqqoslashdan iboratdir. Bu o’z navbatida o’zaro yaqin tillar aloqalari chegarasi va ularning qarindoshlik, bog’liqlik darajasinianiqlash imkonini beradi.
Statistik metodlar: Etnologiyada statistic metodlar ham o’ziga xos metod tarzida foydalaniladi. Etnologiyaning fan sifatida shakillanganiga tarixiy nuqtai nazardan juda qisqa vaqt o’tgan bo’lsa-da, shu davr mobaynida juda ko’plab statistic materiallardan eng muhimi aholini ro’yxatga olish materialidir.
Dala tadqiqodlari metodi: Etnologiyani mustaqil fan sifatida shakillanishida bevosita xalqning hayotini o’rganish yoki etnologiya tili bilan aytganda Dala tadqiqotlari” muhim ahamiyat kasb etadi. Dala tadqiqotlari metodining shakillanishi mustamlaka xalqlar xo’jaligi, ijtimoiy tuzulmalari, e’tiqodi, urf-odatlari to’g’risida kengroq ma’lumotlarga ega bo’lish ehtiyoji tufayli shakillangan.
